نویسنده
استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
سینما از همان آغاز به‌مثابة موقعیتی برای تألیف و عرضة اندیشه ـ و از جمله اندیشة سیاسی ـ شناخته شده است و بسیاری از سینماگران مؤلف تلاش داشته‌اند با بهره‌گیری از امکاناتی که تصویر سینمایی در اختیار آنها قرار می‌دهد، مؤلفه‌های هنجارین سیاسی و سامان نیک اجتماعی را بازنمایی کنند. این تلفیق اندیشه و هنر البته صورت‌های گوناگونی به‌خود می‌گیرد و در بیان خویش نیازمند ظرف‌های متنوعی است. به‌عنوان مثال، روایت تاریخی در سینما می‌تواند به‌مثابة محلی برای عرضة اندیشه‌های انتقادی و هنجارین سیاسی در نظر گرفته شود. پژوهش حاضر به‌دنبال آن است که با بررسی گونه‌های مختلف بهره‌گیری از روایت تاریخی به‌منظور عرضة اندیشة سیاسی در سینمای ایران، موقعیت میان‌رشته‌ای سینما به‌مثابة تقاطع معرفت‌های تاریخی و اندیشه‌ورزانة سیاسی را مورد کاوش قرار دهد.
کلیدواژه‌ها
تهامی‌نژاد، محمد (1375). غربت آبرومندانه غریبی در غربت قاجار و غرب. در غلام حیدری (گردآورنده)، مجموعه مقالات معرفی و نقد فیلم‌های علی حاتمی (صص. 36-427)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
حاتمی، علی (1376). مجموعه آثار علی حاتمی (2 جلد)، تهران: نشر مرکز.
دهقان، خسرو (1375). حاجی واشنگتن. در غلام حیدری (گردآورنده)، مجموعه مقالات معرفی و نقد فیلم‌های علی حاتمی (صص. 26-421)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
کینگ، نورمن (1380). سینما / واقعیت: تاریخ و واقعیت (ناپلئون به روایت آبل گانس) (ترجمه: امید نیک‌فرجام)، فصلنامه فارابی، 41، 172-163.
منصوری، مسلم (1377). سینما و ادبیات: چهارده گفتگو. تهران: نشر علم.
منوچهری، عباس و علوی‌پور، سیدمحسن (1392). چارچوب نظری در مطالعه میان‌رشته‌ای؛ مطالعه موردی: کاربرد نظری اندیشه سیاسی در مطالعه سینما. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 5(3)، 75-53.
ناطقی، بهنام (1375). سردار ملی شوخی‌بردار نیست، در غلام حیدری (گردآورنده)، مجموعه مقالات معرفی و نقد فیلم‌های علی حاتمی (صص. 56-351)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
Benjamin, W. (1999). The arcades project (H. Eiland & K. Mclaughlin, Trans.). In R. Tiedemann (Eds.). Cambridge: Belknap Press of Harvard U.P.
Chapman, J. (2005). Past and present: National identity and the British historical films.London: I.B. Tauris & Co Ltd.
Dabashi, H. (2001). Close up: Iranian cinema, past, present and future, London & New York: Verso Publication.
Deleuze, G. (1986). Cinema 1: The movement-image (H. Tomlinson & B. Habberjam, Trans.). London: Athlone.
Deleuze, G. (1989). Cinema 2: The time-image, (H. Tomlinson & R. Galeta Trans.). London: Athlone.
Deleuze, G. (1995). Negotiations: (1972-1990) (M. Joughin, Trans.). New York: Columbia University Press.
Marks, J. (1989). Gilles deleuze; Vitalism and multiplicity. London: Sterling, Virginia, Pluto Press.
Mazierska, E. (2011). European cinema and intertextuality: History, Memory and Politics. New York: Palgrave Macmillan.
Rosenstone, R. A. (1995). The historical film as real history. Film-Historia, Vol. V, No. 1.
White, H. (1988). Historiography and historiophoty. American Historical Review, Vol. 93.
)