1دانشجوی دکتری رشته آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2دانشیار مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده
از نظر بسیاری از متخصصان و صاحب‌نظران آموزش عالی، مهم‌ترین عامل ناکارآمدی سیاست‌گذاری آموزش عالی ایران در حال حاضر، منطبق نبودن سیاست‌ها و تصمیم‌های این حوزه با پشتوانه‌های علمی، نظری و پژوهشی است. سیاستپژوهی به‌عنوان فرایندی پژوهشی، معطوف به ارائه گزینه‌های سیاستی و ناظر به عمل، به سیاست‌گذاران، تعریف می‌شود و می‌تواند در سیاست‌گذاری منطقی و عقلایی در حوزه آموزش عالی بسیار مؤثر باشد؛ ازاین‌رو هدف کلی این مقاله، آسیب‌شناسی فرایند سیاستپژوهی در آموزش عالی ایران است. به‌منظور نیل به این هدف، جامعه آماری مقاله حاضر، مراکز، مؤسسه‌ها و پژوهشکده‌های سیاستپژوهی، اعم از مؤسسه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا غیروابسته به این وزارتخانه، سیاست‌گذاران باسابقه در حوزه آموزش عالی و همچنین خبرگان علمی این حوزه بودند که 14 نفر از آن‌ها به‌صورت هدفمند برای انجام مصاحبه‌های عمیق انتخاب شدند و روایی یافته‌ها نیز با روش‌های تطبیق مشارکت‌‌کنندگان و بازبینی همکاران بررسی شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. یافته‌‌های پژوهش، حاکی از وجود 113 گزاره مفهومی (مقوله فرعی)، 14 مقوله اصلی در قالب پنج بعد عوامل زمینه‌ای و محیطی، عوامل ساختاری، عوامل کارکردی (مربوط به سیاست‌گذاران/ تصمیم‌گیران آموزش عالی و سیاست‌پژوهان آموزش عالی)، و عوامل تعاملی و ارتباطی بود که روابط بین آن‌ها در الگوی پژوهش ترسیم شد.
تازه های تحقیق
آسیب‌های زمینه‌ای سیاستپژوهی، در قالب سه مقولة فرهنگ، ساختار کلان و شناخت علوم انسانی، شناسایی شدند.
آسیب‌های ساختاری سیاستپژوهی، در قالب دو مقولة عوامل ساختاری نهادهای سیاست‌گذار‌ـ‌سیاست‌پژوه و عوامل ساختاری اطلاعات، شناسایی شدند.
آسیب‌های کارکردی سیاست‌گذاران و سیاست‌پژوهان آموزش عالی ایران، در قالب چهار مقولة عوامل نگرشی، حرفهای، تحصیلات و پژوهش، شناسایی شدند.
آسیب‌های کارکردی آموزش عالی ایران، در قالب چهار مقولة عوامل نگرشی، حرفهای، پژوهش و تحصیلات، شناسایی شدند.
آسیب‌های ارتباطی سیاستپژوهی، در قالب دو مقولة ناهماهنگی بین نهادها و بازخورد، شناسایی شدند.
pathology of higher education policy research process in Iran
چکیده [English]
According to many experts and scholars of higher education, nowadays the most important factor of inefficiency of higher education policymaking in Iran is nonconformity of policies and decisions with scientific, theoretical and research basics. Policy research is defined as a research process focused on providing policy options and referred to the practice of policymakers and can contribute to reasonable and rational policymaking in the field of higher education. Therefore, the purpose of this study was pathology of higher education policy research process in Iran. In order to achieve this objective, statistical population of study were institutions and research centers of policy research including those affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology (such as Institute of Research and Planning in Higher Education (IRPHE), National Research Institute for Science Policy (NRISP), Institute for Social and Cultural Studies - ISCS) and those not affiliated to the Ministry, as well as informed policymakers in the field of higher education and 14 of them were chosen purposefully to carry out in-depth interviews. The validity of the findings was evaluated by methods of member checking and peer review. To analyze the data, open and axial coding was used. Results revealed the existence of 113 conceptual statements (subcategories) and 14 main categories in terms of five dimensions: contextual & environmental factors, structural factors, functional factors (related to Policy/decision makers in higher education and higher education policy researchers) and interactive & communicational factors which relations between them were drawn in the research model.
ابتدای صفحه
