فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای ارسال مقاله جدید

اصلاحات بعد از اخذ پذیرش

فرم ها و دستورالعمل ها

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

پایداری: تقیید توسعه؟

نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار فلسفه، پژوهشکده اخلاق و تربیت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

بحران افول محیط زیست از جمله عواملی بوده که مسئله چگونگی پایدارسازی توسعه را، با در نظر گرفتن محدودیت‌ها، به وجود آورده است. اما در تلاش برای پاسخ‌گویی به این مسئله، این سؤال مطرح می‌شود که از میان دو حوزﮤ اقتصاد و اکولوژی، نظر کدام‌یک باید مبنای سیاست‌گذاری در زمینه توسعۀ پایدار قرار گیرد؟ و اینکه آیا پایداری توسعه را مقید می‌کند؟ هدف مقاله این است که ضمن تبیین زمینۀ پیدایش این مسائل، پاسخ آنها را بیابد. روش مورد استفاده، تحلیل و تبیین و استنباط لوازم نظریه‌ها و مقایسۀ آنها بود؛ به این ترتیب که در آغاز، مفاهیم یا معیارهای پایداری در چند حوزﮤ تأثیرگذار تخصصی، تحلیل و تبیین شد تا اهمیت مفهوم اکولوژیکِ پایداری در جریان توسعۀ پایدار روشن شود. سپس به استنباط لوازم نظریه‌های مهم در علم اکولوژی ــ‌‌ نظریه اوج، نظریه اکوسیستم، و نظریه اکولوژی روادار‌ــ و مقایسه آنها پرداخته شد. در نهایت تحلیل و تبیین نظریه‌های جدید اقتصادیِ پایداری و استنباط لوازم و نتائج آنها برای پایداری انجام شد. نتائج نشان داد که: 1. در ارتباط با توسعۀ پایدار، دو حوزه تخصصیِ اکولوژی و اقتصاد در تعیین معیار پایداری تعیین‌کننده‌تر بوده‌اند؛ 2. پایداری برآمده از نظریۀ اکوسیستم، توسعه را مقید می‌کند؛ 3. نظریه اکولوژی روادار نمی‌تواند طبیعت را نرم یا معیاری برای توسعه بداند؛ 4. مفهومِ رقیق نظریۀ روادار از پایداری، توسعه را عمدتاً نامقید باقی می‌گذارد؛ 5. پایداری در توسعۀ پایدار، اکنون دیگر مفهومی عمدتاً اقتصادی شده است؛ 6. پایداری شدید ظرفیت قابل‌ملاحظه‌ای برای تقیید توسعه دارد، اما پایداری خفیف چنین نیست.

کلیدواژه‌ها

مراجع
اصغری، سیدعلی (1396). «نقد و بررسی بحران محیط زیست در ایران: با تأکید بر برنامه‌های توسعه» (طرح پژوهشی منتشرنشده(. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Adams, J. (1992). Horse and rabbit stew. In A. Coker and C. Richards (eds.), Valuing the Environment: economic approaches to environmental valuation (pp. 65–73). London: Belhaven.
Adams, W.M. (2009). Green development: environment and sustainability in a developing world (3rd ed.). UK: Routledge.
Åkerman, M. (2003). What does “Natural Capital” do? The role of metaphor in economic understanding of the environment. Environmental Values, 12, 431–48. doi: 10.3197/096327103129341397
Armsworth, P.R., & Roughgarden, J.E. (2001). An invitation to ecological economics. Trends in Ecology & Evolution, 16(5), 229–234. doi: 10.1016/s0169-5347(01)02123-1
Balmford, A., Bruner, A., Cooper, P., et. al. (2002). Economic reasons for conserving wild nature. Science 297(5583), 950–953. doi: 10.1126/science.1073947
Barbier, E., Markandya, A., Pearce. D.W.  (1990). Environmental sustainability and cost–benefit analysis. Environment and Planning A 22: 1259–66. doi: 10.1068/a221259
Beckerman, W. (1994). Sustainable development: is it a useful concept?. Environmental Values 3: 191–209.     doi: 10.3197/096327194776679700
Botkin, D.B. (1990). Discordant harmonies: a new ecology for the twenty-first century. Oxford: Oxford University Press.
Botkin, D.B. (2012). The moon in the nautilus Shell: Discordant harmonies reconsidered. Oxford: Oxford University Press.
Brown, L. R. (1981). Building a sustainable society. New York: V.V. Norton.
Buckley, P. (1995). Critical natural capital: operational flaws in a valid concept. Ecos: A Review of Conservation, 16(3/4), 13–18.
Buckley, G.P. (ed.) (1989). Biological habitat reconstruction. London: Belhaven.
Cairns, J. (1991). The status of the theoretical and applied science of restoration ecology. Environmental Professional, 13, 186–94.
Carlowitz, H. C. V. (1713). Sylvicultura oeconomica. Leipzig: Johann Friedrich Braun.
Cleveland, J., Stern, D. I., & Costanza, R. (eds.) (2001). The economics of nature and the nature of economics. London: Edward Elgar.
Common, M., & Stagl, S. (2005). Ecological economics: an introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Costanza, R. (1989). What is ecological economics?. Ecological Economics, 1, 1–7. doi: 10.1016/0921-8009(89)90020-7
Costanza, R. Ralph d'Arge, Rudolf de Groot, et. al. (1997). The value of the world’s ecosystem services and natural capital. Nature, 387, 253–60. doi: 10.1038/387253a0
Costanza, R., d’Arge R., Groot R. de, et al. (1998). The value of ecosystem services: putting the issues in perspective. Ecological Economics, 25, 67–72. doi: 10.1016/S0921-8009(98)00019-6
Daily, G. (1997). Nature’s services: Societal dependence on natural systems. Washington & Covelo: Island Press.
Daly, H. (1977). Steady-State economics: the economics of biophysical equilibrium and moral growth. San Francisco: W. H. Freeman.
Daly, H. (1994). Operationalising sustainable development by investing in natural capital. In A. Jansson, M. Hammer, C. Folke and R. Costanza (eds.) Investing in Natural Capital: the ecological economics approach to sustainability (pp. 22–37). Washington: Island Press.
Holland, A. & Roxbee Cox, J. (1992). The valuing of environmental goods: a modest proposal. In A. Coker and C. Richards (eds.), Valuing the Environment: economic approaches to environmental valuation (pp. 12–24). London: Belhaven.
Holling, C.S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4, 1–23. doi: 10.1146/annurev.es.04.110173.000245
Lélé, S. (1991). Sustainable development: a critical review. World development, 19, 607–21. doi: 10.1016/0305-750X(91)90197-P
Lipton, M. (1991). A note on poverty and sustainability. IDS Bulletin, 22(4), 12–16. doi: 10.1111/j.1759-5436.1991.mp22004003.x
May, R. (1977). Thresholds and breakpoints in ecosystems with a multiplicity of stable states. Nature, 269, 471–7. doi: 10.1038/269471a0
McEvoy, A. (1986). The fisherman's problem: ecology and law in California fisheries, 1850-1980. Cambridge: Cambridge University Press.
Millennium Ecosystem Assessment (2005). Ecosystems and human wellbeing: Synthesis. Washington: Island Press.
O’Connor, M. & Spash, C. (eds.) (1999).  Valuation and the environment: theory, method and practice. London: Edward Elgar.
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2006). Cost–benefit analysis and the environment: recent developments. Organization for Economic Cooperation and Development.
Pearce, D. Markandya, A., & Barbier, E. (1989). Blueprint for a green economy. London: Earthscan.
Rostow, W. W. (1960). The five stages of growth-A summary. The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto. Cambridge: Cambridge University Press.
Scoones, I. (2007). Sustainability. Development in Practice, 17(4–5), 589-96. doi: 10.1080/09614520701469609
Spash, C. (1999). The development of environmental thinking in economics. Environmental Values, 8, 413–35.  doi: 10.3197/096327199129341897
Turner, R. et al. (1992). Valuing the benefits of coastal defence: a case study of the Aldeburgh sea-defence scheme. In A. Coker and C. Richards (eds.), Valuing the Environment: economic approaches to environmental valuation (pp. 77–100). London: Belhaven.
World Commission on Environment and Development (1987). Our Common Future. Oxford & New York: Oxford University Press. Retrieved from www.un-documents.net/our-common-future.pdf
Worster, D. (1977). Nature’s economy: the roots of ecology. San Francisco: Sierra Club Books.
Worster, D. (1990). The ecology of order and chaos. Environmental History Review,  14, 1-18.   doi: 10.2307/3984623
Worster, D. (1993). The shaky ground of sustainability. In Wolfgang Sachs (ed.), Global Ecology (pp. 132-145). London: Zed Books.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی
دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 39
تیر 1397
صفحه 33-56
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 11 آبان 1396
  • تاریخ بازنگری: 25 دی 1396
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1396
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار