نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگر پسادکتری آیندهپژوهی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 استاد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
سازمانها، آحاد جامعه، نخبگان، و خطمشیهای دولتی، درحالیکه خود بهشدت تحت تأثیر دانشمندان رشتههای علمی گوناگون قرار دارند، به روشهای گوناگون بر فراگرد ساخت آینده تأثیر میگذارند. براساس نظریههای «وضع» و «ساخت اجتماعی واقعیت»، و مدل خطمشیگذاری «نخبگانـتودهها»، آینده بهطور مستمر تحت تأثیر عناصر فردی و سازمانی فعال در جامعه در حال شکلگیری است و این افراد و سازمانها، معمولاً اقدامات خویش را با توجیهاتی علمی صورتبندی میکنند؛ توجیهاتی که در تعامل با دانشمندان و نخبگان میآموزند. ضمن اینکه یافته علمی حاصل از تلاش پژوهشگران رشتههای علمی گوناگون، ممکن است در قالب مجموعهای از نظریههای معطوف به اجرا، ساخت جهان آینده را تحت تأثیر قرار دهند. زیرا این علوم میانرشتهای، برایند نظری علوم و فنون گوناگون بوده و نظریهها و استراتژیهای تغییر و برنامههای تحول آینده را تحت تأثیر قرار میدهند؛ تأثیری که از طریق رسوخ دانش به زبان عامه، منطق کارگزاران دولتی، و رویههای رفتاری و ساختاری مرسوم در روند توسعه سازمانها و نهادهای اجتماعی، ایجاد میشود. این مقاله با طرح این پرسش که آینده چگونه ساخته میشود؟ فراگرد ساخت آینده را برایند مؤلفههای اجتماعی، واقعیتهای زبانی، مدلهای تصمیمگیری و کنشگری فوقفعال بازیگران (سازمانها، احاد مردم و نخبگان) معرفی میکند. این مؤلفهها با تأثیرپذیری از علوم میانرشتهای و تأثیرگذاری متقابل بر آن، واقعیت آینده را شکل میدهند.
کلیدواژهها
موضوعات
احمدی، بابک (1381). مارکس و سیاست مدرن. تهران: نشر مرکز.
اصیل، حجت اله (1381). آرمانشهر در اندیشه ایرانی. تهران: نشر نی.
الوانی، مهدی؛ و شریفزاده، فتاح (1379). فرایند خطمشیگذاری عمومی. انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
پایا، علی (1386). آینده علوم انسانی در ایران. حوزه و دانشگاه، 12(49)، 24-9.
Dye, T. R. (2005). Understanding public policy, Pearson. Prentice Hall.
Frederickson, H.G. (2000). Can bureaucracy be beautiful?. Public Administration Review, 60, 47-53.
Gleick, J. (2005). Chaos: Making a new science (1st ed.). New York: Penguin.
Inayatullah, S. (2008). Six pillars: Futures thinking for transforming. Foresight, 10(1), 4-21.
Keynes, J. M. (1933). An open letter to President Roosevelt. New York Times, 16.
Morgan, G. (2006). Images of organization. Updated edition, Sage.
Orwell, G. (1984). Animal farm. Harcourt Inc.
Paya, A., & Baradaran Shoraka, H. R. (2009). Futures studies in Iran: Learning through trial and error. Futures, 42(5), 484-495. doi: 10.1016/j.futures.2009.11.033