میان رشتهای
فاطمه منصوریان؛ سعید خزایی؛ سیدپیمان شریعت پناهی؛ محمود مشفق
چکیده
هدف این مقاله کشف عوامل تأثیرگذار بر افزایش جمعیت در کلانشهرها و در نهایت ارائه مدلی برای رشد جمعیت مبتنی با نظر خبرگان است. با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلانشهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متأثر میسازد، از حوزههای مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه میگیرد؛ ابتدا با مروری بر مفاهیم نظری، ...
بیشتر
هدف این مقاله کشف عوامل تأثیرگذار بر افزایش جمعیت در کلانشهرها و در نهایت ارائه مدلی برای رشد جمعیت مبتنی با نظر خبرگان است. با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلانشهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متأثر میسازد، از حوزههای مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه میگیرد؛ ابتدا با مروری بر مفاهیم نظری، عوامل رشد جمعیت کلانشهرها شناسایی و بهصورت عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، جغرافیایی و زیرساختی و امکانات شهری دستهبندی و تحلیل شدهاند و مدل مفهومی اولیه استخراج شده است. سپس زیرمعیارهای تأثیرگذار بر هر یک از عوامل فوق بهصورت مستقل با یکدیگر مقایسه و اولویتبندی شدهاند. پس از آن با استفاده از توزیع پرسشنامه محققساخته در میان 30 نفر از خبرگان جمعیتشناسی، جامعهشناسی و اقتصادی با استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی نشان داده شده که مجموعه عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را بر رشد جمعیت شهر داشته است و مجموعه عوامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و امکانات شهری و جغرافیایی در جایگاههای بعدی هستند. همچنین در اولویتبندی نهایی، زیرمعیارهای اشتغال، درآمد، سبک زندگی و ارزشهای فردی دارای بیشترین وزن در بین یازده زیرمعیار شدند. در انتها مدل نهایی رشد جمعیت در کلانشهرها ارائه شده است.
جمعیت شناسی
فاطمه مدیری؛ فاطمه تنها
چکیده
با توجه به تداوم باروری زیر سطح جانشینی و لزوم بررسی عوامل مرتبط، در این مقاله به بررسی تاثیر احساس امنیت بر تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، ایدهآل و قصد شده و همچنین قصد داشتن فرزند دیگر پرداختهایم. با استفاده از دادههای پیمایش سبک زندگی متاهلین، 1189 زن و مرد متاهل در شهر تهران، که زن در خانواده کمتر از 50 سال و بارور بوده، به شیوه ...
بیشتر
با توجه به تداوم باروری زیر سطح جانشینی و لزوم بررسی عوامل مرتبط، در این مقاله به بررسی تاثیر احساس امنیت بر تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، ایدهآل و قصد شده و همچنین قصد داشتن فرزند دیگر پرداختهایم. با استفاده از دادههای پیمایش سبک زندگی متاهلین، 1189 زن و مرد متاهل در شهر تهران، که زن در خانواده کمتر از 50 سال و بارور بوده، به شیوه خوشهای چند مرحلهای انتخاب شده و در تجزیه تحلیل نهایی به کار گرفته شدهاند. نتایج تحقیق نشان داده، میانگین تعداد فرزندان ایدهآل در پاسخگویان بیش از دو فرزند (13/2)، تعداد فرزندان قصد شده 91/1 فرزند، تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده کمتر از سطح جانشینی (41/1) بوده و ۹/۳۶ درصد از پاسخگویان قصد داشتن فرزند دیگر را داشتهاند. رابطه مستقیم معنادار میان احساس امنیت با تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، ایدهآل و قصد شده وجود داشته است. همچنین مدلهای رگرسیون لجستیک نشان از تاثیر معنادار احساس امنیت در خروج از بی فرزندی، تکفرزندی و دو فرزندی داشته است. پیشنهادات سیاستی در راستای افزایش فرزندآوری، مبتنی بر بسترسازی مناسب در راستای کاهش موقعیتهای مخاطرهآمیز و افزایش احساس امنیت در ابعاد مختلف اقتصادی، عمومی، قضایی و سیاسی از جمله امنیت شغلی و درآمد کافی، ثبات سیاسی و مصونیت از هر گونه تعرض میباشد.
جمعیت شناسی
آمنه عباسی؛ امیر ملکی؛ رسول صادقی؛ قادر بالاخانی
چکیده
مطالعهی حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهشهای انجامشده در در ارتباط با عوامل تأثیرگذار بر نگرشها، تمایلات و قصد باروری در ایران صورت گرفته است. بدینمنظور با استفاده از روش فراتحلیل و نرمافزار جامع فراتحلیل (CMA3) تعداد 26 مطالعه در بازهی زمانی 1389 تا 1398 بررسی شده است. تعداد 16 مطالعه به بررسی تمایلات و قصد باروری و تعداد 10 مقاله ...
بیشتر
مطالعهی حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهشهای انجامشده در در ارتباط با عوامل تأثیرگذار بر نگرشها، تمایلات و قصد باروری در ایران صورت گرفته است. بدینمنظور با استفاده از روش فراتحلیل و نرمافزار جامع فراتحلیل (CMA3) تعداد 26 مطالعه در بازهی زمانی 1389 تا 1398 بررسی شده است. تعداد 16 مطالعه به بررسی تمایلات و قصد باروری و تعداد 10 مقاله نیز به بررسی نگرشهای فرزندآوری پرداختهاند. نتایج نشان داد تأثیر متغیرهای تحصیلات، سن ازدواج، تعداد فرزندان موجود، مشارکت اقتصادی- اجتماعی، فردگرایی، نگرش به اشتغال، در معرض رسانههای خارجی، و استفاده از اینترنت بر تمایل و قصد باروری منفی بوده و در مقابل، متغیرهای سن، سکونت روستایی، درآمد، دینداری، حمایت اجتماعی، تعداد خواهر و برادر، و کیفیت زندگی نیز بر تمایل و قصد باروری اثر مثبت داشتهاند. اندازه اثر این متغیرها همگی زیر 3/0 بوده و بیشترین میزان اندازهی اثر متعلق به متغیرهای فردگرایی (296/0-) و تعداد فرزندان موجود (224/0-) است. همچنین از بین متغیرهای تأثیرگذار بر نگرشهای فرزندآوری، تأثیر درآمد و اختلاف سنی با همسر مثبت بوده و در مقابل، سرمایه و مصرف فرهنگی، تحصیلات، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن و شبکههای مجازی اثری منفی نیز داشتند. اندازه اثر این متغیرها همگی زیر 3/0 بوده و بیشترین میزان اندازهی اثر متعلق به متغیرهای درآمد (272/)0 و سن (258/0-) است. از اینرو، عوامل و نیروهای اجتماعی متعددی در تغییر نگرش به فرزند و کاهش فرزندآوری اثرگذار بودهاند که حاکی از ناهمگونیهای موجود در جامعهی ایرانی میباشد.