نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی ارتباطات، دانشکده منابع سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

2 استادیار علوم سیاسی، دانشکده عقیدتی سیاسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

3 استادیار جامعه‌شناسی ارتباطات، دانشکده منابع سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری جرم یابی، دانشکده منابع سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

این مقاله با هدف واکاوی شگردها و عوامل اثرگذار بر کلاهبرداری زنان از شرکت‌های بیمه، تحلیلی جامعه‌شناختی از وقوع چنین رخدادی را ارائه کرده است. روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون است. روش گرداوری اطلاعات میدانی و ابزار آن بر اساس اسناد و پرونده‌ها، مصاحبه با تعدادی از زنان کلاهبردار و همدست با باندها، کارشناسان و مأموران راهنمایی و رانندگی است. جامعه آماری تعداد 138 پرونده از اسناد مرتبط با موضوع است که 15 پرونده به روش تصادفی ساده انتخاب شد. همچنین تعداد 58 نفر از زنان کلاهبردار، افراد همدست با باندها و کارشناسان و مأموران راهنمایی و رانندگی است که به روش هدفمند تا اشباع داده انتخاب و با تمامی جمعیت یادشده مشارکت‌کننده مصاحبه عمیق نیمه‌ساختار‌یافته انجام گرفت. روایی و پایایی بر اساس نظرات مارشال و راس‌من (1377) به دست آمده است. به سبب کیفی بودن کار روش تجزیه و تحلیل به‌طور همزمان با جمع‌آوری اطلاعات، کدگذاری باز و محوری و فشرده‌سازی با طراحی مضامین پایه و میانجی و سپس مضامین اصلی و تم‌ها با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا انجام شده است. نتایج یافته‌ها نشان داد که عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از عوامل اثرگذار‌ و ‌انگیزشی برای مجرمان است؛ اما مهم‌ترین عامل را می‌توان عامل اقتصادی و فقر برشمرد. همچنین کلاهبرداران با آشنایی و سوءاستفاده از ضعف‌ها و خلأهای قانونی و گاه استفاده از افراد غیر ایرانی (افغان‌ها)، خانواده‌های بی‌بضاعت، به جعل و تهیه شناسنامه با هویت جعلی پرداخته و از طریق افراد مسئول و نفوذ در دستگاه‌های دولتی و شرکت‌های بیمه اقدام به اخذ مبالغ هنگفت دیه از شرکت‌های بیمه می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

معاونت کشف جرایم ناجا، پلیس آگاهی (1397). دفتر تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی کشور.
CAPTCHA Image