پژوهش و فناوری
رضا مهدی؛ احمد کیخا
چکیده
بازکاوی وضعیت نوآوریهای پژوهشی دانشگاهها میتواند به بهبود نقش آنها در توسعه فناوری و تبادل دانش میان مخاطبان مختلف اجتماعی و اقتصادی منجر شود و به تعاملات مؤثرتر میان دانشگاهها و سایر بخشهای کلان جامعه کمک کند. هدف از این مقاله، شناسایی و گزارش نوآوری در حوزه پژوهش، فناوری و تبادل دانش در چند دانشگاه برتر واقع در شهر تهران ...
بیشتر
بازکاوی وضعیت نوآوریهای پژوهشی دانشگاهها میتواند به بهبود نقش آنها در توسعه فناوری و تبادل دانش میان مخاطبان مختلف اجتماعی و اقتصادی منجر شود و به تعاملات مؤثرتر میان دانشگاهها و سایر بخشهای کلان جامعه کمک کند. هدف از این مقاله، شناسایی و گزارش نوآوری در حوزه پژوهش، فناوری و تبادل دانش در چند دانشگاه برتر واقع در شهر تهران است. این پژوهش بهصورت کمی با استناد به دادههای ثبتی نهادی در دو گام انجام شده است. در گام نخست، با مرور غیرنظاممند اسناد، مؤلفههای چاچوب مفهومی پژوهش شناسایی شده است. مؤلفههای چارچوب نوآوری در پژوهش، فناوری و تبادل دانش شامل نوآوری در دروندادها، فرایندها و بروندادها است. دروندادها شامل منابع انسانی، منابع مالی و زیرساختها، فرایندها شامل ساختارها و تشکیلات، سازوکارها و رویهها و بروندادها شامل خلق و کاربست دانش و فناوری، طرحهای پژوهشی تقاضامحور، کمیت و کیفیت مقالات علمی منتشرشده، چاپ کتاب و انتشار مجله علمی، مراتب اعضای هیئت علمی، افتخارات اعضای هیئت علمی، گسترش تحصیلات تکمیلی، واحدهای فناور و شرکتهای نوپا و دانشبنیان و شتابدهندهها، تحرک علمی بینالمللی، درآمد حوزۀ پژوهش، فناوری و تبادل دانش، است. در گام دوم، وضعیت نوآوری در هشت دانشگاه برتر در کارکرد پژوهش، فناوری و تبادل دانش واکاوی شده است. در این دانشگاهها نوآوری در حوزه پژوهش و فناوری در دو مفهوم و منظر شامل نوآوری در نظام پژوهش و فناوری و عناصر و اجزای آن و پشتیبانی دانشگاهها و نظام پژوهش و فناوری دانشگاهی از تحول و نوآوری به معنای مقابله با سکون، رکود و ایستایی، وجود دارد. دانشگاهها در تمامی مؤلفههای دروندادها، فرایندها و بروندادهای پژوهش، فناوری و تبادل دانش بهطور محسوس دارای تحول و نوآوری بوده و پشتیبان نوآوری هستند.
آموزش عالی
الهام حبیبی؛ عباس منوچهری؛ طاهره میرعمادی؛ رضا مهدی
چکیده
نظریۀ سرمایۀ انسانی نقش مهمی را در ورود و اثرگذاری نظام آموزش عالی در روند توسعه برعهده دارد. هدف از این مقاله، اندیشهشناسی سیاسی نظریۀ توسعهای سرمایۀ انسانی و استخراج دلالتهای سیاستی آن در حوزۀ آموزش عالی است؛ برایناساس، از روایت دلالتی بهعنوان چارچوب مفهومی و روششناسی دلالتپژوهی استفاده شده است. یافتههای این مقاله ...
بیشتر
نظریۀ سرمایۀ انسانی نقش مهمی را در ورود و اثرگذاری نظام آموزش عالی در روند توسعه برعهده دارد. هدف از این مقاله، اندیشهشناسی سیاسی نظریۀ توسعهای سرمایۀ انسانی و استخراج دلالتهای سیاستی آن در حوزۀ آموزش عالی است؛ برایناساس، از روایت دلالتی بهعنوان چارچوب مفهومی و روششناسی دلالتپژوهی استفاده شده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد نظریۀ سرمایۀ انسانی با تکیه بر مقومات و دلالتهای اندیشۀ سیاسی مطلوبیتگرایی، مبانی نظری و هنجاری رویکرد اقتصادی و بازارمحور در حوزۀ نظام آموزش عالی را فراهم کرده و با تأکید بیشازاندازه بر بُعد اقتصادی آموزش و اولویتدهی به اهداف اقتصادی، بسیاری دیگر از اهداف و کارکردهای غیراقتصادی و فینفسه ارزشمند نظام آموزش عالی را مورد غفلت و کمتوجهی قرار داده است. طبق نتایج بهدستآمده، نظام آموزش عالی مبتنی بر تئوری سرمایۀ انسانی، با انعکاس نگاه تقلیلگرا و محدودیتهای حاکم بر مطلوبیتگرایی در تکیه بر انگارۀ انسان اقتصادی، بیتفاوتی نسبت به مسئلۀ توزیع، تفاوتهای میانفردی و فراموشکردن سایر ملاحظات ناوابسته به مطلوبیت، از کفایت نظری لازم برای ارائۀ تصویری همهجانبه و جامع از نقش و جایگاه نظام آموزش عالی در توسعه برخوردار نیست.
رضا مهدی
چکیده
محوریت دانش در حیات اجتماعی، پیچیدگی مسائل و نیازهای جامعه، انتظار خدمات اجتماعی و نوآوری و کارآفرینی علمی از دانشگاهها، مساله گشایی و غنی سازی وظایف آموزشی و پژوهشی، توسعه و گسترش فعالیتها و رشتههای میانرشتهای را به یک ضرورت راهبردی در آموزش عالی و نظام دانشگاهی تبدیل کرده است. در نیم قرن اخیر، گسترش و توسعه فعالیتهای آموزشی ...
بیشتر
محوریت دانش در حیات اجتماعی، پیچیدگی مسائل و نیازهای جامعه، انتظار خدمات اجتماعی و نوآوری و کارآفرینی علمی از دانشگاهها، مساله گشایی و غنی سازی وظایف آموزشی و پژوهشی، توسعه و گسترش فعالیتها و رشتههای میانرشتهای را به یک ضرورت راهبردی در آموزش عالی و نظام دانشگاهی تبدیل کرده است. در نیم قرن اخیر، گسترش و توسعه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی میانرشتهای دستاوردها و نتایج مناسبی برای نظام آموزش عالی، دانشگاهها، صنعت و جامعه در کشورهای توسعه یافته داشته است. علاقهمندی و تمایل دانشگاهها، صنایع، دولت، استادان، محققان و دانشجویان به طراحی و اجرای فعالیتها و رشتههای میانرشتهای یکی از مهمترین دستاوردهای فعالیتهای میانرشتهای در نظام دانشگاهی و آموزش عالی است. در آموزش عالی و نظام دانشگاهی ایران، شکلگیری و توسعه فعالیتها و رشتههای دانشگاهی میانرشتهای نسبت به اهداف و برنامه، توفیق چندانی نداشته است. در راستای جبران عقب ماندگیهای گذشته و فراهم کردن شرایط مطلوب برای شکلگیری و توسعه میانرشتهایها، هدف اصلی این مقاله شناسایی عوامل و الزامات کلیدی برای شکلگیری و توسعه فعالیتهای دانشگاهی میانرشتهای، است. برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق کیفی ترکیبی شامل مرور اسناد، فراتحلیل یافتههای پژوهشهای دیگر و پیمایش محدود، استفاده شده است. در نهایت، با جمعبندی تحقیقات انجام شده، شش عامل عمده و دوازده الزام کلیدی برای شکلگیری و توسعه فعالیتها و رشتههای دانشگاهی میانرشتهای، استخراج و ارائه شده است.