نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی
نویسندگان
1 استاد علوم سیاسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 دکتری علوم سیاسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
در این مقاله تلاش میکنیم تا ارتباط بین سه مفهوم اعتماد نهادی، دانشگاه، و جامعهپذیری سیاسی را بررسی کنیم. اعتماد نهادی از مهمترین سرمایههای هر نهاد برای پیشبرد کارکردهایش است. از سویی، یکی از مهمترین کارکردهای دانشگاههای دولتی در جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذاری بر روند جامعهپذیری سیاسی مخاطبان اصلی خود، یعنی دانشجویان است. پرسش اصلی این مقاله این است که اعتماد نهادی بهمثابۀ مهمترین شاخص سرمایۀ اجتماعی چه تأثیری بر فرایند جامعهپذیری سیاسی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاههای دولتی شهر تهران بهمثابۀ جامعۀ آماری این مقاله دارد. این مقاله با مبنا قراردادن نظریۀ رابرت پاتنام درخصوص مفهوم سرمایۀ اجتماعی این فرضیه را مطرح میکند که جامعهپذیری سیاسی در هر جامعه بهطور عمده از طریق نهادهای دولتی صورت میپذیرد و میزان اعتماد نهادی افراد جامعه به نهادهای دولتی که از آن با عنوان «اعتماد نهادی» یاد میشود در فرایند اجرا و اثربخشی جامعهپذیری سیاسی بسیار حائز اهمیت است. بررسی یافتههای آماری مربوط به مطالعۀ موردی این مقاله نشان داد که با افزایش سطح اعتماد نهادی در دانشگاههای دولتی شهر تهران میزان اثربخشی آنها بر جامعهپذیری سیاسی دانشجویان مقطع کارشناسی افزایش مییابد.
کلیدواژهها
باتامور، تام (1378). جامعهشناسی سیاسی (مترجم: منوچهر صبوری). تهران: انتشارات کیهان. (تاریخ اصل اثر 1993)
تنهایی، حسینابوالحسن (1379). درآمدی بر مکاتب و نظریههای جامعهشناسی .مشهد :نشر نینگار.
توسلی، غلامعباس (1386). جامعهشناسی و آموزش و پرورش: دیروز، امروز، فردا. تهران: نشر علم.
خضری، محمد (1385). دولت و سرمایه اجتماعی. فصلنامه مطالعات راهبردی، 9(31)، 52-31.
رفیع، حسین (1387). سرمایه اجتماعی و جامعهپذیری سیاسی. فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی، 2(41)، 41-36.
شارعپور، محمود (1386). جامعهشناسى آموزش و پرورش. تهران: انتشارات سمت.
صبوری، منوچهر (1381). جامعهشناسی سیاسی. تهران: نشر سخن.
عالم، عبدالرحمن (1383). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
گلشنیفومنی، رسول (1385). جامعهشناسی آموزش و پرورش. تهران: نشر دوران.
گیدنز،آنتونی (1380). جامعهشناسی (مترجم: منوچهر صبوری). تهران: نشر نی. (تاریخ اصل اثر 2006)
محسنی، منوچهر (1378). مقدمات جامعهشناسی. تهران: نشر دوران.
مقدمفر،گلناز (19/7/88). جامعهپذیری سیاسی. روزنامه رسالت.
منصوری، جواد (1386). سیاست و نهادهای اجتماعی. تهران: نشر امیرکبیر.
مهرداد، هرمز (1376). زمینههای جامعهشناسی سیاسی: جامعهپذیری سیاسی. تهران: نشر پاژنگ.
Misztal, B. (1996). Trust in modern societies. Cambridge: Polity Press.