فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی

نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسنده

فردین محمدی

دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

https://doi.org/10.22035/isih.2019.3060.3374

چکیده

مقالۀ حاضر سعی در تبیین این مسئله دارد که عاملان اجتماعی میدان آموزش از چه اندازه حجم و ترکیب سرمایۀ فرهنگی و اقتصادی برخوردار هستند؟ بر اساس حجم و ترکیب سرمایۀ تحت تملک عاملان اجتماعی، ساختار میدان آموزش را چگونه می‌توان ترسیم کرد؟ و درنهایت اینکه ساختار میدان آموزش به لحاظ همگونی و ناهمگونی چگونه است؟ بدین‌منظور چارچوب مفهومی پژوهش بر اساس نظریات بوردیو تدوین شده است. برای گردآوری و تحلیل داده‌ها از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. جامعۀ آماری مورد مطالعه در روش پیمایش عبارت بود از معلمان و دانش‌آموزان شهر مشهد که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌بندی و فرمول کوکران 360 معلم و 390 دانش‌آموز به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به‌طور کلی میزان سرمایۀ فرهنگی و اقتصادی معلمان و دانش‌آموزان پایین‌تر از سطح متوسط قرار دارد. نتایج تحلیل ساختار نیز بیانگر آن است که ساختار میدان آموزش از پنج طبقۀ متفاوت تشکیل شده است که این طبقات عبارت‌اند از: طبقۀ بالا، متوسط‌ بالا، متوسط‌ ‌متوسط، متوسط‌ ‌پایین و پایین. نتایج توصیفی این طبقات نشان می‌دهد بیش از 70 درصد جمعیت در طبقات متوسط قرار دارند. درنتیجه، نوعی همگونی نسبی بین طبقات در میدان آموزش وجود دارد و این همگونی نسبی نشان می‌دهد رابطۀ رقابتی در ساختار میدان آموزش بسیار ضعیف است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

آروین، بهاره (1390). بررسی انتقادی فرایندهای تولید علوم اجتماعی در ایران (رساله دکتری جامعه‌شناسی). دانشگاه تهران، تهران، ایران.

بوردیو، پیر (1375). جامعه‌شناسی و ادبیات؛ آموزش عاطفی فلوبر (مترجم: یوسف اباذری). فصلنامه ارغنون، 3(9و10)، 112-76. (تاریخ اصل اثر 1986)

بوردیو، پیر (1386). علم علم و تأمل‌پذیری (مترجم: یحیی امامی). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. (تاریخ اصل اثر 2004)

بوردیو، پیر (1388). درسی درباره درس (مترجم: ناصر فکوهی). تهران: نشر نی. (تاریخ اصل اثر 1982)

بوردیو، پیر (1390). نظریه کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی (مترجم: مرتضی مردیها). تهران: نقش و نگار. (تاریخ اصل اثر 1992)

بوردیو، پیر (1391). تمایز؛ نقد اجتماعی قضاوتهای ذوقی (مترجم: حسن چاوشیان). تهران: نشر ثالث. (تاریخ اصل اثر 1984)

ترنر، جاناتان، اچ. (1394). نظریه‌های نوین جامعه‌شناختی (مترجم: علی‌اصغر مقدس و مریم سروش). تهران: انتشارات جامعه‌شناسان. (تاریخ اصل اثر 2013)

شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). سند تحول بنیادین آموزش‌و‌پرورش. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.

علی‌بابایی، یحیی؛ هاشمی، سیدضیاء؛ و تیموری، محمود (1396). تحلیل و واکاوی روند شکل‌گیری سرمایه فرهنگی معلمان در میدان آموزش و پرورش ایران. تحقیقات فرهنگی ایران. 3 (10)،26-1.

غیاثوند، احمد (1387). کاربرد آمار و نرمافزار SPSS . تهران: نشر لویه.

قادرزاده، امید؛ محمدی، فردین؛ و محمدی، حسین (1396). جوانان و روابط پیش از ازدواج؛ مطالعه کیفی زمینه‌ها، تعاملات و پیامد‌های آن. راهبرد فرهنگ. 10(38)، 40-7.

قادرزاده، امید؛ و فرجی، سیروان (1393). تحلیل تجربه‌های معلمان از دو شغله بودن؛ مطالعه کیفی دلایل و پیامدها. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 7(26)، 147-119.

کمالی، افسانه؛ و خاوری، زهرا (1391). بررسی عوامل مؤثر بر تفکر انتقادی در بین دانش‌آموزان متوسطه شهر مشهد. مجله جامعه‍شناسی آموزش‌وپرورش. 1(1)، 189-159.

گرنفل، مایکل (1389). مفاهیم کلیدی پیر بوردیو (مترجم: محمدمهدی لبیبی). تهران: نشر افکار. (تاریخ اصل اثر 2008)

محمدی، جمال؛ محمدی، فردین؛ و سلیمان‌زاده، زهراسادات (1391). تبیین جامعه‌شناختی رابطه سرمایه فرهنگی/اجتماعی و اثربخشی آموزشی معلمان. مطالعات جامعه‌شناختی. 19 (1)، 187-221.

منصورفر، کریم (1391). روشهای پیشرفته آماری همراه با برنامههای کامپیوتری. تهران: دانشگاه تهران.

Bottero, W., & Crossley, N. (2011). Worlds, fields and network: Becker, Bourdieu, and sructures of social relations. Cultural Sociology, 5 (1), 99-119. doi: 10.1177/1749975510389726

Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J.C. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for sociology of education (pp. 241-258). New York: Greenwood Press.

Bourdieu, P., & Passeron, J. (1990). Reproduction in education society and culture. Sage publication.

Cheng, S. T., & Kaplowitz, S. A. (2016). Family economic status, cultural capital and academic achievement: the case Taiwan. International Journal of Educational development, 49, 271-278. doi: 10.1016/j.ijedudev.2016.04.002

Dumais, S., & Ward, A. (2002). Dumais, S., & Ward, A. (2002). Cultural Capital and First-Generation College Success. Poetics, 38(3), 245-265. doi: 10.1016/j.poetic.2009.11.011

Friedland, R. (2009). The endless fields of Pierre Bourdieu. Organization articles, 16(6), 887-917. doi: 10.1177/1350508409341115

Griller, R. (1996). The Return of the subject? The methodology of Pierre Bourdieu. Critical Sociology, 22 (1), 3-28. doi: 10.1177/089692059602200101

Herd, N. (2013). Bourdieu and the fields of art in Australia: On the functioning of the worlds. Journal of Sociology, 49(2-3), 373-384. doi: 10.1177/1440783313481553

Khodeday, E., & Natanzi, M. (2012). Designing and validating a scale measuring cultural capital of Iranian university students majoring in English. Theory and practice in language studies, 2 (8), 1627-1634. doi:10.4304/tpls.2.8.1627-1634

Kitchen, P.J., & Howe, D. (2013). How can the social theory of Pierre Bourdieu assist sport management research? Sport Management Review, 16, 123- 134. doi: 10.1016/j.smr.2012.09.003

Kloot, B. (2009). Explaining the value of Bourdieu’s framework in the context of institutional change. Studies in Higher Education, 34(4), 469-481. doi: 10.1080/03075070902772034

Kloot, B. (2015). A historical analysis of academic development using the theoretical lens of Pierre Bourdieu. British Journal of Sociology of Education, 36(6), 958-976. doi: 10.1080/01425692.2013.868785

Kosutic, I. (2017). The role of cultural capital in higher education access and institutional choice. C.E.P.S Journal, 7(1), 150-170.

Lessard, C., Contandriopoulos, A., & Beaulian, D. (2010). The role (or note) of economic evaluation at the micro level: Can Bourdieu’s theory provide away forward for clinical decision –making? Social Science & Medicine, 70, 1984-1956. doi: 10.1186/1471-2296-10-15

Levien, M. (2015). Social Capital as obstacle to Devevlopment Brokering land, norms, and trust in rural India. World Devevlopment, 74, 77-92. doi: 10.1016/j.worlddev.2015.04.012

Martin, J. L. (2003). What is field theory? American Journal of Sociology, 109 (1), 1-49. doi.org/10.1086/375201

Mollegaard, S., & Jager, M. M. (2015). The effect of grand parent’s economic cultural and social capital on grand childrens educational success. Research in Social Stratification and Mobility, 42, 11-19.

Savage, M., & Siva, E. B. (2013). Field Analysis in cultural sociology. Cultural Sociology, 7 (2), 111- 126. doi: 10.1177/1749975512473992

Soutghgate, D. E. (2013). Family capital: A Determinant of supplementary education in 17 nations. Intrnational Perspectives on Education and Society, 22, 245-258. doi: 10.1108/S1479-3679(2013)0000022012

Tramonte, L., & Willms, D. (2010). Cultural capital and its effects on education outcoms. Economic of Education Review, 29 (2), 200-213. doi: 10.1016/j.econedurev.2009.06.003

Wang, H., & Wang, J. (2017). The effect of habitus and capital on adoption behavior of E-commerce information system: an investigation of digital immigrants. Open Journal of Social Sciences, 5, 110- 159. doi: 10.4236/jss.2017.54015

Weininger, E., & lareau, A. (2005). Cultural capital, theory and society.32, 105-104. doi: 10.1007/1-4020-2589-0_6

Yamamoto, Y., & Brinton, M. C. (2010). Cultural capital in East Asian educational systems: the case of Japan. Sociology of Education, 83 (1), 67-83. doi: 0.1177/0038040709356567

نام و نام خانوادگی *

پست الکترونیکی *

وابستگی سازمانی *

توضیحات *

شناسه امنیتی *

CAPTCHA Image

فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی

دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 42
فروردین 1398
صفحه 31-63

فایل ها

سابقه مقاله

تاریخ دریافت: 17 آبان 1397
تاریخ بازنگری: 29 دی 1397
تاریخ پذیرش: 14 بهمن 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 1,446
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 842