2دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشگاه کردستان.
چکیده
پدیده بازارهای سنتی سنندج، مجموعه‌ای کامل و پیچیده از فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. با وجود این پیچیدگی‌ها، میان وجوه مختلف بازار و نوع ساختار بنا و معماری آن، به‌تدریج و با گذشت زمان هماهنگی معقولی برقرار است. لذا به نظر می‌رسد این پدیده در بردارنده ساختارهای ارزشمند اما پنهانی است که فهم آنها صرفاً در یک تعامل سازنده با فضا و کاربران و ساکنان آن امکان‌پذیر است. هدف پژوهش حاضر آن است که با نگاهی پدیدارشناسانه و با تکیه بر دیدگاه فیلسوفانی همچون گادامر و هایدگر، پدیده بازار سنتی سنندج را، آن‌گونه که در تجربه مخاطبان و ساکنان بازار نمایان می‌شود، تبیین نماید. روش انجام پژوهش به‌صورت پدیدارشناسیِ هرمنوتیک است که در آن از مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختار‌یافته، با یازده نفر از کسبه و کاربران بازار، استفاده شده است. در پایان، نوزده افق معنایی جدید از پدیده بازار سنتی سنندج پدیدار شده است. تجاوز به راسته اصلی گذر از طرف کسبه به‌عنوان یک رفتار اصیل، کارکرد ارتباطی و گذری بازار، عجین شدن مفهوم بازار با حادثه تاریخی ساخته شدن خیابان انقلاب، راحتی و خودمانی بودن ارتباطات داخل بازار و نامفهومی گذر طبیعی زمان در بازار به دلیل ساختار کالبدی آن از جمله نتایج مهم پژوهش حاضر است.
A Study of Sanandaj Traditional Bazaar from a Phenomenological Viewpoint
چکیده [English]
The phenomenon of Sanandaj Traditional Bazaar is a complete and complex set of economic, cultural and social activities. A reasonable harmony has gradually developed between the various aspects of the Bazaar and its architecture in spite of all these complexities. Thus it seems that this phenomenon involves valuable but hidden structures, whose understanding is possible only in a constructive interaction with the space, its users and the shopkeepers. The purpose of this study is to explain the Sanandaj Traditional Bazaar phenomenon as reflected in the experiences of the users and shopkeepers through a phenomenological viewpoint and by relying on the views of philosophers such as Gadamer and Heidegger. The research method is phenomenological hermeneutics, and depth semi-structured interviews with eleven shopkeepers and users were conducted in this study. Finally, nineteen new semantic horizons of Sanandaj Traditional Bazaar emerged. The violation of the main passage by the shopkeepers as an authentic behavior, the communicational function of Bazaar, the combination of the concept of Sanandaj Traditional Bazaar with the historic event of the construction of Enghelab Street, the comfort and intimacy in communications within the Bazaar and incomprehensible natural passage of time in the Bazaar due to the physical structure of the Bazaar, are the main results of this paper.
کلیدواژه ها [English]
Philosophical hermeneutics, architecture, phenomenology, Sanandaj Traditional Bazaar
مراجع
اعظمی، بهارک، و عطاران، محمد (1390). کاوشی پدیدارشناسانه در تجربه تعامل یادگیرندگان در دانشگاه مجازی. مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی (مدیا)، 2(2)، 2-10.
امامی‌سیگارودی، عبدالحسین؛ دهقان‌نیری، ناهید؛ رهنورد، زهرا و نوری‌سعید، علی (1391). روش‌شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 22(2)، 56-63.
اوجبی، علی (1388). پدیدارشناسی پدیدارشناسی. کتاب ماه فلسفه، 2(29)، 2-3.
ایراندوست، کیومرث، و بهمنی‌اورامانی، آرمان (1390). تحولات کالبدی بازار سنتی سنندج در شهرهای ایران (مطالعه موردی: بازار شهر کرمانشاه). مطالعات شهر ایرانی ـ اسلامی، 3(5)، 5-15.
بازرگان، عباس (1391). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری. تهران: دیدار.
بدیعی ازنداهی، مرجان، و پوینده، محمدهادی (1392). پدیدارشناسی و رابطه هویت و مکان در مقیاس‌های جغرافیایی. نگرشی نو در جغرافیای انسانی، 5(2)، 1-19.
پورجعفر، محمدرضا، و پورجعفر، علی (1390). نقش سرمایه اجتماعی در وضعیت اقتصادی بازارهای سنتی ایران. مدیریت شهری، 9(ویژه نامه)، 203-221.
پهلوان، مریم، و حسینی‌شاهرودی، مرتضی (1386). تأملی در آرای هرمنوتیک هایدگر و گادامر. اندیشه دینی دانشگاه شیراز، 7(22)، 41-62.
چناری، مهین (1386). مقایسه هوسرل، هایدگر و گادامر با محک روش‌شناسی. پژوهش‌های فلسفی کلامی، 9(34)، 113-138.
حمانی، کامران (1389). نظری بر روابط خاندان اردلان با حاکمیت صفویه. تاریخ نو، 1(1)، 99-122.
دارابی، علی (1388). رویکرد پدیدارشناسی در تجزیه و تحلیل پدیده‌های سیاسی. مطالعات سیاسی، 2(5)، 61-82.
دانایی‌فرد، حسن، و کاظمی، حسین (1390). پژوهش‌های تفسیری در سازمان؛ استراتژی‌های پدیدارشناسی و پدیدارنگاری. تهران: دانشگاه امام صادق؟ع؟.
سرایی، محمدحسین (1389). تحولات بازرهای ایرانی ـ اسلامی (مطالعه موردی بازار یزد). مطالعات شهر ایرانی ـ اسلامی، 1(2)، 25-37.
سلطانی، علی، و مغانی‌رحیمی، بهنام (1389). بازار سنتی کازرون از گذشته تا امروز. اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 19(75)، 57-59.
شاهوی، روناک، رستمی، فاطمه، خسروی، فرنگیس، رعنایی، فریبا، هاشمی نسب، لیلا، حسامی، کژال، و ظاهری، فرزانه (1393). تجربه زیسته مادران از انتخاب زایمان سزارین: یک مطالعه پدیدارشناسی. زنان، مامایی و نازایی، 17(104)، 1-10.
صدوقی، آرزو، معماریان، غلامحسین، فاطمی، محسن، و کمالی‌پور، حسام (1390). رویکرد کیفی در آموزش نظری معماری، مفهوم مکان در کلاس درس سیر اندیشه‌ها. فناوری آموزش، 5(4)، 239-249.
صفایی موحد، سعید، و عطاران، محمد (1389). واکاوی هنجارهای مؤثر بر انتخاب استاد راهنما در حوزه‌های محض (علوم ریاضی) و میان‌رشته‌ای (علوم تربیتی): یک مطالعه پدیدارشناختی. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 2(8)، 95-121.
صفایی موحد، سعید، و محبت، هدیه (1391). هرمنوتیک فلسفی و برنامه درسی. نوآوری‌های آموزشی، 11(41)،113-135.
عسکری خانقاه، اصغر (1380). تأملی در مردم‌شناسی فرهنگی بازار و مسکن شهر قزوین (با توجه به مرمت بناهای قدیمی). نامه علوم اجتماعی، 17(17)، 159-192.
علیزاده، هوشمند، و لاهورپور، سیروان (1388). شخصیت فضایی ـ کالبدی هسته تاریخی شهر سنندج. نامه معماری و شهرسازی، 2(2)، 57-69.
فخر زارع، حسین (1391). بررسی تطبیقی نظریه جامعه‌شناختی پدیدارشناسی (تأکید بر نظریه آلفرد شوتس) با مبانی نظری اسلام. قبسات، 17، 149-174.
فرهودی، رحمت‌الله، و محمدی، اکبر (1384). روند توسعه تاریخی، کاربری اراضی و تنگناهای شهرسازی در سنندج. پژوهش‌های جغرافیایی، 37(53)، 87-99.
کدیور، محسن؛ سامانی‌زادگان، کامران؛ حاجی‌بلند، رقیه؛ علی اصغرپور، محبوبه؛ موافقی، علی، و دادپور، محمدرضا (1385). رابطه فهم با دیالکتیک، تاریخ و زبان در هرمنوتیک فلسفی گادامر. مقالات و بررسی‌ها، 39(4)، 103-122.
کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش: انتخاب از میان پنج (رویکرد روایت‌پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده بنیاد، قوم‌نگاری، مطالعه موردی) (ترجمه حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی). تهران: اشراقی.
گائینی، ابوالفضل، و حسین‌زاده، امیر (1391). پارادایم‌های سه‌گانه اثبات‌گرایی، تفسیری و هرمنوتیک در مطالعات مدیریت و سازمان. راهبرد فرهنگ، 5 (19)، 103-138.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش: منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی. تهران: جامعه‌شناسان.
مختاری، محمدحسین، و سرلک، مهدی (1392). روش‌شناسی نفی روش در هرمنوتیک فلسفی گادامر. معرفت فلسفی، 11(2)، 107-128.
موحد، علی (1384). احیای بازارهای تاریخی، هویت‌بخشی به فضای کالبدی شهر: مطالعه موردی بازار شهر زواره. اهواز: دانشگاه شهید چمران.
نوروزی‌طلب، علیرضا (1386). پرسش از چیستی هرمنوتیک، تحلیل و بررسی مسائل آن. باغ نظر، 4(7)، 61-94.
واعظی، اصغر، و فاضلی، فائزه (1390). افق فهم در آیینه فهم افق. فلسفه، 39(2)، 59-85.
وزارت مسکن و شهرسازی (1390). تجربه‌ای در مستندسازی بازارهای ایران، بازار ایرانی. تهران: جهاد دانشگاهی واحد تهران.
یوسف زمانی، مهرداد، مولانایی، صلاح‌الدین، علیزاده، هوشمند، و بنفشی، منصور (1382). سیر تحول ساختار فضایی ـ کالبدی بافت قدیم سنندج با تأکید بر فضاها و الگوهای معماری با ارزش. سنندج: دانشگاه کردستان.
Ajjawi, R., & Higgs, J. (2007). Using hermeneutic phenomenology to investigate how. The Qualitative Report, 12(4), 612-638.
Alizadeh, H., & Habibi, K. (2008). Structural elements and the built environment. International Journal of Environmental Research, 2(3), 153-164.
Enrich, L. C. (2005). Revisiting phenomenology: It’s potential for management research.In Challenges or Organisations in Global Markets (pp. 1-13). London: British Academy of Management.
Laverty, S. M. (2003). Hermeneutic phenomenology and phenomenology: A Comparison of historical and methodological considerations. International Journal of Qualitative Methods, 2(3), 21-35.
Lin, Chi- Shiou. (2013). Revealing the “Essence” of Things: Using Phenomenology in LIS ResearcH. Qualitative and Quantitative Methods in Libraries (QQML) (4), 469-478.
Lincoln, Yovonna S., & Guba, Egon G. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA, USA: Sage.
Masoudinejad, R. (2005). Social Bazaar and Commercial Bazaar: Comparative Study of 5th International Space Syntax Symposium., London, 1, 187-200.
Mehdipour, A., & Rashidinai, H. (2013). Persian bazzar and its impacton evolution of histric urban cores: The case of Isfahan. The Macrotheme Review: A Multidiciplinary Journal of Golobal Macro Tresnds, 2(5), 12-17.
Moran, D. (2002). Introduction to phenomenology. NewYork: Taylor & Francis.
Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks, USA: Sage.
Pourjafar, M. R., Ebrahimi, A. N.., & Ansari, M. (2013). Effective factors in structural development of Iranian historical bazaars case study: Tabriz Bazaar. Journal of Basic and Applied Sientific Research, 3(2), 272-282.
Simon, M. K., & Goes, J. (2011, 04). What is Phenomenological Research. Retrieved from dissertationrecipes:http://dissertationrecipes.com
ابتدای صفحه
