نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار زنان و توسعه، گروه مطالعات زنان، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی و عضو هیئت علمی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، یزد، ایران
چکیده
این یک امر پذیرفتهشده است که توسعه محصول فرهنگ است و نمیتوان جامعهای را تصور نمود که توسعهیافته باشد اما فرهنگِ آن بسترساز و پشتیبان توسعه نباشد. فرهنگ با شکلدادن قالب رفتاری سازمان و مشخصنمودن هنجارها، نقش مهم و مؤثری بر رقابتپذیری و بهرهوری شرکتها دارد. از سوی دیگر، میزان توسعهیافتگی هر کشور یا منطقه به رقابتپذیری و بهرهوری شرکتهای آن، بهویژه کسبوکارهای کوچک و متوسط، بستگی دارد. هدف از این مقاله، بررسی علل سهم اندک کسبوکارهای کوچک و متوسط ایرانی از بازار و قدرت رقابت و بهرهوری پایین آنها از منظر عوامل فرهنگی است. بدینمنظور، از «روش کلینیکیِ» ادگار شاین و نظریهٔ سریعالقلم برای بررسی رابطهٔ میان بهرهوری شرکتهای کوچک و متوسط فعال در صنعت نساجی استان یزد و فرهنگ کارفرمایان آنها استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون تأیید کرد که بین بهرهوری این کسبوکارها و فرهنگ کارکنان آنها از نظر آماری رابطه مستقیم وجود ندارد؛ اما مصاحبه با کارفرمایان این شرکتها این ایده را تأیید نمود که برخی سیاستگذاریهای دولت باعث ایجاد تعارض میان باورها و مفروضات بنیادین آنها و اصول ثابت توسعه شده است.
کلیدواژهها
موضوعات
آمارتیاسن (1383). توسعه یعنی آزادی (مترجم: محمدسعید نوری نائینی). تهران: نشر نی.
اشتریان، کیومرث (1390). مقدمهای بر روش سیاستگذاری فرهنگی. تهران: جامعهشناسان.
اگاوا، ایچی (1374). مدیریت مدرن در شرکتهای کوچک (مترجم: محمدرضا اشرفالعقلایی). تهران: بصیر.
الوداری، حسین (1391). مثلث بیگانگی شغلی. تهران: سیمای دانش.
اورعی، سیدکاظم؛ و پیماندار، محمدصادق (1378). تحلیل و محاسبه بهرهوری. تهران: کتاب سرو.
بهکیش، محمدمهدی (1385). اقتصاد ایران در بستر جهانیشدن. تهران:نشر نی.
ثریا، سیدمهدی (1384). فرهنگ و شخصیت. تهران، ایران: قصیدهسرا.
خدیوی، اسدالله (1385). شناخت فرهنگ ملی و مدیریت فرهنگ سازمانی. مدیریت، 115 و 116، 34-26.
ساعتچی، محمود (1385). روانشناسی کار. تهران: ویرایش.
مرکز آمار ایران (1394). سالنامه آماری کشور. تهران: مرکز آمار ایران.
سریعالقلم، محمود (1393). اقتدارگرایی ایرانی عهد قاجار (چاپ هشتم). تهران: نشر فرزان.
سریعالقلم، محمود (1391). عقلانیت و توسعهیافتگی ایران (چاپ هفتم). تهران: نشر فرزان.
سریعالقلم، محمود (1368). فرهنگ توسعه و جهان سوم. اطلاعات سیاسیـاقتصادی، 28، 44-41.
سریعالقلم، محمود (1393). فرهنگ سیاسی ایران (چاپ چهارم). تهران: نشر فرزانروز.
عظیمی، سیدمسعود (1398). اولویت صنعت یزد توسعه واحدهای نساجی است. خبرگزاری ایرنا (کد خبر، 83420253)، برگرفته از http://www.irna.ir/news/83420253
غنینژاد، موسی (1389). تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر (چاپ چهارم). تهران: نشر مرکز.
قاسمی، بهروز (1388). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: سپاهان.
کاظمی، سیدعباس (1381). بهرهوری و تجزیه و تحلیل آن در سازمانها. تهران: سمت.
کیمرام، فرید (1384). نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه صنعتی. تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
سایت مدیر ایران (بیتا). گزارش بانک جهانی از محیط کسبوکار در ایران در سال 1393. برگرفته از https://modiriran.ir
مقدمتبریزی، ناهید؛ و ولیزادهزنوز، پروین؛ (1384). بررسی بهرهوری در اقتصاد ایران. روند، 41-15.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1390). ایران جامعه کوتاهمدت. تهران: نشر نی.
Kalaw, A. (2015). Hand book on productivity. Japan: Asian Productivity Organization.