نوع مقاله : مقاله علمی ـ پژوهشی

نویسنده

مربی ادبیات فارسی، دانشگاه جامع علمی کاربردی اراک

چکیده

مطالعات میان‌رشته‌ای گواه آن است که گرایش‌های گوناگون علوم انسانی در پیوند با هم هستند و بازدهی یکدیگر را افزایش می‌دهند. بررسی تطبیقی ـ میان‌رشته‌ای به خوانش متون ادبی در پیوند با دیگر زمینه‌هایی که چندان ادبی نیستند، همانند «صنعت چاپ»و «نشر» کتاب می‌پردازد. این جستار تولید محصولات فرهنگی و شگردهای طراحی‌ برای فروش بهتر آنها را بررسی می‌کند. «پیرامتنیت» از دیدگاه ژرار ژنت چارچوب نظری تحقیق است و این پژوهش سر آن دارد تا پیرامتن «درونی» و «بیرونی» را در کتاب‌های داستانی سیمین دانشور و بلقیس سلیمانی ارزیابی نماید. بنابراین، این مقاله، نخست به تعریف بررسی تطبیقی ـ میان‌رشته‌ای پرداخته، سپس پیرامتن‌های درونی و بیرونی را در کتاب‌های داستان این نویسندگان جست‌وجو می‌کند. گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است؛ اما در بخش‌هایی از روش مصاحبه با دست‌اندرکارانِ نشر‌ استفاده شده ‌است؛ داده‌ها به روش (توصیفی ـ تحلیلی) بررسی شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ویژگی‌هایی در ظاهر کتاب وجود دارند که بر خریدار تأثیر می‌گذارند. راهکارهای جلب خریدار در درازنای زمان دگرگون شده‌اند که بانی آن ساختارهای فرهنگی، استراتژی‌های تبلیغی و نوشته‌های منتقدان است. این دگرگونی در ظاهر کتاب‌ها برای داستان‌های سلیمانی که شهرت کمتری در مقایسه با دانشور داشته، دامنه گسترده‌تری پیداکرده‌ و ناشران توانسته‌اند بازار بهتری را برای آثار او بیافرینند.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی، مرتضی (1393). بررسی ضرورت‌های مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه علوم انسانی. مطالعات میان‌رشته‌‌ای در علوم انسانی. 6(2)، 19-32.
احمدی، بابک (1382). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
استوری، جان (1385). مطالعات فرهنگی درباره‌ فرهنگ عامه (ترجمه حسین پاینده). تهران: نشر آگه.
اکبری نوری، رضا (1393). تفکر انتقادی به مثابه روشی عام برای پژوهش‌های میان‌رشته‌ای علوم انسانی. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی. 6(3)، 1-21.
انزابی‌نژاد، رضا، رنجبر، ابراهیم (1385). سیمین دانشور از آتش خاموش تا سووشون و اثر پذیری از آل‌احمد. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. ویژه‌نامه‌ زبان و ادب فارسی، 25(3)، 45-56.
انوشیروانی، علیرضا (1389 الف). آغاز ادبیات تطبیقی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ویژه‌نامه ادبیات تطبیقی فرهنگستان زبان و ادب فارسی. 1(1)، 3-5.
انوشیروانی، علیرضا (1389 ب). ضرورت ادبیات تطبیقی در ایران. ویژه‌نامه ادبیات تطبیقی فرهنگستان زبان و ادب فارسی. 1(1)، 6-38.
برن، اریک (1390).  بازی‌ها: روانشناسی روابط انسانی (ترجمه اسماعیل فصیح). تهران: ذهن آویز.
پاینده، حسین (1382). گفتمان نقد (مقالاتی در نقد ادبی). تهران: نشر روزنگار.
پاینده، حسین (1385 الف). نقد ادبی و دموکراسی. تهران: نیلوفر.
پاینده، حسین (1385ب). شیوه‌های جدید نقد ادبی: مطالعات فرهنگی. نامه‌ فرهنگستان، فرهنگستان زبان و ادب فارسی. 8(3)، 41- 58.
پوینده، محمد (1392). درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات. تهران: نقش جهان.
پویان، مجید (1388). بررسی جایگاه نظامیان در داستان‌های کوتاه سیمین دانشور. کاوش‌نامه. 10( 18)، 71-96.
خانی جزئی، جمال (1388).  تأثیر متقابل فرهنگ و فناوری. تهران: پاژنگ خودرو.
دانشور، سیمین (1380 الف). ساربان سرگردان. تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین (1380 ب). سووشون. تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین (1380). جزیره سرگردانی. تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین (1380). به کی سلام کنم؟. تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین (1381). شهری چون بهشت. تهران: خوارزمی.
ذکاوت، مسیح (1391). تبیین چالش‌ها و ظرفیت‌های رابطه نقد و نظریه‌ ادبی و ادبیات تطبیقی. پژوهش‌های زبان و  ادبیات تطبیقی. 3(4)، 103- 119.
ذکرگو، امیر و همکاران (1382).  سیر هنر در تاریخ. تهران: مدرسه.
روشندل اربطامی، طاهر، صابر، منوچهر (1391). ارتباط میان فرهنگ و فناوری اطلاعات و آسیب‌های فرهنگی اینترنت. مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ. 2(2)، 109-128.
ژنت، ژرار (1391).  آرایه‌ها (ترجمه آذین حسین‌زاده). تهران: قطره.
ساداتی، سید شهاب‌الدین ؛ سقازاده، بهاره(1387). شهری چون بهشت، از نگاهی دیگر (نقد و بررسی «شهری چون بهشت» سیمین دانشور از دیدگاه نقد فرمالیستی). کتاب ماه ادبیات. 1(13)، 66-71.
سرشار، محمدرضا(1381). مذهب و انقلاب در جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان. مجله ادبیات داستانی. 62، 32-41.
سلیمانی، بلقیس (1386). بازی آخر بانو. تهران: ققنوس.
سلیمانی، بلقیس (1387). خاله بازی.تهران، ققنوس.
سلیمانی، بلقیس (1388).  به هادس خوش آمدید.تهران: چشمه.
سلیمانی، بلقیس (1389). پسری که مرا دوست داشت. تهران: ققنوس.
سلیمانی، بلقیس (1390 الف). روز خرگوش.تهران: چشمه.
سلیمانی، بلقیس (1390 ب). بازی عروس و داماد. تهران: چشمه.
سلیمانی، بلقیس (1392). سگ سالی. تهران: چشمه.
شهنی، بهزاد (1391). بسیار نزدیک، این چنین دور. گلستانه. 11(123). 27-30.
صدری‌نیا، باقر، خلیل‌هومن، ابراهیم (1389). بررسی سیر تحول شیوه‌های روایت و زاویه‌ دید در داستان‌های کوتاه سیمین دانشور. شعر پژوهی.  179-200.
طاوسی، ابوالفضل (1390). کارگاه نگارگری. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
فرامرز قراملکی، احد (1383).  اصول و فنون پژوهش در گستره دین پژوهی. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
قبادی، حسینعلی، آقاگل‌زاده، فردوس، دسپ، سید علی (1388). تحلیل گفتمان غالب در رمان سووشون سیمین دانشور. نقد ادبی. 2(6)، 149-183.
کوندرا، میلان (1382). هویت (ترجمه پرویز همایون‌پور).  تهران: قطره.
کهدویی، محمدکاظم؛ شیروانی، مرضیه(1388)، شخصیت‌پردازی قهرمان زن در رمان‌های شوهر آهو خانم و سووشون. نامه‌ پارسی. 48 و 49، 71-86.
گرویس، بوریس (1391). زیر نگاه خیره‌ نظریه (ترجمه اشکان صالحی). گلستانه. 11(123)، 43-50.
گوشه‌گیر، عزت‌السادت (1374). نقد و بررسی کتاب: نگاهی به جزیره سرگردانی (نوشته سیمین دانشور). ایران‌شناسی. 7(28)، 844-848.
مهدی‌پورعمرانی، روح‌الله (1382). نگاهی به مجموعه داستان از پرنده‌های مهاجر بپرس نوشته‌ سیمین دانشور. کلک. 144، 17-21.
نامورمطلق، بهمن (1386 الف). ترامتنیت مطالعه‌ روابط یک متن با دیگر متن‌ها. پژوهشنامه‌ علوم انسانی.  56، 83-98.
نامورمطلق، بهمن (1386ب). مطالعه ارجاعات درون‌متنی در مثنوی با رویکرد بینامتنی. پژوهشنامه علوم انسانی. 54، 429-449.
CAPTCHA Image