نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

• سید صدرالدین موسوی ¹
• مسعود درودی ²

¹ عضو هیأت علمی گروه مطالعات هند دانشگاه مطالعات جهان - دانشگاه تهران

² کارشناسی ارشد علوم سیاسی (گرایش اندیشه سیاسی) و عضو جهاد دانشگاهی مشهد

چکیده

مطالعات پسا‌استعماری از حوزه‌های مطالعاتی جدید دربارة مسائل کشورهای غیرغربی و فرهنگ آنهاست و در چارچوب مطالعات فرهنگی جای می‌گیرد. این نگرش انتقادی در تعریفی اجمالی به مجموعه‌ای از رهیافت‌های نظری اشاره دارد که با تاکید بر پیامدهای استعمارگرایی به تحلیل گفتمان استعماری می‌پردازد. این مطالعات بر استعمار به مثابه امری غیرفیزیکی و فرهنگی که کماکان ادامه دارد، تأکید می‌ورزد. حوزه و دامنة مطالعات پسااستعماری، به دلیل طرح مباحث جدید دارای وسعت گسترده‌ای است. این آشفتگی به‌ویژه به‌دلیل دامنة وسیع موضوعات مورد علاقة مطالعات پسااستعماری است که از نظریه و نقد ادبی تا مطالعات اقتصاد سیاسی، پژوهش دربارة حکومت‌های استعماری، مسئلة هویت و مطالعات فرهنگی و.... ؛ را دربرمی‌گیرد. این امر باعث ابهامات و مناقشاتی در برخوردهای نخستتین مخاطبان و پژوهشگران با این حوزه از مطالعات می‌گردد وباعث شده است برخی از نویسندگان این مطالعات را به طور یکپارچه‌ و دارای وحدت مفهومی استنباط کنند. به نظر می‌رسد تدقیق در رویکردهای و شاخه‌های این مطالعات ضروری می‌نماید. براین اساس در این مقاله سعی برآنست تا از رهگذر بررسی دقیق موضوعات و مسائل و رویکردهای مطالعات پسااستعماری، به شناخت هر چه صحیح و دقیق‌تر از این حوزة مطالعاتی رسیده و با نگرشی انتقادی، به ابعاد مغفول در این مطالعات بپردازد. 

کلیدواژه‌ها

• مطالعات پسااستعماری
• غرب و شرق
• دیگری
• گفتمان استعماری
• شرق شناسی
• مطالعات فرودستان
• نگرش انتقادی