جمعیت: مسائل و چالش‌ها
میلاد بگی
چکیده
با توجه به تغییر ساختار سنّی جمعیت و تحولات اقتصادی-اجتماعی سطح کلان که ایران تجربه کرده است انتظار می‌رود روندهای ازدواج در بین دوره‌ها و نسل‌های مختلف با تغییراتی همراه باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش سن-دوره-کوهورت چندسطحی به بررسی تغییرات دوره‌ای و نسلی ازدواج و تعیین‌کننده‌های احتمال ازدواج طی چهار دهه اخیر پرداخته است. ...
بیشتر
با توجه به تغییر ساختار سنّی جمعیت و تحولات اقتصادی-اجتماعی سطح کلان که ایران تجربه کرده است انتظار می‌رود روندهای ازدواج در بین دوره‌ها و نسل‌های مختلف با تغییراتی همراه باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش سن-دوره-کوهورت چندسطحی به بررسی تغییرات دوره‌ای و نسلی ازدواج و تعیین‌کننده‌های احتمال ازدواج طی چهار دهه اخیر پرداخته است. یافته‌ها حاکی از آن است در هر دو جنس، کوهورت‌های جوان‌تر در مقایسه با کوهورت‌های مسن‌تر، ازدواج خود را به تأخیر انداخته و در سنین بالاتری ازدواج می‌کنند. در همه کوهورت‌ها تا سن 35 سالگی، درصد زنان ازدواج‌کرده بیش از مردان است اما در سنین بالاتر این امر برعکس خواهد شد. روندهای دوره‌ای این نتایج را مورد تایید قرار می‌دهد. تحلیل‌های سن-دوره-کوهورت نیز نشان داد که اگرچه در دوره‌ها و کوهورت‌های مختلف زنان زودتر از مردان ازدواج کرده‌اند، اما به طور کلی احتمال ازدواج زنان کمتر از مردان است. تحصیلات دانشگاهی و اشتغال دو متغیر مهم در کاهش احتمال ازدواج در دوره‌ها و کوهورت‌های مختلف بود ولی تأثیرات آن‌ها در بین دو جنس متفاوت است. مدل مرد نان‌آور خانواده ایرانی سبب شده است تا اشتغال، احتمال ازدواج مردان را افزایش و احتمال ازدواج زنان را کاهش دهد. با توجه به گسترش آموزش عالی و طولانی‌شدن دوره تحصیل انتظار می‌رود در صورت عدم ارائه برنامه‌های سیاستی مناسب برای اشتغال جوانان، تأخیر در سن ازدواج همچنان تداوم داشته باشد. در این راه نیاز است تا برنامه‌ریزان در سیاست‌های خود، تغییرات رخ‌داده در سطح خانواده و جامعه طی دهه‌های گذشته را مد نظر قرار دهند.
جامعه‌شناسی
فرجاد ناطقی؛ ابراهیم توفیق
چکیده
مقاله حاضر چیستی «زیست-مقاومت» را در چشم‌اندازی میان‌رشته‌ای متأثر از فلسفه سیاسی، تاریخ، انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی جستجو می‌کند. دراین‌راستا مفهوم «زیست-مقاومت» با خوانشی تلفیقی از نظریه‌های اسپینوزا و دلوز صورتبندی شده است. همچنین با استفاده از روش تبارشناسی و نگرش تجربه‌گرایی استعلایی، پدیدآیی «انبوه خلق» ...
بیشتر
مقاله حاضر چیستی «زیست-مقاومت» را در چشم‌اندازی میان‌رشته‌ای متأثر از فلسفه سیاسی، تاریخ، انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی جستجو می‌کند. دراین‌راستا مفهوم «زیست-مقاومت» با خوانشی تلفیقی از نظریه‌های اسپینوزا و دلوز صورتبندی شده است. همچنین با استفاده از روش تبارشناسی و نگرش تجربه‌گرایی استعلایی، پدیدآیی «انبوه خلق» به مثابه محصول فعلیت‌یابی «زیست-مقاومت» مورد بررسی تاریخی قرار گرفته است. در تاریخ معاصر ایران جمعیت به مثابه یک انبوه خلق میان برافتادن نظم قدیم تا برآمدن نظم جدید در نهضت مشروطیت، جنبش‌های32-1320 و انقلاب1357 تحقق یافته است. لذا انجمن‌ها، اتحادیه‌ها و شوراها اشکال انبوه خلق در هر یک از این دوره‌های تاریخی بودند، که درواقع مقاومت جمعی فرودستان درمقابل «زیست-قدرت» را به نمایش گذاشتند. وجود، نیروی درون‌ماندگار حیات است و انسان‌ها در مواجهه با تهدید وجود با یکدیگر هم‌سرنوشتند. ازاین‌رو «زیست-مقاومت» یک کنش مشترک سیاسی برای صیانت از وجود است که با دگردیسی بدن-سوژه‌های منقاد به بدن-سوژه‌های آزاد در «لحظه‌ی دیداری-شنیداری ناب» ممکن می‌شود. نتایج حاصل از یافته‌های این مقاله ما را به سه اصل بنیادین رهنمون می‌سازد: 1. وجود داشتن، مقاومت کردن است؛ 2. صیانت از وجود یک پراکسیس سیاسی است؛ 3. آزادی فردی بدون آزادی جمعی امکان‌پذیر نیست.
توسعه
حمید آسایش؛ مهدی کمالی؛ یحیی آریان مهر
چکیده
رشد و توسعه اقتصادی از جمله اهدافی است که هر اقتصادی دنبال می‌کند و دلیل این امر وجود منافع فراوانی است که رشد اقتصادی محقق می‌سازد. لذا در برنامه هفتم توسعه نیز به مانند سایر برنامه های قبلی بایستی به موضوع رشد و توسعه توجه شود در این توجه به مفهوم آمایش سرزمین و زیر بخش های دارای مزیت به مانند گردشگری توجه ویژه شود. گردشگری به عنوان ...
بیشتر
رشد و توسعه اقتصادی از جمله اهدافی است که هر اقتصادی دنبال می‌کند و دلیل این امر وجود منافع فراوانی است که رشد اقتصادی محقق می‌سازد. لذا در برنامه هفتم توسعه نیز به مانند سایر برنامه های قبلی بایستی به موضوع رشد و توسعه توجه شود در این توجه به مفهوم آمایش سرزمین و زیر بخش های دارای مزیت به مانند گردشگری توجه ویژه شود. گردشگری به عنوان چهارمین صنعت درآمدساز دنیا، دارای منافع اقتصادی و اجتماعی بالایی بوده که توسعه آن یکی از کم هزینه‌ترین روش‌های رشد اقتصادی در برنامه هفتم توسعه به شمار می‌آید. به همین سبب در این مقاله به بررسی اثر گردشگری خارجی بر رشد اقتصادی استان‌های ایران بصورت کلی و تفکیک 9 منطقه آمایش سرزمین پرداخته شد. تا در صورت اثر گذاری به عنوان یک زیر بخش مهم در برنامه هفتم پیشنهاد شود و امکان سیاست گذاری به تفکیک مناطق آمایش صورت پذیرد. برای دستیابی به این مهم از روش پنل دیتا و داده‌های فصلی جمع آوری شده از مرکز آمار ایران و سازمان میراث فرهنگی طی سال های ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۵ بهره برده شد. نتایج حاکی از این بود که نگردشگری اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی استان های ایران دارد. که بیشترین اثر در مناطق 5 و 8 آمایش سرزمین و کمترین اثر در منطقه 6 آمایش سرزمین وجود دارد. لذا بایستی در برنامه هفتم به ایجاد ظرفیت در یک زیر بخش توجه ویژه شود.
EndNote