مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622Our expectations of universities in the next few decades: Developments in universities responsibilities and functionsدانشگاه و انتظارات از آن طی چند دهه آینده: تحول در مسئولیتها و کارکردها94840110.22035/isih.2022.4784.4697FAعلیپایااستاد فلسفه، دپارتمان فلسفه، کالج اسلامی، دانشگاه میدلسکس، انگلستانحسینابراهیم آبادیدانشیار روانشناسی، مؤسسه مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، ایرانJournal Article20220417Much has been written about the future of universities. One can safely assume that experts will continue to present their views concerning this important issue in a bid to inform and enlighten policymakers as well as the public. In this paper, we try to deal with some aspects of the future of universities not much discussed by other researchers. Following a brief introduction to one of the important issues related to the higher education systems, i.e., the issue of conceptual changes, developments in the social and cultural contexts, and technological advances all in relation to higher education, we turn our attention to the problem of the decline of current models of university. We next discuss the impact of emergent (NBIC) technologies on the modes of teaching in future. In the last section we provide our own account of the future of the university in Iran and highlight some of the conditions necessary for its realization.دربارۀ آیندۀ دانشگاهها بسیار نوشتهاند و از این پس نیز میتوان انتظار داشت که اصحاب نظر در این عرصۀ مهم آرای خود را به نیت تأثیرگذاری در اذهان عمومی و بهخصوص مسئولان و تصمیمگیران به جامعه عرضه کنند. در این مقاله کوشش شده از جنبههایی که احیاناً کمتر از سوی دیگر محققان بدان توجه شده است به مسئلۀ آیندۀ دانشگاهها پرداخته شود. در آنچه در پی میآید، پس از مقدمهای کوتاه، که به یکی از مسائل مهم در باب آیندۀ نظامهای آموزشی، یعنی تحولات مفهومی و دگرگونیهای بافت فرهنگی و اجتماعی و تغییرات فناوری و آموزش عالی اشاره دارد، به مسئلۀ زوال الگوهای کنونی دانشگاهها پرداخته شده است؛ سپس از تأثیراتی که فناوریهای نوظهور بر شیوههای آموزش و فراگیری در آینده خواهند داشت سخن به میان آمده است؛ و در پایان، توضیحاتی دربارۀ آیندۀ دانشگاه و نظام دانشگاهی در ایران داده شده و به شروطی اشاره شده است که برای بقای این نظام میباید تحقق یابد.http://www.isih.ir/article_401_bb22ee149ca502619a6e68d68d193004.pdfمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622Topical meta-synthesis and critical review of interdisciplinary research on futures studiesفراتحلیل موضوعی و بررسی انتقادی پژوهشهای میانرشتهای در زمینۀ آیندهپژوهی864940210.22035/isih.2022.4817.4719FAمحسنطاهری دمنهاستادیار آیندهپژوهی، گروه مهندسی صنایع و آینده پژوهی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرانعلیذاکریاستادیار آیندهپژوهی، گروه مهندسی صنایع و آینده پژوهی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرانابوالفضلاسدنیادکتری علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرانJournal Article20220222The movement from intra-disciplinary toward inter-disciplinary approaches by focusing on real-world problems is a growing trend in higher education. Thus, next generation universities will move toward inter-disciplinary discourses. In the meantime, systematic studies of futures or futures studies have also been considered by academics in various fields. In this qualitative meta-synthesis, an attempt is made to investigate the status of future-oriented studies in various disciplines in order to map the distribution these studies. Through a rigorous selection process, 737 articles were chosen and categorized into 19 main categories and 350 secondary categories which were correspondingly classified under more detailed sub-categories. The results indicate that geographical planning, security, and corporate foresight have had the highest application of futures studies. By contrast, sports, women’s studies and futures of professions had the lowest number of articles. This paper highlights the conspicuous gaps in future-oriented interdisciplinary researches along with their strength and weaknesses.حرکت از فضای رشتگی به سمت گفتمانهای میانرشتهای با تمرکز بر حل مسائل واقعی، به یک روند مهم در آموزش عالی تبدیل شده و نسلهای آتی دانشگاهها به سمت میانرشتهای شدن پیش خواهند رفت. در این میان مطالعات نظاممند آیندهها یا آیندهپژوهی نیز مورد توجه دانشگاهیان در رشتههای مختلف قرار گرفته است. در این مقاله بهمنظور بررسی جایگاه مطالعات آیندهپژوهانه در حوزههای دانشی گوناگون و با استفاده از روش فراتحلیل کیفی، به بررسی اندازه و پراکندگی ورود حوزههای دانشگاهی مختلف به بحث آیندهپژوهی پرداخته شده است. بدین جهت در مجموع 737 مقاله علمی، که توسط دانشگاهیان رشتههای مختلف و با محوریت آیندهپژوهی در ایران به چاپ رسیدهاند، جمعآوری و در 19 حوزۀ کلی و 350 حوزۀ فرعی دستهبندی شدند. این دستهبندی ملاک فراتحلیل موضوعی مقالات در زمینۀ آیندهپژوهی است که نشان میدهد در حوزههای برنامهریزی جغرافیایی، «امنیت» و «آیندهنگاری سازمانی» به ترتیب بیشترین میزان فعالیت و در حوزههای ورزش، «مطالعات زنان» و «آیندۀ حرفه»، کمترین میزان فعالیت در زمینه آیندهپژوهی را داشتهاند. نتایج این مقاله تراز خوبی برای مشخصکردن خلأهای پژوهشی در زمینۀ آیندهپژوهی است و همچنین نقاط ضعف فعالیتهای میانرشتهای در این حوزه را آشکار میسازد.http://www.isih.ir/article_402_2b94410e208a303ffcd933a2061a46a2.pdfمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622The future of interdisciplinarity in higher education: experiences of medical universities in Iranآیندهپژوهی توسعۀ دانشهای میانرشتهای در آموزش عالی: بررسی تجارب دانشگاههای علوم پزشکی ایران8712238910.22035/isih.2022.4642.4586FAمحمدحسینی مقدماستادیار آیندهپژوهی، مطالعات آیندهنگر، مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایرانمهردادحمیدیاستاد فارماسیوتیکس، گروه فارماسیوتیکس، دانشکدۀ داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایرانJournal Article20211225With the growing complexity of current and future world issues, the interconnectedness and, interdependence of thematic areas has become one of the shared norms and practices today. This also has led to the development of interdisciplinary studies in scientific and technological institutions and has become one of the universal trends of policy-making in science, technology and, innovation domains. Climate change, environmental pollution, the steady increase in longevity and aging of societies, global poverty, international financial crises, global diseases, terrorism, addiction and injustice are some of the topics whose foresight is beyond the power of individual and requires thinking, dialogue and cooperation in different specialized fields. The main question is: Which future scenarios can lead to the development of interdisciplinary studies in Iran’s medical universities? Documentary studies, expert panels and brainstorming are some of the methods applied in this research. The findings include: first, interdisciplinary knowledge is identified in response to complex social issues rooted in the present and the future; second, the development of interdisciplinarity in medical sciences requires a process of simultaneous top-down and bottom-up development; third, building a preferable future for the development of interdisciplinary knowledge in Iran's medical sciences involves attention to the facts that shape the subject at different levels from objective to subjective, and, therefore, a range of short-term to long-term approaches, plans and actions to build objectivity and related mindsets.پیچیدگی روزافزون حاکم بر مسائل اکنون و آیندۀ جهان، درهمتنیدگی و بههمپیوستگی حوزههای موضوعی، تنوع نقشآفرینان و موقعیتهای شکلدهنده به این مسائل از هنجارها و رویههای معمول جهان امروز است. این تحولات موجب توسعۀ دانشهای میانرشتهای در نهادهای علمی و فناورانه و تبدیل آنها به روندهای جهانشمول سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری شده است. موضوعاتی ازقبیل تغییرات آب و هوا، آلودگیهای زیستمحیطی، افزایش طول عمر و پیری جوامع، فقر جهانی، بحرانهای مالی بینالمللی، بیماریهای عالمگیر، تروریسم، اعتیاد و بیعدالتی از جمله مسائلی است که تدبیر، اندیشهورزی و آیندهنگری آنها از حوزه و توان تخصصهای فردی خارج بوده و نیازمند هماندیشی، گفتوگو و همکاری حوزههای تخصصی متفاوت است. با توجه به این نکات، پرسش اصلی این مقاله آن است که در آینده کدام سناریوها میتوانند باعث پیشرفت دانشهای میانرشتهای در دانشگاههای علوم پزشکی کشور شوند؟ روشهای استفادهشده در این مقاله عبارتاند از: مطالعات اسنادی، پانل خبرگان، ذهنانگیزی و تحلیل لایهلایۀ علتها. دستاوردهای مقاله عبارتاند از: نخست، دانشهای میانرشتهای در پاسخ به مسائل پیچیده که در زمان اکنون و آینده ریشه دارد، هویت پیدا میکنند؛ دوم، توسعۀ میانرشتهایها در علوم پزشکی نیازمند فرایند توسعۀ همزمان از بالا به پایین و از پایین به بالای نظام خطمشیگذاری و اقدام در اجتماعات علمی علوم پزشکی است؛ سوم، ساخت آیندۀ مطلوب توسعۀ دانشهای میانرشتهای در علوم پزشکی کشور مستلزم توجه به واقعیتهای شکلدهنده به موضوع در لایههای متفاوت عینی تا ذهنی است و برایناساس، به رویکردها، برنامهها و اقدامات کوتاهمدت تا بلندمدت برای ساخت عینیتها و ذهنیتهای مرتبط نیاز است.http://www.isih.ir/article_389_fdd638efae0c8f8bc62ea0b4e870dc75.pdfمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622Structural analysis of key factors and identification of driving forces of future faculty promotion regulations in Iran’s higher education over horizon 2035تحلیل ساختاری مؤلفهها و شناسایی پیشرانهای سازندۀ آیندۀ آییننامۀ ارتقای مرتبۀ اعضای هیئت علمی مراکز آموزش عالی در ایران در افق 141412315538610.22035/isih.2022.4663.4603FAاحدرضایاندکتری آینده پژوهی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایراناحسانمرزباندکتری آیندهپژوهی، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه تهران، ایرانعلیحسینرضایاندانشیار، گروه علوم زیستی، دانشکدۀ علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، ایرانمصطفیمرزبانکارشناس ارشد مدیریت، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه تهران، ایرانJournal Article20211121The purpose of this study is to identify and determine key factors, emerging trends and driving forces in the development of future faculty promotion regulations (FPR) and evaluate the structural relationship between key factors over the Horizon 2035. For this purpose, relying on a mixed methodology and using the literature review, interviews, the cross-impact analysis matrix, MicMac software and expert panels, key factors are identified and the relationship of influence and dependence between them are structurally analyzed. As a result, five forces including "Discourse governing higher education in Iran", "Society (industry, market and government) expectation of higher education", "Economics of higher education", "Competitiveness and internationalization of higher education" and "Emerging challenges and development of Interdisciplinary sciences" are considered as drivers of change in the subject of research and the function and influence of each in the future of the faculty promotion system is explained. Accordingly, upgrading future editions of FPR requires alignment with the identified drivers, considering structural complexities between key factors and adapting to changes in the social, economic and political environment through interdisciplinary and futuristic approaches.هدف از این مقاله، شناسایی و تعیین عوامل کلیدی، روندهای نوظهور و نیروهای پیشران در مسیر تدوین آییننامۀ ارتقای مرتبۀ اعضای هیئت علمی دانشگاهها و ارزیابی روابط ساختاری میان عوامل و مؤلفههای کلیدی در افق 1414 است. برای این منظور با تکیه بر روششناسی آمیخته و بهرهگیری از ابزارهای مرور ادبیات، مصاحبه، ماتریس تحلیل آثار متقاطع، نرمافزار میکمک و پنل خبرگان، ضمن احصای مجموعهای جامع از عوامل اثرگذار، مؤلفههای کلیدی شناسایی و روابط اثرگذاری و اثرپذیری میان آنها بهلحاظ ساختاری تحلیل شده است. درنتیجه، پنج نیروی «گفتمان حاکم بر آموزش عالی در ایران»، «انتظار جامعه (صنعت، بازار و دولت) از آموزش عالی»، «اقتصاد آموزش عالی»، «رقابتی و بینالمللیشدن آموزش عالی» و «چالشهای نوظهور و توسعۀ علوم میان و فرارشتهای» بهعنوان پیشرانهای تغییر در موضوع مقاله احصا گردیده و تأثیر و نقش هریک در آیندۀ نظام ارتقای اعضای هیئت علمی تبیین شده است. برایناساس، ارتقای ویرایشهای آیندۀ این آییننامه، نیازمند همگامی با نیروهای پیشران شناساییشده، لحاظ پیچیدگیهای ساختاری میان عوامل کلیدی مؤثر و انطباق با تحولات محیط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از طریق اتخاذ رویکردهای میانرشتهای و آیندهنگر آنهاست.http://www.isih.ir/article_386_ddcd9d2005db33d14a1a14427a76845a.pdfمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622Future study in higher education: designing a strategic corridor of Iranian university sports with an interdisciplinary approachآیندهپژوهی در آموزش عالی: طراحی راهرویِ استراتژیک ورزش دانشگاهی ایران با رویکرد میانرشتهای15719338510.22035/isih.2022.4544.4506FAجوادشهولی کوه شوریدکتری مدیریت راهبردی در ورزش، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد مبارکه، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایراناحمدرضاعسکریاستادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد مبارکه، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران0000-0002-5013-9196رسولنظریدانشیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایرانامیررضانقشاستادیار آیندهپژوهی، گروه مدیریت، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایرانJournal Article20210804Sports science and future studies have both emerged as an interdisciplinary field in the world. Interdisciplinary studies is one of the areas that has grown in parallel with these two, and have had a tangible and fundamental impact on them and have been influenced by them. Interdisciplinary research is very important, especially in the field of sports, which has ambitious goals in addition to its health-oriented nature. Therefore, a strategic corridor for the development of Iranian university sports was emerged in this article, by using the scenario tool as one of the future research methods. Exercises in universities are an institutional form of the physical education trend for a healthy and active life. The participants of the present analytical and exploratory study included 34 domestic and foreign individuals interested in Iranian university sports who were selected based on the purposive sampling. Data were collected through interviews and open questionnaires. Based on the findings, analysis of 30 main factors eventually led to production of two key uncertainties of "joining the global sports movement" and "systematization of sustained physical activity", which became the basis for the development of four scenarios named Damavand, Tafakhr, Rooz-az-No and physics. In order to develop the Iranian university sports, separate policies should be developed in different domains of university sports based on sustainable physical activities.علوم ورزشی و آیندهپژوهی هردو بهعنوان حوزهای میانرشتهای در جهان مطرح شدهاند. یکی از حوزههایی که بهموازات این دو رشد کرده است و اثر محسوس و بنیادینی بر آنها گذاشته و نیز از آنها تأثیر پذیرفته است، مطالعات بینرشتهای یا فرارشتهای است. تحقیقات میانرشتهای، بهویژه در زمینۀ ورزش، که در کنار ماهیت سلامتمحوریاش اهداف بلندپروازانهای نیز دارد، بسیار مهماند. ازاینرو، در این مقاله با بهکارگیری ابزار سناریو بهعنوان یکی از روشهای آیندهپژوهی، یک راهروی استراتژی برای توسعۀ ورزش دانشگاهی ایران در افق 1414 پدید آمده است. ورزش در دانشگاهها شکل نهادی فرایند تربیت بدنی برای زندگی سالم و فعال است. مشارکتکنندگان مقالۀ تحلیلی و اکتشافی حاضر شامل 34 نفر از ذینفعان داخلی و خارجی ورزش دانشگاهی ایران بودند که براساس نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. گردآوری دادهها با مصاحبه و پرسشنامۀ باز صورت گرفت. براساس یافتهها، تحلیل 30 عامل اصلی بهدستآمده درنهایت منجر به دو عدمقطعیت کلیدی «پیوستن به جنبش جهانی ورزش» و «نظاممندی فعالیت جسمانی پایدار» شد که اساس توسعۀ چهار سناریو با اسامی دماوند، تفاخر، روز از نو و فیزیک، قرار گرفتند. به منظور توسعۀ ورزش دانشگاهی ایران، باید سیاستهای مجزا در قسمتهای مختلف ورزش دانشگاهی بر مبنای نظاممندی فعالیتهای جسمانی پایدار، تدوین شود.http://www.isih.ir/article_385_ccf1a4f65e524289b2ec2139b8cad992.pdfمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622Iran’s futures study of agricultural jobs for the horizon 2025آیندهپژوهی مشاغل بخش کشاورزی در افق 141419522640310.22035/isih.2022.4462.4443FAآرمانخالدیاستادیار، سیاستگذاری علم و فناوری، گروه سیاست نوآوری و آیندهنگاری، پژوهشکدۀ مطالعات فناوری، تهران، ایران0000-0002-5938-2897رضااسدی فرداستادیار، مدیریت فناوری، گروه سیاست نوآوری و آیندهنگاری، پژوهشکدۀ مطالعات فناوری، تهران، ایرانعلیشجاعتیپژوهشگر، مدیریت فناوری، گروه سیاست نوآوری و آیندهنگاری، پژوهشکدۀ مطالعات فناوری، تهران، ایرانجلیلغریبیپژوهشگر، سیاستگذاری علم و فناوری، گروه سیاست نوآوری و آیندهنگاری، پژوهشکدۀ مطالعات فناوری، تهران، ایرانJournal Article20210810The nature of future jobs will be different from what we have today, due to trends and changes in the society. Therefore, one cannot expect trained human resources in past jobs to have the potential to play a role in new and emerging jobs in the future. Meanwhile, as one of the sectors with high employment potential, the agricultural sector will also see job changes under the influence of transformative trends. Therefore, the present research seeks to conduct a future study of agricultural jobs. For this purpose, the qualitative approach of environmental scanning has been used as a method. In this process, apart from reviewing documents and reports, 13 experts selected by snowball sampling from different fields of agriculture familiar with training and development of agricultural jobs were also interviewed. The value of the agreement coefficient between the evaluators (Cohen’s Kappa) was sufficient. Overall, the results indicate that on the one hand, trends such as reducing economic potential and shrinking agricultural land and consequently increasing the risk of agricultural activities have had negative impacts on employment. On the other hand, trends of increasing population and the necessity of agricultural products for society are factors with significant potential to curb the decline in demand for agricultural jobs. The outcome of these factors will eventually lead to the emergence of jobs based on higher-profit, knowledge-based products, and focus on waste reduction or business recovery.ماهیت مشاغل در آینده بهواسطۀ روندها و تغییر و تحولات سطح جامعه با امروز متفاوت هستند. بنابراین، نمیتوان انتظار داشت که نیروی انسانیای که برای مشاغل گذشته آموزش دیدهاند، پتانسیل ایفای نقش در مشاغل جدید و نوظهور آینده را داشته باشند. دراینبین، مشاغل بخش کشاورزی بهعنوان یکی از بخشهای دارای توان اشتغالزایی بالا نیز تحتتأثیر روندهای تحولآفرین تغییر خواهند کرد. ازاینرو، مقالۀ حاضر به دنبال آیندهپژوهی مشاغل بخش کشاورزی است. برای این هدف، از رویکرد کیفی پیمایش محیطی بهعنوان روش اکتشافی در آیندهپژوهی استفاده شده است. در این راستا، با استفاده از بررسی اسناد و گزارشها و همچنین شناسایی سیزده متخصص در حوزههای مختلف کشاورزی بهخصوص پژوهش، برنامهریزی و سیاستگذاری مشاغل کشاورزی به روش گلولۀ برفی و مصاحبه با آنها، فهرست روندهای تحولآفرین آینده و همچنین تأثیر آن بر مشاغل این بخش تحلیل شد. درمجموع، نتایج مقاله نشان میدهد که از یکطرف، روندهایی مانند کاهش توان اقتصادیِ و کوچکشدن زمینهای کشاورزی و متعاقب آن افزایش ریسک فعالیتهای کشاورزی بر اشتغال حوزۀ کشاورزی تأثیر منفی دارند و از طرف دیگر، روند افزایش جمعیت و ضروریبودن تولیدات کشاورزی برای جامعه عواملی هستند که بهخودیخود قدرت قابلتوجهی برای مقابله با این عوامل و افزایش تقاضای مشاغل کشاورزی دارند. برایند این عوامل نهایتاً سبب ظهور مشاغل مبتنی بر محصولاتی با حاشیۀ سود بالاتر و دانشبنیان و تمرکز بر کسبوکارهای کاهش یا بازیابی ضایعات خواهد شد.http://www.isih.ir/article_403_8d9d8f1071953e2bd0e3b7377b997928.pdfمؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوریفصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی2008-464114320220622Qualitative meta-analysis of futures studies in higher education in Iran: case study of the futures studies desk in higher educationفراتحلیل کیفی مطالعات آیندهپژوهی آموزش عالی در ایران: مورد مطالعه، میز آیندهپژوهی آموزش عالی22725040410.22035/isih.2022.4737.4661FAرضامنیعیاستادیار برنامهریزی توسعۀ آموزش عالی، موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزشعالی، تهران، ایرانحامدکمالیدکتری آموزشعالی گرایش برنامهریزی درسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایرانJournal Article20220208The main theme of futures studies in higher education is the systematic identification of forces and drivers of change, opportunities and threats to change, designing a vision and a favorable future for higher education and an effective university, and designing effective strategies and actions to achieve a desirable future. Therefore, this study aims to outline the futures studies desk of higher education located in the Institute for Research and Planning in Higher Education during (2014 to 2021) as a systematic manifestation of futures studies in Iran. For this purpose, the qualitative meta-analysis method is used to analyze and integrate these studies with a comprehensive approach (quantitative and qualitative) in both form and content dimensions. Findings in the form of evidence indicate the continuation of desk studies in different years and the participation of a diverse range of stakeholders from the scientific and managerial body of universities, higher education and research institutions. On the other hand, in the content dimension of desk studies in five thematic categories including effective management and planning in higher education, evaluation and quality of universities and research centers, curriculum and university learning, information and communication technology and cyberspace in higher education, economics of higher education and university has been done that under each category, according to the conditions and requirements of the country, priority issues have been selected and studied in an interdisciplinary approach.موضوع اصلی آیندهپژوهی آموزش عالی، شناسایی نظاممند نیروها و پیشرانهای تغییر، فرصتها و تهدیدهای ناشی از تغییرات، خلق چشماندازها و آیندۀ مطلوب برای آموزش عالی و تدوین راهبردها و اقدامهای مؤثر برای دستیابی به آن است. ازاینرو، این مقاله به منظور فراتحلیل مطالعات میز آیندهپژوهی آموزش عالی بهعنوان یک مصداق تجربی از مطالعات آیندهپژوهی آموزش عالی در ایران نوشته شده است. برای این منظور با روش فراتحلیل کیفی به تحلیل و یکپارچهسازی این مطالعات با رویکرد جامع (کمّی و کیفی) در دو بُعد شکلی و محتوایی پرداخته شد. یافتهها در بعد شکلی تداوم و استمرار مطالعات میز در سالهای مختلف را با مشارکت متنوع ذینفعان درونی و اجتماعی آموزش عالی در سطوح مختلف نشان میدهد. در بعد محتوایی، مطالعات میز بر پنج مقولۀ موضوعی شامل مدیریت و برنامهریزی اثربخش در آموزش عالی، ارزشیابی و کیفیت دانشگاهها و مؤسسههای پژوهشی، برنامۀ درسی و یادگیری دانشگاهی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی در آموزش عالی، و اقتصاد آموزش عالی و دانشگاه متمرکز بوده است که ذیل هر یک از مقولات براساس شرایط و اقتضائات، مسائل دارای اولویت انتخاب، و در یک رویکرد میانرشتگی با رجوع به نخبگان و بحث کانونی آیندهپژوهی شده است. دستاوردهای این مطالعات میتواند در عرصۀ سیاستورزی و دانشورزی در بافتی میانرشتگی مورد توجه و استفادۀ دانشگاهیان قرار گیرد.http://www.isih.ir/article_404_3b2eeed22e924552d88aa02f2b6015b4.pdf