نظریه انتقادی یورگن هابرماس: نمونه‌ای از تفکر میان‌رشته‌ای در عصر حاضر

محمد علی توانا

دوره 3، شماره 4 ، مهر 1390، ، صفحه 91-116

https://doi.org/10.7508/isih.2011.12.005

چکیده
  یورگن هابرماس از جمله متفکرین مکتب انتقادی است که به سختی می‌توان وی را به یک حوزه معرفتی خاص محدود و مقید نمود. با تفحص در آثار وی آشکار می‌شود که وی همزمان به چند حوزه معرفتی متفاوت از جمله فلسفه، جامعه شناسی، روان شناسی و زبان شناسی تعلق دارد. هابرماس برای حل معضلات بشر امروزین چندین رشته علمی را در هم بیامیزد که حاصل آن نظریه خویشتن ...  بیشتر

شکل‌گیری و توسعه میان‌رشته‌ای‌ها در آموزش عالی: عوامل و الزامات

رضا مهدی

دوره 5، شماره 2 ، خرداد 1392، ، صفحه 91-117

https://doi.org/10.7508/isih.2014.18.005

چکیده
  محوریت دانش در حیات اجتماعی، پیچیدگی مسائل و نیازهای جامعه، انتظار خدمات اجتماعی و نوآوری و کارآفرینی علمی از دانشگاهها، مساله گشایی و غنی سازی وظایف آموزشی و پژوهشی، توسعه و گسترش فعالیتها و رشته‌های میان‌رشته‌ای را به یک ضرورت راهبردی در آموزش عالی و نظام دانشگاهی تبدیل کرده است. در نیم قرن اخیر، گسترش و توسعه فعالیتهای آموزشی ...  بیشتر

میان رشته‌ای
آینده علم و آموزش در اندیشه سید حسین نصر؛ نگاهی میان‌رشته‌ای به فرایند بازسازی معرفت در چارچوب اندیشه سنت‌گرایی

رضا ماحوزی؛ مسعود اعتصامی

دوره 9، شماره 3 ، تیر 1396، ، صفحه 93-109

https://doi.org/10.22631/isih.2017.2095.2605

چکیده
  سنت‌گرایی به‌عنوان یکی از جریان‌های نیرومند فکری دنیای معاصر، از طریق نقد نشانه‌های دنیای جدید و نظام آموزشی و فرهنگی آن، خواهان ایجاد نظم جدیدی در عرصه فرهنگ، علم، و آموزش است. این جریان، به پشتوانه بهره‌مندی از یک سنت فکری فلسفی و عرفانی، توانسته است در دهه‌های اخیر ذهن‌های بسیاری را در کشورها و فرهنگ‌های مختلف متوجه خود کند. ...  بیشتر

جمعیت شناسی
تأثیر احساس امنیت بر رفتار، ایده‌آل و قصد فرزندآوری در تهران

فاطمه مدیری؛ فاطمه تنها

دوره 14، شماره 4 ، مهر 1401، ، صفحه 93-115

https://doi.org/10.22035/isih.2021.4607.4553

چکیده
  با توجه به تداوم باروری زیر سطح جانشینی و لزوم بررسی عوامل مرتبط، در این مقاله به بررسی تأثیر احساس امنیّت بر تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، ایده‌آل و قصد شده و همچنین قصد داشتن فرزند دیگر پرداخته‌ایم.  در این پیمایش، به شیوه خوشه‌ای چندمرحله‌ای 1189 زن و مرد متأهل در شهر تهران انتخاب شده (زن کمتر از 50 سال و بارور بوده) و در تجزیه‌و‌تحلیل ...  بیشتر

واکاوی هنجارهای مؤثر بر انتخاب استاد راهنما در حوزه‌های محض ( علوم ریاضی) و میان رشته‌ای ( علوم تربیتی): یک مطالعه پدیدار شناختی

سعید صفایی موحد؛ محمد عطاران

دوره 2، شماره 4 ، مهر 1389، ، صفحه 95-121

https://doi.org/10.7508/isih.2010.08.005

چکیده
  رشته‌های مختلف دانشگاهی، اجتماعات متفاوتی هستند که هر کدام مانند یک قبیله قلمرو‌ها، مرز‌های خاص، هنجار‌ها و فرهنگ خاص خود را دارند. بر همین اساس بچر به توصیف فرهنگ رشته‌ای علوم مختلف می‌پردازد. به عقیده‌ وی علوم محض از نظر فرهنگی رقابتی ، از نظر سیاسی به خوبی سازمان یافته، دارای میزان انتشار بالا، و وظیفه محور هستند, در حالیکه ...  بیشتر

برنامه هفته توسعه در ایران
ضرورت توجه به گردشگری جهت تحقق رشد اقتصادی در برنامه هفتم توسعه

مهدی کمالی؛ حمید آسایش؛ یحیی آریان مهر

دوره 15، شماره 1 ، دی 1401، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22035/isih.2022.4491.4464

چکیده
  رشد و توسعۀ اقتصادی از جمله اهدافی است که هر اقتصادی دنبال می‌کند و دلیل این امر منافع فراوانی است که رشد اقتصادی را محقق می‌سازد. بنابراین در برنامۀ هفتم توسعه نیز مانند سایر برنامه‌های قبلی می‌بایست به موضوع رشد و توسعه توجه شود. در این برنامه باید به مفهوم آمایش سرزمین و زیربخش‌هایی که دارای مزیت‌هایی مانند گردشگری هستند، توجه ...  بیشتر

نیازسنجی و اولویت‌بندی رشته‌های بین‌رشته‌ای؛ مطالعه موردی دانشگاه‌های آزاد نجف‌آباد و دولتی اصفهان

سمیرا مرادزاده؛ حسنعلی بختیار نصرآبادی؛ علی صادقی

دوره 3، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 99-120

https://doi.org/10.7508/isih.2011.1011.005

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف نیازسنجی و اولویت‌بندی رشته‌های بین‌رشته‌ای در دانشگاه آزاد نجف‌آباد انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و دانشجویانِ در دسترس تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های آزاد نجف‌آباد و دولتی اصفهان در سال 1389-1388 می‌شود. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است که از بین جامعه آماری، 105 نفر (اساتید دانشگاه آزاد نجف‌آباد ...  بیشتر

ماهیت رویکرد میان‌رشته‌ای در حوزه علوم انسانی با تأکید بر اندیشه‌‌های هابرماس

محمد رضا حاتمی؛ حامد روشن چشم

دوره 5، شماره 1 ، بهمن 1391، ، صفحه 99-116

https://doi.org/10.7508/isih.2014.17.005

چکیده
  مطالعات میان‌رشته‌ای نوعی از علوم است که پس از نمایان شدن ناتوانی و کاستی‌های تخصصی شدن علم ضرورت یافته است. از این جهت می‌توان گفت وجود تخصص‌‌گرایی، از جمله دلایل تمایل به میان‌رشته‌ای در عصر حاضر است؛ عصری که انسان‌ها با مسائل پیچیده و چند بعدی روبرو هستند و برای حل آنها نیاز به برخورداری از مفاهیم و روش‌های چند رویکردی و میان‌رشته‌ای ...  بیشتر

زبان و ادبیات
از نسیان حافظ تا سونامی جراحی بینی

خسرو جلیلی کهنه‌شهری؛ محمدباقر علیزاده اقدم

دوره 8، شماره 1 ، اسفند 1394، ، صفحه 99-118

https://doi.org/10.7508/isih.2016.29.005

چکیده
  بالا رفتن آمار متقاضیان جراحی بینی و هزینه‌های هنگفت و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن اگرچه امروزه به یکی از مهم‌ترین موضوعات پژوهش‌های جامعه‌شناسی و روانشناسی تبدیل شده، اما هرگز موضوع مطالعه ادبیات نبوده است. هدف این مقاله جست‌وجوی ریشه‌های جراحی بینی در ادبیات ایران، با تکیه بر مطالعات جامعه‌شناسی بدن است. روش مورد استفاده ...  بیشتر

میان رشته‌ای
تحلیلی میان رشته‌ای از تحولات کالبدی - فضایی بازارها و مراکز تجاری معاصر ایران با تأکید بر متون دینی

محمدمنان رئیسی

دوره 8، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 99-118

https://doi.org/10.22035/isih.2016.218

چکیده
  در این مقاله به این مسئله پرداخته شده است که آیا تغییرات کالبدی فضایی بازارهای معاصر ایران، که از کشورهای پیشرو در ترویج ارزش‌های اصیل اسلامی ‌است، همسو با مبانی و ارزش‌های اسلامی ‌است یا خیر. همچنین ضمن تحلیل متون دینی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، چهار شاخص کالبدی _ فضایی برای بازار استنتاج شده است که عبارتند از: لزوم متذکر ...  بیشتر

میان رشته‌ای
نام‌شناسی اجتماعی‌ــ ‌شناختی؛ حوزه نوین مطالعات میان‌رشته‌ای

بهمن زندی؛ بهزاد احمدی

دوره 9، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 99-122

https://doi.org/10.22631/isih.2017.2571.2972

چکیده
  هدف مقاله، معرفی حوزه مطالعاتی میان‌رشته‌ای «نام‌شناسی اجتماعی‌ـ‌شناختی» است. نام‌شناسی، شاخه‌ای از زبان‌شناسی اجتماعی است که در آغاز به‌عنوان یک دانش درزمانی، به ریشه‌شناسی نام‌ها می‌پرداخت، ولی زبان‌شناسی اجتماعی با اتخاذ دیدگاه هم‌زمانی، نام‌شناسی را از یک دانش کهن‌گرا به دانشی برای مطالعه اجتماع معاصر تبدیل ...  بیشتر

شهر؛ پدیده‌ای میان رشته‌ای

سید ابوالحسن ریاضی

دوره 6، شماره 1 ، اسفند 1392، ، صفحه 101-115

https://doi.org/10.7508/isih.2014.21.005

چکیده
  ظهور رویکردهای میان‌رشته‌ای در آموزش و پژوهش، افق جدیدی را در بن‌بست مدرنیته، فراروی قلمرو دانش و حوزه‌ی حل مسائل و مشکلات قرار داد. با این حال، تبیین اینکه میان‌رشتگی شامل چه قلمروهایی می‌شود، خود یکی از معضلات و مشکلاتی بوده است که هنوز نیز بر سر آن توافق و اجماعی وجود ندارد. در میان پدیده‌هایی که میان‌رشته‌ای بودن آنها، آشکار ...  بیشتر

مطالعه ساخت اجتماعی حوادث ناشی از کار (مطالعه موردی کارگران معادن زغال سنگ منطقه کوهبنان کرمان و طبس)

مجید موحد مجد؛ عباس گرگی

دوره 7، شماره 2 ، خرداد 1394، ، صفحه 101-126

https://doi.org/10.7508/isih.2015.26.005

چکیده
  در علوم ایمنی، حادثه رویدادی ناخواسته و غیر برنامه‌ریزی شدهاست که به‌صورت یک یا چند واقعه متوالی به‌واسطه اعمال ناایمن شرایط ناایمن یا هر دو به وجود می‌آید. به‌رغم رشد فزاینده علوم ایمنی در دهه‌های اخیر، مفهوم حادثه همچنان به‌عنوان پدیده‌ای غیراجتماعی، خنثی و فاقد معنا تعریف می‌گردد که به‌طور ناخواسته و غیر برنامه‌ریزی ...  بیشتر

بررسی امکان پارادایم جامعه‌شناسی اسلامی

نوروز نیمروزی ناوخی

دوره 5، شماره 4 ، آذر 1392، ، صفحه 103-118

https://doi.org/10.7508/isih.2014.20.005

چکیده
  هدف از این مقاله بررسی امکان پارادایم جامعه‌شناسی اسلامی در شرایط کنونی با توجه به عدم توافق لازم در پذیرش علم دینی، فقدان فلسفه علوم اجتماعی اسلامی مدون، نبود علمی بنام جامعه‌شناسی اسلامی و اجتماع علمی پیرامون آن و فقدان سایر شرایط لازم جهت تحقق پارادایم مذکور است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که در بستر تحول از علوم انسانی موجود ...  بیشتر

علوم سیاسی
دولت توسعه‌گرا؛ پیش‌نیاز تحقق حکمرانی خوب

مسعود غفاری؛ افسانه ایگدر

دوره 10، شماره 1 ، دی 1396، ، صفحه 103-124

https://doi.org/10.22631/isih.2018.2604.3000

چکیده
  با درنظر گرفتن طیف معنایی گستردۀ مفهوم «توسعه»، چنین به‌نظر می‌رسد که رفع معضلاتی مانند فقر، گرسنگی، ناامنی، و درنهایت، برقراری عدالت، در گرو دستیابی به توسعه است. دو دسته از نظریه‌های توسعه‌ای که چگونگی دستیابی به اهداف پیش‌گفته را صورت‌بندی کرده‌اند عبارتند از: «نظریه دولت توسعه‌گرا» و «ایده‌ حکمرانی خوب». ...  بیشتر

ملاحظات روش‌شناختی در مطالعات حوزه جنسیت

فیروزه اصغری

دوره 7، شماره 4 ، آذر 1394، ، صفحه 105-127

https://doi.org/10.7508/isih.2015.28.004

چکیده
  آنچه یک پژوهش علمی را از یک پژوهش غیرعلمی جدا می‌کند و موجب اعتبار و یا بی‌اعتباری آن می‌شود، روش‌شناسی پژوهش است.بسیاری از مشکلات و چالش‌های اساسی به‌ویژه در مطالعات حوزه علوم انسانی ناشی از ابهام روش‌شناختی آنهااست. ملاحظات روشی به‌ویژه در پژوهش‌هایی مانند مطالعات حوزه جنسیت که در چارچوب یک رشته خاص علمی نمی‌گنجند، به‌دلیل ...  بیشتر

فلسفه تعلیم و تربیت
تبیین ویژگی‏های فلسفی نظریه پیچیدگی و استلزامات آن در برنامه درسی

پروانه نجاریان

دوره 8، شماره 4 ، مهر 1395، ، صفحه 105-137

https://doi.org/10.22035/isih.2016.231

چکیده
  نظریه پیچیدگی، نظریه نوینی است که از علوم طبیعی منشأ گرفته، اما پس از چندی در قلمرو علوم اجتماعی نیز گسترش یافته و در دو دهه اخیر با شتاب فزاینده‌ای توسط متخصصان تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به اینکه نظریه پیچیدگی در ایران، در اغلب قلمروها و به‌ویژه در تعلیم و تربیت و برنامه درسی، موضوع ناشناخته‎ای است، ضرورت ...  بیشتر

آموزش میان‌رشته‌ای مدیریت دولتی در ایران: الزامات برنامه‌ریزی درسی

سید مجتبی امامی؛ محمد مهدی ذوالفقار زاده؛ حسین خصاف مفرد

دوره 4، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 107-144

https://doi.org/10.7508/isih.2012.16.005

چکیده
  از بررسی مجموعه تعاریف مدیریت دولتی به نظر می‌رسد که بتوان آن را به‌کارگیری نظریه‌های مدیریتی، سیاسی و حقوقی برای اعمال اختیارات و انجام وظایف حکومتی در حوزه‌های قانون‌گذاری، اجرا و قضا دانست. این مقاله با بررسی تعاریف مختلف مدیریت دولتی مطرح می‌نماید که میان‌رشتگی رکن جدایی‌ناپذیر آموزش و پژوهش اداره امور عمومی در هر حکومت ...  بیشتر

جامعه‌شناسی
نقش سرمایه فرهنگی در تحقق شهروندی بوم شناختی

محمدباقر علیزاده اقدم؛ حسین بنی فاطمه؛ محمد عباس زاده؛ سعید سلطانی بهرام

دوره 9، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 107-133

https://doi.org/10.22631/isih.2017.1754.2342

چکیده
  توسعه صنعتی و فناورانه جوامع، تغییر الگوی مصرف زمین، و مدیریت نادرست در بهره‌برداری از طبیعت، موجب آسیب‌پذیری چرخه حیات، ارگانیسم‌های گیاهی و جانوری و چشم‌اندازهای طبیعی شده است. در این راستا، جامعه‌شناسی محیط زیست با تکیه بر تفسیر بوم‌شناختی، در پی بررسی مشکلات زیست‌محیطی با بهره‌گیری از دانش جامعه‌شناسی است؛ بنابراین، گونه ...  بیشتر

جغرافیا
سازوکارها و قانونمندی‌های حاکم بر قفل‌شدگی توسعۀ منطقه‌ای در استان خوزستان

هاشم داداش پور؛ فرامرز رستمی

دوره 11، شماره 3 ، تیر 1398، ، صفحه 109-138

https://doi.org/10.22035/isih.2020.2935.3270

چکیده
  توسعه‌یافتگی و برنامه‌ریزی برای رسیدن به آن همواره از دغدغه‌های جدی کشور بوده است؛ اما به‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته، توسعهٔ منطقه‌ای با قفل‌شدگی همراه شده ‌است. مسئلهٔ مقاله حاضر این است که چرا منطقه خوزستان با معضلات دیرینی روبه‌رو است در حالی که منابع و ظرفیت بسیار بالای توسعه را در خود داراست؟ برای پاسخ به این مسئله مدلی از ...  بیشتر

مطالعات فرهنگی
فرهنگ کارفرمایان و رقابتپذیری کسب‌وکارهای کوچک متوسط ایرانی؛ مورد مطالعه، صنعت نساجی

لیلا فلاحتی؛ سیدحسن هاشمیان فر

دوره 12، شماره 1 ، دی 1398، ، صفحه 111-144

https://doi.org/10.22035/isih.2020.3325.3573

چکیده
  این یک امر پذیرفته­شده است که توسعه محصول فرهنگ است و نمی‍توان جامعه‍ای را تصور نمود که توسعه‍یافته باشد اما فرهنگِ آن بسترساز و پشتیبان توسعه نباشد. فرهنگ با شکل‌دادن قالب رفتاری سازمان و مشخص‌نمودن هنجارها، نقش مهم و مؤثری بر رقابت‍پذیری و بهره‍وری شرکت‍ها دارد. از سوی دیگر، میزان توسعه‍یافتگی هر کشور یا منطقه به ...  بیشتر

جامعه‌شناسی
رابطه بین برخی از عوامل جامعه‌پذیری با رشد مشارکت ورزشی جوانان

شهرام شفیعی؛ محمدرضا برومند؛ کاظم هژبری؛ سهیل سلخی

دوره 8، شماره 3 ، تیر 1395، ، صفحه 113-126

https://doi.org/10.22035/isih.2016.226

چکیده
  مشارکت در فعالیت‌های بدنی و در پیش گرفتن سبک زندگی فعال، تا حد زیادی به ماهیت ارتباطات اجتماعی و درونی کردن تجارب دیگران به‌خصوص افراد مهم بستگی دارد. از این‌رو هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین برخی از عوامل جامعه‌پذیری ورزشکاران جوان شهر رشت با رشد مشارکت ورزشی آنان از منظر جامعه‌شناختی و تربیت‌بدنی بوده است. پژوهش حاصر از نوع ...  بیشتر

علوم رفتاری
رویکرد اقتصادی به اعتیاد؛ چرا اقتصاد رفتاری یک چارچوب تحلیلی مناسب است؟

محمود متوسلی؛ عمران محمد رزاقی؛ محمدحسین هادی

دوره 10، شماره 3 ، تیر 1397، ، صفحه 113-144

https://doi.org/10.22035/isih.2018.296

چکیده
  این مقاله درصدد رسیدن به درک بهتری از رویکرد اقتصادی به تحلیل رفتار اعتیادی است. اعتیاد، مطابق با تعاریف استاندارد، یک رفتار مصرفی است که از الگوهای رفتاری مشخصی پیروی می‍کند. تحقیقات اخیر در علوم اعصاب نشان‌دهنده اتفاق‍نظرهای گسترده درمورد نحوهٔ تأثیر مصرف مواد اعتیادآور بر سازوکار‍های عصب‍شناختی دخیل در فرایند تصمیم‍گیری ...  بیشتر

بحران ویروس کرونا
رویکردی میان‌رشته‌ای به رفتارخرید مصرف‌کنندگان در شرایط بحران: با تأکید بر بحران کووید‌ـ19

یوسف محمدی فر؛ صبا امیری

دوره 12، شماره 3 ، تیر 1399، ، صفحه 113-144

https://doi.org/10.22035/isih.2020.4000.4091

چکیده
  ظهور برخی بحران‌های مهم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بیولوژیکی نقش مهمی در تغییر رفتار جامعهٔ انسانی دارد. اقدامات پیشگیرانه و کنترل‌کننده بحران ویروس کرونا، که نیاز به رویکردی جامع، نظام‌مند و چندبُعدی دارند، منجر به بروز تغییراتی در رفتار خرید مصرف‌کنندگان شد‌ه‌اند. آنچه اهمیت دارد، لزوم بهره‌گیری از نگاهی میان‌رشته‌ای (اقتصاد، ...  بیشتر

جامعه‌شناسی
شکل‌گیری «مردمِ جمهوری اسلامی» در جمهوری اول

محمدرضا کلاهی

دوره 15، شماره 4 ، مهر 1402، ، صفحه 115-143

https://doi.org/10.22035/isih.2023.5167.4937

چکیده
  در روایت‌های رایج، اولاً انقلاب ایران ناشی از غلبه بخش سنتی-مذهبی جامعه بر بخش مدرن آن بود. ثانیاً همین بخش سنتی-مذهبی بود که پس از انقلاب قدرت را به دست گرفت و مسلط شد. این مقاله می‌خواهد این هر دو نکته را به چالش بکشد. از منظر این مقاله اولاً بخش سنتی-مذهبی ایران پیشاانقلابی خود دو بخش غیرسیاسی و سیاسی داشت. گفتمان «اسلام سیاسی»، ...  بیشتر