جامعهشناسی
مژگان خوشنام؛ شادی مشتاق
چکیده
ترسیم ارتباطات میان حوزههای علمی در حوزۀ جامعهشناسی قادر خواهدبود الگوها و روابط پنهان میان مقالات را مشخص ساخته و نشان بدهد که گرایشها و علایق نویسندگان در دوران مختلف در چه حوزه و موضوعاتی بودهاست و از سوی دیگر با ارائهٔ دید عمیق و دقیقی که ازحوزه جامعهشناسی ارائه میشود خلاءهای مطالعاتی این حوزه نیز مشخص خواهدشد. ...
بیشتر
ترسیم ارتباطات میان حوزههای علمی در حوزۀ جامعهشناسی قادر خواهدبود الگوها و روابط پنهان میان مقالات را مشخص ساخته و نشان بدهد که گرایشها و علایق نویسندگان در دوران مختلف در چه حوزه و موضوعاتی بودهاست و از سوی دیگر با ارائهٔ دید عمیق و دقیقی که ازحوزه جامعهشناسی ارائه میشود خلاءهای مطالعاتی این حوزه نیز مشخص خواهدشد. هدف این مقاله ترسیم شبکه همرخدادی واژگان مفاهیم موجود در مقالات نمایه شده نویسندگان فعال در حوزه جامعهشناسی ایران، در معتبرترین پایگاه استنادی ایران، یعنی پایگاه استنادی جهان اسلام است تا بدین وسیله میزان گستردگی فعالیت محققان رشتهٔ جامعهشناسی را مطالعه کرده و یک دید کلی نسبت به موضوعات پرکار و مفاهیم مطرح در این حوزه ارائه نماید. روش این مطالعه از نوع کاربردی است و رویکرد علم سنجی را در پیشگرفته و از روش تحلیل همواژگانی بر اساس کلیدواژههای مقالات استفاده کرده و از تکنیک مصورسازی و تحلیل شبکه جهت تحلیل یافتهها بهره گرفتهاست. جامعه پژوهش شامل مقالاتِ مجلات نمایه شده در پایگاه استنادی جهان اسلام در حوزه جامعهشناسی است. در این پژوهش کلیدواژگانی که توسط خود نویسندگان به مقالات تخصیص داده بود مبنای تحلیل واژگان و مصورسازی قرارگرفت. جامعهٔ پژوهش شامل تمام مقالاتی شد که در مجلات جامعهشناسی به زبان فارسی در پایگاه استنادی جهان اسلام همراه با چکیده و کلیدواژگان در بازه زمانی 1390 تا 1400 نمایه شده بودند. تحلیل یافتهها نشان داد که شبکه موضوعی جامعهشناسی ایران دارای انسجام بالایی است و موضوعات مطالعات زنان و دین موضوعات اصلی در مبحث جامعهشناسی ایران در این بازه زمانی هستند و بر اساس شاخصهای تحلیل شبکه دارای مقادیر بالای مرکزیت بینابینی بوده و باعث حفظ انسجام شبکه تشکیل شده میگردند. علارغم موضوعات زیادی که در شبکهٔ تشکیل شده قابل مشاهده است، تنوع موضوعی حوزه جامعهشناسی ایران نیاز به افزایش دارد و لازم است در حوزههای کمتر پرداخته شده مثل جامعهشناسی ورزش، جامعهشناسی پزشکی، جامعهشناسی روستایی فعالیت بیشتری صورت گیرد.