رضا اکبری نوری
چکیده
روش، عنصر اساسی و تعیینکننده در انجام موفقیتآمیز یک عمل، به ویژه پژوهش و مطالعه است. به این معنا که مطالعه یا پژوهش به خودی خود آن اندازه مهم نیست که چگونگی انجام آن. مقاله حاضر در صدد معرفی روشی عام با کاربردی بدون مرز برای انجام پژوهشها و مطالعات میانرشتهای است، و با برشمردن، تحلیل، و چگونگی کاربست عناصر تفکر انتقادی میکوشد ...
بیشتر
روش، عنصر اساسی و تعیینکننده در انجام موفقیتآمیز یک عمل، به ویژه پژوهش و مطالعه است. به این معنا که مطالعه یا پژوهش به خودی خود آن اندازه مهم نیست که چگونگی انجام آن. مقاله حاضر در صدد معرفی روشی عام با کاربردی بدون مرز برای انجام پژوهشها و مطالعات میانرشتهای است، و با برشمردن، تحلیل، و چگونگی کاربست عناصر تفکر انتقادی میکوشد تا آن را به عنوان روشی عام برای انجام مطالعات و پژوهشهای میانرشتهای در علوم انسانی ارائه کند.
هادی خانیکی؛ محمدحسین پناهی؛ محمد امین قانعی راد؛ زرین زردار
چکیده
رسانهها به عنوان شکلدهندگان به افکار عمومی، نقشی تعیینکننده در حمایت از رشد و توسعه علم و فناوری دارند. آنها این کار را از طریق طراحی چارچوبهای رسانهای برای طرح موضوعات مختلف علمی انجام میدهند. این مقاله به دنبال شناسایی چارچوبهایی است که سریالهای تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران به کمک آنها بیوتکنولوژی را به تصویر کشیدهاند. در ...
بیشتر
رسانهها به عنوان شکلدهندگان به افکار عمومی، نقشی تعیینکننده در حمایت از رشد و توسعه علم و فناوری دارند. آنها این کار را از طریق طراحی چارچوبهای رسانهای برای طرح موضوعات مختلف علمی انجام میدهند. این مقاله به دنبال شناسایی چارچوبهایی است که سریالهای تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران به کمک آنها بیوتکنولوژی را به تصویر کشیدهاند. در این پژوهش تصویری که از بیوتکنولوژی در سریالهای تلویزیونی ارائه شده با استفاده از تحلیل کیفی چارچوب بررسی میشود. برای دستیابی به این مقصود، سریالهای تلویزیونی شبکه های پنجگانه سراسری سیمای جمهوری اسلامی ایران از سال 1388 تاکنون مورد بررسی قرار گرفتند و از آن میان دو سریال بال های خیس (1392) و فاکتور هشت (1387) محصول شبکه یک، که موضوع محوری آنها بیوتکنولوژی بود، برای تحلیل نهایی انتخاب شد. سپس برای دستیابی به چارچوبها، تلفیقی از دو روش تحلیل مضمونی و نشانهشناسی استفاده شد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که بیوتکنولوژی در قالب شش چارچوب اصلی در سریال های تلویزیونی به تصویرکشیده شده اند. این شش چارچوب عبارتند از توطئه، ایدئولوژی و ارزش های معنوی، پیشرفت علمی، اخلاق، اقتصاد و استقلال.
تورج رحمانی
چکیده
دستیابی به معرفتی دقیق در خصوص نسبت تاریخ و سیاست، و در پی آن نایل شدن به فهمی از ماهیت بینارشتهای این دو شاخه از علوم انسانی، هدف بنیادین پژوهش حاضر به شمار میرود. تحقق چنین هدفی با محوریت مسئله «عاملیت» امکان بیشتری مییابد. به عبارتی فاعلیت انسان نقطه عطفی است که تلاش این متن در راستای بازخوانی انواع روایتها در این باب ...
بیشتر
دستیابی به معرفتی دقیق در خصوص نسبت تاریخ و سیاست، و در پی آن نایل شدن به فهمی از ماهیت بینارشتهای این دو شاخه از علوم انسانی، هدف بنیادین پژوهش حاضر به شمار میرود. تحقق چنین هدفی با محوریت مسئله «عاملیت» امکان بیشتری مییابد. به عبارتی فاعلیت انسان نقطه عطفی است که تلاش این متن در راستای بازخوانی انواع روایتها در این باب معطوف به آن است. پرسش از عاملیت در نسبت میان تاریخ و سیاست چنین صورتبندی میشود: آیا سیاست تجلی فاعلیت انسان در سامانبخشی به حیات فردی و جمعی اوست، یا حکایتگر سیر قربانی شدن موجودیتهای انسانی و اجتماعی در برابر اراده از پیش تعیین شدهای است که امور آنها را شکل میدهد و پیش میبرد، یا نسبتی است از هر دو؟ پاسخی که به این پرسش ارائه میشود چنین است: انسان در عرصه سیاست از ساختارهای تاریخی تأثیر میپذیرد و بالعکس ساختارهای تاریخی در عرصه سیاست متأثر از فاعلیت انسان شکل مییابند. بر این اساس برای فهمی عمیق از کیفیت عاملیت، توجهی همزمان به تاریخ و سیاست ضروری است. این در حالی است که سیر در تاریخ بدون توجه به سیاست (که تجلیگاه فاعلیت انسان است و تاریخ را رقم میزند) تلاشی ناتمام است و نیز مطالعه سیاست بدون توجه به تاریخ(که ساختارهای مقابل عاملیت از اعماق تاریخ میآیند) کوششی نارساست. چنین ارتباطی از ماهیت بینارشتهای علوم تاریخ و سیاست حکایت میکند. علاوه بر این تعامل آنها خود امکان تولید دانش بینارشتهای جدیدی را فراهم میسازد.
ناصرالدین علی تقویان؛ یحیی قائدی؛ سعید ضرغامی؛ جواد غلامی
چکیده
در این مقاله، بر پایه نظریه کاربردشناسی عام هابرماس، کوشیدهایم نشان دهیم که کاربردشناسی تجربی مرسوم در دانش زبانشناسی، در حوزه آموزش زبان خارجی از نقصان «کسری هنجارمندی» رنج میبرد. کسری هنجارمندی به معنای فقدان منابع هنجارین برای داوری بر سر داعیههای اعتباری است که توافق بر سر آنها زمینهساز رسیدن به فهم مشترک و برقراری ...
بیشتر
در این مقاله، بر پایه نظریه کاربردشناسی عام هابرماس، کوشیدهایم نشان دهیم که کاربردشناسی تجربی مرسوم در دانش زبانشناسی، در حوزه آموزش زبان خارجی از نقصان «کسری هنجارمندی» رنج میبرد. کسری هنجارمندی به معنای فقدان منابع هنجارین برای داوری بر سر داعیههای اعتباری است که توافق بر سر آنها زمینهساز رسیدن به فهم مشترک و برقراری همرسانشهای زبانی است. رویکرد کاربردشناسی تجربی به دلیل همین کسری هنجارمندی، نخواهد توانست نظریه و عمل آموزش زبان خارجی را واجد وجوه اخلاقی و تربیتی درخوری سازد. رویکرد میانرشتهای این مقاله، دامنهای از فسلفه، تربیت، آموزش زبان و زبانشناسی را در بر میگیرد.
شیما شصتی؛ محمد منصور فلامکی
چکیده
مسکن و محل سکونت آدمی کالبدی است که نشانی از خود فردی و جمعی وی را منعکس میسازد. این امر در مورد همه جوامع، از جمله جامعه ایران، صادق است. وقتی از نسبت میان سبک زندگی ایرانی و شکل مسکن سخن میگوییم، بیتردید عناصر و مؤلفههای گوناگونی را دخیل کردهایم که مطالعه و بررسی آنها نیازمند پژوهشی میانرشتهای است. نسبت میان سبک زندگی و ...
بیشتر
مسکن و محل سکونت آدمی کالبدی است که نشانی از خود فردی و جمعی وی را منعکس میسازد. این امر در مورد همه جوامع، از جمله جامعه ایران، صادق است. وقتی از نسبت میان سبک زندگی ایرانی و شکل مسکن سخن میگوییم، بیتردید عناصر و مؤلفههای گوناگونی را دخیل کردهایم که مطالعه و بررسی آنها نیازمند پژوهشی میانرشتهای است. نسبت میان سبک زندگی و معماری با مقوله هویت ایرانی معاصر و لاجرم بحث از شکلگیری نوع خاصی از فردیت، به تبع تحولات جدید، ارتباطی تنگاتنگ دارد. اگر بتوان اذعان داشت که زندگی روزمره صرفاً قلمرو امور بدیهی، ثابت، و مبتنی بر عادت نیست، میتوان به بررسی این امر پرداخت که شیوه سکونت فرد ایرانی و نحوه شکلدهی او به مسکن (در کالبد بیرونی و چیدمان داخلی) در طول زمان منجر به انباشتی پایا میشود که در کنش و واکنشهایی همیشگی، تأثیری مداوم و مستمر از خود بر جای میگذارد. در این مقاله از رهگذر مفاهیمی چون فردیت ایرانی و زندگی روزمره در بستر جامعه پیچیده و در حال حرکت ایران، کوشش خواهیم کرد تا نسبت میان مشخصههای سبک زندگی در ایران و شکل محل سکونت را تبیین کنیم و رابطه میان این دو را مورد بررسی قرار دهیم. هدف اصلی ما در این مقاله بررسی این مسئله خواهد بود که نوع فردیت شکلگرفته در ایرانی معاصر، چه تأثیری بر پاسخهای وی به گزارههای پیش روی او، از حیث زیست اجتماعی، خواهد داشت. این پاسخها نهایتاً سبک زندگی او را رقم میزند، و این سبک زندگی بر زیستن در نوع خاصی از کالبد معمارانه تأثیر میگذارد.
مجتبی پورکریم؛ علیرضا صادق زاده قمصری؛ خسرو باقری نوع پرست؛ محمود مهرمحمدی
چکیده
تبیین پژوهش میانرشتهای بر اساس مفروضات هستیشناسی باسکار هدف این مقاله است. بر اساس این تحقیق، که با روش توصیفی ـ استنتاجی انجام گرفته است، پژوهش در دیدگاه باسکار، با توجه به تأکید بر برهان استعلایی، منطق پیچیدگی، تبیین علمی، طبیعتگرایی روششناختی و نقد تبیینی، ماهیتی میانرشتهای دارد. این تبیین از پژوهش میانرشتهای ...
بیشتر
تبیین پژوهش میانرشتهای بر اساس مفروضات هستیشناسی باسکار هدف این مقاله است. بر اساس این تحقیق، که با روش توصیفی ـ استنتاجی انجام گرفته است، پژوهش در دیدگاه باسکار، با توجه به تأکید بر برهان استعلایی، منطق پیچیدگی، تبیین علمی، طبیعتگرایی روششناختی و نقد تبیینی، ماهیتی میانرشتهای دارد. این تبیین از پژوهش میانرشتهای مبنایی هستیشناختی دارد که در برابر رویکرد معرفتشناختی به پژوهش میانرشتهای قرار میگیرد. بر اساس مفروضات رئالیسم انتقادی، پژوهش میانرشتهای، به معنای بررسی یک پدیده پیچیده در سطوح مختلف واقعیت و تبیین ساختارها و سازوکارهای درونی و بیرونی آن است. این تبیین از پژوهش میانرشتهای به نقد و اصلاح رویکرد میانرشتهای معرفتشناختیمیپردازد.نقدها شامل رخدادگرایی، مسئله ترکیب، و فرارشتهمحوری است. پژوهش میانرشتهای هستیشناختی، به جای رخدادگرایی توجه به تبیین ساختارها و سازوکارها دارد که در سطح واقع قرار گرفتهاند. ترکیب را نه به مثابه التقاط، بلکه به مثابه دستیابی به دانشی جدید بر اساس تبیین ساختارها و سازوکارها میداند. به جای پژوهش فرارشتهای به حفظ و تعامل رشتهها توجه دارد. مراحل این روش شامل توصیف یک موضوع مبهم، پرسش استعلایی، بازتوصیف، تفکیک، ترکیب و کنش است. استلزامهای این روش پژوهشی شامل بررسی انضمامی، بررسی انتزاعی، کفایت تبیینی، ارائه بدیل، آموزش محققان میانرشتهایو توجه به مسائل جانبی است.
احد رضایان؛ معصومه کاظمی
چکیده
آیندهپژوهی علم مطالعه نظاممند آیندههای ممکن، محتمل، و مطلوب است. مهمترین هدف آیندهپژوهی تلاش برای شناخت دقیقتر تحولات آینده است. تصویرپردازی تلاشی است خلاقانه برای تجسم، شناخت، و ساخت هدفمند آیندههای ممکن، محتمل، و مطلوب با تکیه بر واقعیات بیرونی، که هدف اصلی آن دادن هشدار، یا ایجاد وضعیتی مطلوب است. تصویرپردازی از ...
بیشتر
آیندهپژوهی علم مطالعه نظاممند آیندههای ممکن، محتمل، و مطلوب است. مهمترین هدف آیندهپژوهی تلاش برای شناخت دقیقتر تحولات آینده است. تصویرپردازی تلاشی است خلاقانه برای تجسم، شناخت، و ساخت هدفمند آیندههای ممکن، محتمل، و مطلوب با تکیه بر واقعیات بیرونی، که هدف اصلی آن دادن هشدار، یا ایجاد وضعیتی مطلوب است. تصویرپردازی از آن روی که در جهان دارای پیچیدگیهای اساسی، تا حدودی قدرت و قابلیت شناخت دقیق آینده را به ما میدهد، دارای ارزش و اهمیت بسیاری است. تحقیق حاضر با تأکید بر اهمیت، نقش و جایگاه تصویرپردازی در آیندهپژوهی و سیاست جهانی، به مطالعه هشت کلانتصویر ارائه شده برای آینده جهان، آثار، پیامدها و نقدهای وارد شده بر آنها پرداخته است. دنیای بدون مرز، دنیای سراسر دموکراسی، تضاد و جنگ تمدنها، قرن چینی، رشد جامعه بینالملل، ترقی و پیشرفت بخشهای جنوبی جهان، فاجعه زیست محیطی آینده، و در نهایت، به سوی دموکراسی جهان وطنی، هشت کلانتصویر مطرح برای آینده جهان هستند. بررسی این کلانتصاویر گویای این سخن است که در جهان دارای عدم قطعیتهای اساسی، تصویرپردازی میتواند شیوه و روشی مناسب برای متأثر ساختن اقدامات کنشگران و حتی شناخت دقیق رفتار و کنش و واکنش آنها، و در مرحلهای بالاتر، ساخت آینده سیاست جهانی باشد، و این نکته که ارزش اصلی تصاویر در تواناییشان برای برجسته ساختن روندهای مهم در زمان حال است.