فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

فرهنگ کارفرمایان و رقابتپذیری کسب‌وکارهای کوچک متوسط ایرانی؛ مورد مطالعه، صنعت نساجی

نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زنان و توسعه، گروه مطالعات زنان، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی و عضو هیئت علمی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، یزد، ایران

چکیده

این یک امر پذیرفته­شده است که توسعه محصول فرهنگ است و نمی‍توان جامعه‍ای را تصور نمود که توسعه‍یافته باشد اما فرهنگِ آن بسترساز و پشتیبان توسعه نباشد. فرهنگ با شکل‌دادن قالب رفتاری سازمان و مشخص‌نمودن هنجارها، نقش مهم و مؤثری بر رقابت‍پذیری و بهره‍وری شرکت‍ها دارد. از سوی دیگر، میزان توسعه‍یافتگی هر کشور یا منطقه به رقابت‍پذیری و بهره‍وری شرکت‍های آن، به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، بستگی دارد. هدف از این مقاله، بررسی علل سهم اندک کسب‌وکارهای کوچک و متوسط ایرانی از بازار و قدرت رقابت و بهره‍وری پایین آنها از منظر عوامل فرهنگی است. بدین‌منظور، از «روش کلینیکیِ» ادگار شاین و نظریهٔ سریع‍القلم برای بررسی رابطهٔ میان بهره‍وری شرکت‍های کوچک و متوسط فعال در صنعت نساجی استان یزد و فرهنگ کارفرمایان آنها استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون تأیید کرد که بین بهره‍وری این کسب‌وکارها و فرهنگ کارکنان آنها از نظر آماری رابطه مستقیم وجود ندارد؛ اما مصاحبه با کارفرمایان این شرکت‍ها این ایده را تأیید نمود که برخی سیاستگذاری‍های دولت باعث ایجاد تعارض میان باورها و مفروضات بنیادین آنها و اصول ثابت توسعه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
آمارتیاسن (1383). توسعه یعنی آزادی (مترجم: محمدسعید نوری نائینی). تهران: نشر نی.
ابزری، مهدی؛ و دلوی، محمدرضا (1388). نیل به تعالی از طریق تقویت فرهنگ سازمانی. جامعه‍شناسی کاربردی، 20(1)، 196-171.
احمدپور داریانی، محمود؛ و یداللهی فارسی، جهانگیر؛ و اقبالی، اسماعیل (1387). قابلیت فرهنگ رقابتی. کار و جامعه، 104و105، 16-20.
اشتریان، کیومرث (1390). مقدمه‍ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی. تهران: جامعه‌شناسان.
اگاوا، ایچی (1374). مدیریت مدرن در شرکت‍های کوچک (مترجم: محمدرضا اشرف‍العقلایی). تهران: بصیر.
الوداری، حسین (1391). مثلث بیگانگی شغلی. تهران: سیمای دانش.
انصاری، محمداسماعیل؛ شائمی برزکی، علی؛ و صفری، علی (1390). ارائه الگوی مدیریت فرهنگ سازمانی با رویکرد زمینه‌­ای (مطالعه موردی: یک شرکت تولیدی). جامعه‌شناسی کاربردی، 22(2)، 142-121.
اورعی، سیدکاظم؛ و پیماندار، محمدصادق (1378). تحلیل و محاسبه بهره‍وری. تهران: کتاب سرو.
باقری، محمود؛ غفاری فارسانی، بهنام (1391). قلمرو حقوق رقابت از حیث اشخاص مشمول. پژوهشنامه بازرگانی. 65، 114-87.
بهکیش، محمدمهدی (1385). اقتصاد ایران در بستر جهانی‍شدن. تهران:‌نشر نی.
پارسونز، راین (1392). مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‍ها (حمیدرضا ملک‍محمدی؛ جلد1؛ چاپ دوم). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. (تاریخ اصل اثر 1995)
پورکاظمی، محمدحسین؛ و شاکر نوایی، غلام­رضا (1383). بررسی فرهنگ سازمانی دانشکده­های مدیریت دانشگاه­های تهران و نقش آن بر بهره­وری دانشکده­ها. پژوهش­های مدیریت در ایران. 36، 62-37.
ثریا، سیدمهدی (1384). فرهنگ و شخصیت. تهران، ایران: قصیده‍سرا.
حاجی­کریمی، عباسعلی؛ و پیرایش، رضا (1385). تبیین عوامل مؤثر بر بهره‌وری منابع انسانی در سازمان‌های دولتی با استفاده از تکنیک تحلیل مسیر. فصلنامه فرهنگ مدیریت، 4(4)، 86-57.
خداداد کاشی، فرهاد (1388). دیدگاه­های مختلف در مورد مفهوم و نظریه­های رقابت و تطبیق آن با وضعیت رقابت در بخش صنعت ایران. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 51، 40-25.
خدیوی، اسدالله (1385). شناخت فرهنگ ملی و مدیریت فرهنگ سازمانی. مدیریت، 115 و 116، 34-26.
خورشید، صدیقه؛ نوجوان، صمد (1392). تحلیل رقابت­جویی و انتخاب استراتژی رقابتی مبتنی بر مدل نیروهای رقابتی پورتر، تحلیل سلسله­مراتبی فازی و تحلیل پوششی داده. مطالعات مدیریت صنعتی، 11(28)، 97-61.
رحمان­سرشت، حسین؛ و صفائیان، میترا (1390). مدل رقابت­پذیری صنایع تولیدی در ایران. مطالعات مدیریت صنعتی. 9(22)، 104-75.
رهنمایی، زهرا؛ صادقی، عبدالحسین؛ و سحرخیز، سیامک (1388). عوامل مهم موفقیت صنایع کوچک و متوسط پوشاک ایران. امیرکبیر، 40(1)، 60-53.
زندحسامی، حسام؛ و پورخلیل، نسا (1393). بررسی میزان تأثیر ابعاد مدیریت دانش در ارتقای قدرت رقابت‍پذیری سازمان‌های کوچک و متوسط. فصلنامه مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد سنندج، 9، 42-27.
ساعتچی، محمود (1385). روانشناسی کار. تهران: ویرایش.
مرکز آمار ایران (1394). سالنامه آماری کشور. تهران: مرکز آمار ایران.
سریع‍القلم، محمود (1393). اقتدارگرایی ایرانی عهد قاجار (چاپ هشتم). تهران: نشر فرزان.
سریع‍القلم، محمود (1382). دگرگشت شخصیت ایرانی سنگ‌بنای توسعه کشور. اطلاعات سیاسی‌ـ‌اقتصادی، 192-191، 21-12.
سریع‍القلم، محمود (1391). عقلانیت و توسعه‍یافتگی ایران (چاپ هفتم). تهران: نشر فرزان.
سریع‍القلم، محمود (1368). فرهنگ توسعه و جهان سوم. اطلاعات سیاسی‌ـ‌اقتصادی، 28، 44-41.
سریع‍القلم، محمود (1393). فرهنگ سیاسی ایران (چاپ چهارم). تهران: نشر فرزان‌روز.
سپهردوست، حمید؛ و کامران، نسیبه (1392). ارزیابی بهره‍وری و تحلیل حساسیت عوامل مؤثر بر کارایی صنایع کوچک. فصلنامه پژوهش‍های اقتصادی، 13(1)، 174-155.
شاین، ادگار (1382). مدیریت فرهنگ سازمانی و رهبری (مترجمان:‌برزو فرهی بوزنجانی و شمس‌الدین نوری نجفی). تهران: سیمای جوان.
صالحی‍ امیری، رضا؛ و حیدرزاده، الهه (1388). ضرورت برنامه‍ریزی فرهنگی در برنامه‍های توسعه. پژوهشنامه، 37، 50-9.
عظیمی، سیدمسعود (1398). اولویت صنعت یزد توسعه واحدهای نساجی است. خبرگزاری ایرنا (کد خبر، 83420253)، برگرفته از http://www.irna.ir/news/83420253
غنی­نژاد، موسی (1389). تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر (چاپ چهارم). تهران: نشر مرکز.
قاسمی، بهروز (1388). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: سپاهان.
کاظمی، سیدعباس (1381). بهره‍وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان‌ها. تهران: سمت.
کمالی‌اردکانی، مسعود (1388). رقابت‍پذیری اقتصاد ملی، الحاق به سازمان تجارت جهانی و سند چشم‍انداز 1404. بررسی‍های بازرگانی، 35، 13-1.
کهزادی، نوروز؛ دهقان‍دهنوی، محمدعلی؛ و خلیلیان، صادق (1384). آزمون ناپارامتری ترجیحات آشکارشده برای رفتار عقلایی مصرف‌‍کنندگان. پژوهش‍های اقتصادی ایران، 7(3)، 211-197.
کی‌مرام، فرید (1384). نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه صنعتی. تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
سایت مدیر ایران (بی‌تا). گزارش بانک جهانی از محیط کسب‌وکار در ایران در سال 1393. برگرفته از https://modiriran.ir
مؤمنی، فرشاد؛ و امینی‌میلانی، مینو (1390). توانمندی و توسعه پایدار در برنامه سوم و چهارم توسعه ایران با رویکرد آمارتیاسن. رفاه اجتماعی. 11(42)، 37-66.
مهرعلی‍زاده، یدالله؛ و سجادی، سیدحسین (1388). عوامل مرتبط با میزان موفقیت کارآفرینان شرکت‍های کوچک صنعتی. دانشور رفتار، 35، 58-43.
مهرگان، نادر؛ و سلطانی صحت، لیلی (1393). مخارج تحقیق و توسعه و رشد بهره‍وری کل عوامل تولید بخش صنعت. فصلنامه سیاست‍های راهبردی و کلان، 2(5)، 24-1.
ناظم، فتاح (1381). راهبرد بهره­وری در سازمان­های آموزشی و صنعتی بر پایه فضای سازمانی. دانش مدیریت. 59، 85-61.
نیلی، مسعود؛ غنی‍نژاد، موسی؛ طبیبیان، محمد؛ و فرجادی، غلامعلی (1386). اقتصاد و عدالت اجتماعی. تهران: نشر نی.
والمحمدی، چنگیز؛ و روشن­ضمیر، شروین (1392). بررسی فرهنگ سازمانی بر مدیریت کیفیت جامع. مطالعات مدیریت، 22(72)، 141-119.
مقدم‌تبریزی، ناهید؛ و ولی‍زاده‌زنوز، پروین؛ (1384). بررسی بهره‍وری در اقتصاد ایران. روند، 41-15.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1390). ایران جامعه کوتاه‌مدت. تهران: نشر نی.
Ambastha, A, & Momaya, K. (2004). Competitiveness of firms: review of theory, frameworks and models. Singapore Management Review, 26(1), 45-61.
Consoli, D. (2012). Literature analysis on determinant factors and the impact of ICT in SMEs. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, 93–97. doi:10.1016/j.sbspro.2012.09.016
Hall, B., Lotti, F., & Mairesse, J. (2008). Innovation and Productivity in SMEs: Empirical Evidence for Italy. doi:10.3386/w14594
Ibarraran, P, Maffioli, A, & Stuchi, R. (2009). SME Policy and Firms Productivity in Latin America. IZA Discussion Paper, 4480, 1-41.
Jossy, M. (2007). The relationship of organisational culture with productivity and quality. Employee Relations, 29(6), 677–695. doi: 10.1108/01425450710826140
Kalaw, A. (2015). Hand book on productivity. Japan: Asian Productivity Organization.
Lee, D. Y., & Tsang, E. W. K. (2001). The effects of entrepreneurial personality, background and network activities on venture growth. Journal of Management Studies, 38(4), 583–602. doi:10.1111/1467-6486.00250
Muneeb, A,  Ejaz, A,  & Kahut, M. (2012).  New determination of factors affecting the growth of small and medium Sized enterprises in Pakistan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(6), 513-530.
Owalla, B., Gherhes, C., Vorley, T., & Brooks, C. (2019, July). Factors Affecting SME Productivity: A Systematic Review and Research Agenda. Academy of Management Proceedings, 1, p. 16184). Briarcliff Manor.
Rasmussen, S. (2013). Organizational Culture in Innovative Small to Medium Sized Enterprises (SMEs). KTH Industrial Engineering and Management, Stockholm, Sweden.
Stainer, A (1995). Productivity management: the Japanese experience. Management Decision, 3(8), 4-12.  doi: 10.1108/00251749510093888
Wisenthige, K., & Guoping, C. (2016). Firm level competitiveness of small and medium enterprises (SMEs): analytical framework based on pillars of competitiveness model. International Research Journal of Management, IT & Social Sciences, 3(9), 51. doi:10.21744/irjmis.v3i9.172
فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45
زمستان 1398
صفحه 111-144
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1398
  • تاریخ بازنگری: 15 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 14 مهر 1398
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار