%0 Journal Article %T ظهور سوژۀ کودک در دورۀ قاجار: مقدمه‌ای در باب مادیت تاریخ اندیشه‌ها در ایرانِ معاصر %J فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی %I مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری %Z 2008-4641 %A یوسفی اقدم, رحیم %A فراستخواه, مقصود %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 13 %N 4 %P 59-87 %! ظهور سوژۀ کودک در دورۀ قاجار: مقدمه‌ای در باب مادیت تاریخ اندیشه‌ها در ایرانِ معاصر %K رویکرد میانرشتهای %K مادیت فرهنگ %K تکنولوژی عکاسی %K ظهور سوژۀ کودک %K دورۀ قاجار %R 10.22035/isih.2021.4460.4441 %X مقاله حاضر به مطالعه ظهور سوژه کودک در دورۀ قاجار می‍پردازد و از لحاظ نظری، مبتنی بر رویکرد میان‌رشته‌ایِ مطالعات تکنولوژی است. در مواجه با گردآوری داده‌های دست اول، از تکنیک «پارادایم نمایه» یا «اندیشیدن با موردها» (موشکافی جزئیات برون‌متنی) و در تحلیل داده‌ها از تکنیک «اندیشیدن به نحوۀ اندیشیدن» (تحلیل استعاره‌ها) استفاده شده است. پیش­‌نهادۀ (تز) مقاله آن است که در دورۀ قاجار، تکنولوژی عکاسی به‌عنوان مدلی شناختی برای توصیف طفل و نحوۀ اکتساب دانش او قرار گرفته است. طفل به‌عنوان مقوله‌ای منعطف و پذیرنده فهم شده است که دیده‌ها (محسوسات) و شنیده‌های (منقولات) خود را ضبط و یا از آنها تصویربرداری می‌کند. دیدنِ کودک منفعل و از این رو ابژۀ نظارت شده است و قدرت (در معنای باروَر و تولیدکنندۀ سوژه‌ها) از طریق معرفت‌شناسی عکاسانه اِعمال می‌شود. نظارت به معنی مراقبت و کنترل بر تمامی چیزهایی است که طفل در حضور آنها است؛ زیرا حضور و یا «بودن در پیش چیزی» برای اطفال معنای نظری یعنی «تأثیرپذیری» و یا تصویر برداشتن پیدا کرده است. طفل هرچیزی را که در برابرش قرار دارد، چون ماشینِ خودکارِ عکس‌برداری، ثبت و ضبط می‌کند. مقاله ردپایِ  اِعمال قدرت از طریق معرفت‌شناسی عکاسانه را  در مکان‍‌هایی که کودک در آنجا حضور داشته است (خانه، کوچه‌ها، مکتب‌خانه‌ها و مدارس جدید) پیگیری می‌کند. %U http://www.isih.ir/article_382_9519fdd7b8f921c37cdf4bc78ad7bec7.pdf