رسانه‌های اجتماعی و مشارکت سیاسی؛ فراتحلیل مشارکت سیاسی کاربران رسانه‌های اجتماعی

نوع مقاله: مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم ارتباطات، دانشکدۀ ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه علوم ارتباطات، دانشکدۀ فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه سوره، تهران، ایران

چکیده

این مقاله با هدف فراتحلیل پژوهش‌های مرتبط با «رسانه­های اجتماعی و مشارکت سیاسی» در دو سطح پژوهش خارجی و داخلی نخست به بررسی نقاط قوت و ضعف این پژوهش­ها و سپس مقایسۀ بین آن‌ها می‌پردازد. در این فراتحلیل، پژوهش­ها در سه بخش نظری (چهار معیار)، روشی (ده معیار)، و نتیجه­شناختی (دو معیار) بررسی شدند. فراتحلیل بیانگر این است که مهم‌ترین نقاط قوت پژوهش­ها، تنوع رویکردهای نظری، استفاده از چارچوب نظری تلفیقی، تنوع جامعۀ آماری، تنوع شیوه­های انتخاب حجم نمونه، استفاده از آزمون­های آماری متنوع و درعین‌حال با توان آماری بالا، توجه به سطح تحلیل خرد، تنوع در رسانه­های اجتماعی مورد بررسی، و توجه به تأثیرهای گوناگون در بخش نتایج است. همچنین نقاط ضعف پژوهش­ها، استفاده از نظریه­ها و دیدگاه­های نظری غیرمرتبط در مبانی نظری، استفادۀ ضعیف از چارچوب­های نظری تعیین‌شده در تحلیل یافته­ها، ضعف تبیین ابعاد مشارکت سیاسی در مباحث نظری، غلبۀ پارادایم اثبات­گرایی و روش پیمایشی، ناتوانی در استفاده از روش­های کیفی و تلفیقی، ضعف سنجش روایی و پایایی ابزار، ضعف شاخص­­سازی متغیر مشارکت سیاسی در پرسشنامه و دست­یافتن به نتایج متناقض در بحث نوع تأثیر است.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

اشتریان، کیومرث؛ و امیرزاده، محمدرضا (1394). بررسی تأثیرات شبکه­های اجتماعی مجازی بر مشارکت سیاسی (مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه سیاست، ۴۵(۴)، 841-825. doi: 10.22059/JPQ.2015.5594

افتاده، جواد (1394). رسانه­های اجتماعی. تهران: دفتر مطالعات و برنامه­ریزی رسانه­ها.

تاجیک، محمدرضا؛ و خداخواه‌آذر، سمیه (۱۳۹۵). رسانه­های اجتماعی مجازی و عرصه سیاست در ایران (بررسی موردی انتخابات دهم ریاست جمهوری و کارناوالهای شهری در تهران). فصلنامه سیاست، ۴۶(3)، 572-553. doi: 10.22059/JPQ.2016.59171

خجیر، یوسف (1395). ظرفیت­ها و آسیب­های شبکه اجتماعی موبایل‌محور در جامعه ایرانی. در مجموعه مقالات تلفن همراه هوشمند و سبک زندگی (چاپ اول؛ جلد 1)، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات، تهران، ایران.

خجیر، یوسف (1396). آسیب­شناسی استفاده از شبکه­های اجتماعی و نرم­افزارهای تلفن همراه در خانواده ایرانی (با تاکید بر نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید). فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبردی زنان، 20(77)، 137-109. doi:  10.22095/JWSS.2017.59727

ذکایی، محمدسعید؛ و حسنی، محمدحسین (1396). شبکه­های اجتماعی مجازی و سبک زندگی جوانان: فراتحلیل پژوهش­های پیشین. فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، 6(22)، 25-7.

رضایی، حسین؛ و کاظمی‌پور‌ثابت، شهلا (۱۳۹۵). بررسی رابطه میان استفاده از محتوای سیاسی وب‌سایت­های داخلی و خارجی و مشارکت سیاسی انتخاباتی (مطالعه موردی شهروندان همدان). فصلنامه راهبرد، 25(۸۰)، 286-255.

رهبرقاضی، محمودرضا؛ مسعودنیا، حسین؛ صادقی‌نقدعلی، زهرا؛ و ‌پوره، امیرحسین (۱۳۹۵). نقش شبکه­های اجتماعی مجازی در تمایل به مشارکت انتخاباتی و جهت‌گیری‌های سیاسی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه­های شهر اصفهان). فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، 23(۸۶)، 145-125. doi: 10.22082/cr.2016.21016

سیدامامی، کاووس (1386). مشارکت سیاسی دانشجویان: ارزیابی برخی از پیش‏بینی­کننده‏های مشارکت سیاسی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 2(2)، 52-33.      

عبداللهی­نژاد، علیرضا؛ صادقی، جواد؛ و قاسمی‌نژاد، ابوذر (1395). رسانه­های اجتماعی و مشارکت سیاسی در انتخابات (رابطه استفاده از فیس ­بوک، تلگرام و اینستاگرام و مشارکت سیاسی دانشجویان در انتخابات هفتم اسفند ۱۳۹۴). فصلنامه مطالعات رسانه­های نوین، 2(5)، 75-34. doi: 10.22054/cs.2016.7004

عدلی‌پور، صمد؛ قاسمی، وحید؛ قصابی، رضوان؛ و طاهری، نقی (۱۳۹۳). تأثیر استفاده از شبکه اجتماعی فیس‌بوک بر اعتماد و مشارکت سیاسی جوانان. فصلنامه مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، 15(28) 212-192.

مهدی­زاده‌طالشی، سیدمحمد؛ خالدیان، اقبال؛ و فردوسی، مهراوه (۱۳۹۶). نقش نرم­افزار اجتماعی تلگرام در تبلیغات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از منظر رای‌دهندگان. فصلنامه مطالعات رسانه­های نوین، 3(۱۰)، 39-1. doi: 10.22054/cs.2017.22793.247

Boulianne, Sh. (2015). Social media use and participation: An analysis of current research. Information, Communication & Society, 18(1), 524-538. doi: 10.1080/1369118X.2015.1008542

Budge, I. (1996). The New Challenge of Direct Democracy. Cambridge: Polity Press.

Centre for Youth Studies (2017). Youth political participation and social media use in Hong Kong. Retrieved Jan 4, 2017. From: http://youthstudies.com.cuhk.edu.hk/wp-content/uploads/2017/04/Research-Report_Youth-Political-Participation-and-Social-Media-Use-in-Hong-Kong.pdf

Chan, M., & Guo, J. (2012). The role of political efficacy on the relationship between Facebook use and participatory behaviors: A comparative study of young American and Chinese adults. Retrieved from:  https://www.cs.vu.nl/~eliens/serious/local/cyber/paper-politic.pdf

Dimitrova, D. V., & Bystrom, D. (2013). The effects of social media on political participation and candidate image evaluations in the 2012 Iowa caucuses. American Behavioral Scientist, 12(2), 1183-1568.

Effing, R., & Hillegersberg, J. V., & Huibers, T.  (2011). Social media and political participation: Are Facebook, Twitter and YouTube democratizing our political systems?. Retrieved from: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-3-642-23333-3_3.pdf

Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, Unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68. doi: 10.1016/j.bushor.2009.09.003

Koufogiannakis, D. (2012). The state of systematic reviews in library and information studies. Evidence Based Library and Information Practice, 7(2), 91-95. doi: 10.1016/j.lisr.2015.11.003

Gaiser, W., & Rijike, J. (2008). Political participation of youth young Germans in the European context. Asia Erupt Journal, 5(4), 124-143.  doi: 10.1177/110330881001800404

Mayfield, A. (2008). What is social media?. Retrieved  from  http://www.icrossing.co.uk/fileadmin/uploads/eBooks/What_is_Social_Media_iCrossing_ebooktpdf

Negroponte, N. (1995). Being Digital. New York: Knopf.

Norris, P. (2001). Digital divide? Civic engagement, information poverty and the internet in democratic societies. Cambridge, AM: Press. doi: 10.1108/146366903322008287

Salman, A., & Saad, S. (2015). Online political participation: A study of youth usage of new media. Journal of Social Sciences, 6(4), 83-99.

Schell, C. L., & Rathe, R. J., (1992). Meta-analysis: A tool for medical and scientific discoveries. Bulletin of the Medical Library Association, 80(3), 219-222.

Scott, M. (2010).  The New Rules of Marketing and PR: How to Use Social Media, Blogs, News Releases, Online Video, and Viral Marketing to Reach Buyers Directly, Massachusetts: press.

Shipley, C. (2012). Coining the term social media. Retrieved From: http://www.en.wikipedia.org/wiki/Chris_Shipley.

Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.

Rheingold, H. (1993). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier. Massachusetts: Addison-Wesley.

Vitak, J, & Zube, P & Smock, A &. Carr, C & Ellison, N & Lampe, C (2011). It’s complicated: Facebook users’ political participation in the 2008 election. Michigan: Michigan State University  

Wellman, B. & Haase, A & Witte, J & Hampton, K. (2001). Does the internet increase, decrease, or supplement social capital? American Behavioral Scientist, 45(2), 436-455.

Westerman, D & Spence, P & Heide, B. (2011). A social network as information: The effect of system generated reports of connectedness on credibility on Twitter. Computers in Human Behavior, 28(1), 199-206.

Zaheer, L. (2015). Use of social media and political participation among university students. Pakistan Vision, 17(1), 278-299.

Zhang, X., & Lin, W. (2014). Political participation in an unlikely place: How individuals engage in politics through social networking sites in China. International Journal of Communication, 8(1), 21-42.

 

 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار