میان رشتهای
علیرضا محمدی کلهسر
چکیده
مقاله حاضر با تحلیل نسبت روایتشناسی ساختارگرا و مطالعات میانرشتهای، در پی پاسخ دادن به این پرسشها است که چه عواملی در رویآوری روایتشناسی به میانرشتگی مؤثر بوده است و اصولاً این چرخش را باید برآمده از امکانی در روایت دانست یا ضرورتی روششناختی؟ حرکت بهسوی میانرشتگی را نهتنها در گرایشهای جدید روایتشناسی بلکه در ...
بیشتر
مقاله حاضر با تحلیل نسبت روایتشناسی ساختارگرا و مطالعات میانرشتهای، در پی پاسخ دادن به این پرسشها است که چه عواملی در رویآوری روایتشناسی به میانرشتگی مؤثر بوده است و اصولاً این چرخش را باید برآمده از امکانی در روایت دانست یا ضرورتی روششناختی؟ حرکت بهسوی میانرشتگی را نهتنها در گرایشهای جدید روایتشناسی بلکه در تغییرات رویداده در نظریههای روایتشناسان ساختارگرا نیز میتوان پی گرفت. ازاینرو نوشتار حاضر، ریشههای این حرکت را در انتقادات و اصلاحات انجامشده بر مهمترین نظریههای این حوزه تا اوایل دهه 1970 پی خواهد گرفت. با دنبال کردن سیر نظریههای روایتشناسان ساختارگرا میتوان شاهد نوعی گسست آرام از ایده استقلال و خودبسندگی ادبیات و تمایل به سایر رشتهها برای تحلیل روایت بود. مؤثرترین عوامل این تغییرات عبارتند از: توجه به نقش مؤلفههای فرهنگی؛ و فرآیند خوانش (حضور خواننده) در درک ساختار روایی. این ملاحظات، نتایجی را برای روایتشناسی بههمراه داشته است. نخست اینکه اهداف کلان روایتشناسی را از بررسی ویژگیهای متنی به بررسی فرآیند خوانش و درک روایت تغییر داد، و دوم اینکه پای رشتهها و حوزههای مرتبط با فرهنگ و مطالعات ذهن را نیز به روایتشناسی گشود.
میان رشتهای
فاطمه منصوریان؛ سعید خزایی؛ سیدپیمان شریعت پناهی؛ محمود مشفق
چکیده
هدف این مقاله کشف عوامل تأثیرگذار بر افزایش جمعیت در کلانشهرها و در نهایت ارائه مدلی برای رشد جمعیت مبتنی با نظر خبرگان است. با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلانشهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متأثر میسازد، از حوزههای مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه میگیرد؛ ابتدا با مروری بر مفاهیم نظری، ...
بیشتر
هدف این مقاله کشف عوامل تأثیرگذار بر افزایش جمعیت در کلانشهرها و در نهایت ارائه مدلی برای رشد جمعیت مبتنی با نظر خبرگان است. با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلانشهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متأثر میسازد، از حوزههای مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه میگیرد؛ ابتدا با مروری بر مفاهیم نظری، عوامل رشد جمعیت کلانشهرها شناسایی و بهصورت عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، جغرافیایی و زیرساختی و امکانات شهری دستهبندی و تحلیل شدهاند و مدل مفهومی اولیه استخراج شده است. سپس زیرمعیارهای تأثیرگذار بر هر یک از عوامل فوق بهصورت مستقل با یکدیگر مقایسه و اولویتبندی شدهاند. پس از آن با استفاده از توزیع پرسشنامه محققساخته در میان 30 نفر از خبرگان جمعیتشناسی، جامعهشناسی و اقتصادی با استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی نشان داده شده که مجموعه عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را بر رشد جمعیت شهر داشته است و مجموعه عوامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و امکانات شهری و جغرافیایی در جایگاههای بعدی هستند. همچنین در اولویتبندی نهایی، زیرمعیارهای اشتغال، درآمد، سبک زندگی و ارزشهای فردی دارای بیشترین وزن در بین یازده زیرمعیار شدند. در انتها مدل نهایی رشد جمعیت در کلانشهرها ارائه شده است.
علوم رفتاری
وحید ارشدی؛ مصطفی سلیمیفر؛ علی اکبر ناجی میدانی؛ بهروز مهرام
چکیده
این مقاله درصدد است با رویکرد تفسیرگرایانه و با استفاده از رهیافت چندعلتی، عوامل مؤثر بر میزان اثرگذاری آموزههای اقتصادی اسلام در کنش اقتصادی خانواده مسلمان را شناسایی کند. روش مقاله کیفی و در چارچوب «نظریهپردازی دادهبنیاد» است. با توجه به ماهیت میانرشتهای موضوع، مصاحبه نیمهساختاریافته با تعدادی از صاحبنظران «اقتصاد ...
بیشتر
این مقاله درصدد است با رویکرد تفسیرگرایانه و با استفاده از رهیافت چندعلتی، عوامل مؤثر بر میزان اثرگذاری آموزههای اقتصادی اسلام در کنش اقتصادی خانواده مسلمان را شناسایی کند. روش مقاله کیفی و در چارچوب «نظریهپردازی دادهبنیاد» است. با توجه به ماهیت میانرشتهای موضوع، مصاحبه نیمهساختاریافته با تعدادی از صاحبنظران «اقتصاد اسلامی»، متخصص در تبیین «رفتار مصرفکننده مسلمان»، و صاحبنظران علوم تربیتی، روانشناسی و جامعهشناسی، در مباحث مربوط به «چگونگی اثر ارزش بر کنش»، ابزار این مطالعه بوده است. نمونه، بهصورت هدفمند و همراه با روش «گلوله برفی» انتخاب شده و مصاحبهها تا حد اشباع نظری انجام شد. یافتههای بهدستآمده از تحلیل دادهها در این سه مرحله نشان میدهد که همافزایی کیفیت بالای انتقال آموزه از سوی نهادهای آموزش و پرورش رسمی و غیررسمی، قدرت درک آموزه از سوی اعضای خانواده، فرصتسازی و فرصتیابی تربیتی درون خانواده، کیفیت منبع تأمین معیشت خانواده و اعتقاد راسخ به نظام پاسخگویی در آخرت میتوانند منجر به «نظمپذیری جمعی درون خانواده» شوند. این نظم جمعی، از عوامل «زمینهای» و «ساختاری» تأثیر پذیرفته و از حالت «قاعدهمندی» به «صلاحدیدی» تبدیل میشود. نوآوری این مقاله، نگاه عمیقی است که به چگونگی شکلگیری رفتار اقتصادی در درون خانواده داشته است.
زبان و ادبیات
زهرا حیاتی
چکیده
در مطالعات بینرشتهای سینما و ادبیات، نقد یک فیلم اقتباسی و مقایسه آن با اثر ادبی مبدأ، نوعی نقد تطبیقی بهشمار میآید. از آنجا که در پژوهشهای ادبی جدید، اتخاذ یک رویکرد و فرضیه مرتبط با آن اساس تحقیق است، در مقاله حاضر داستان «آشغالدونی»، نوشته غلامحسین ساعدی با فیلم اقتباسی از آن، «دایره مینا» با نگاه به ...
بیشتر
در مطالعات بینرشتهای سینما و ادبیات، نقد یک فیلم اقتباسی و مقایسه آن با اثر ادبی مبدأ، نوعی نقد تطبیقی بهشمار میآید. از آنجا که در پژوهشهای ادبی جدید، اتخاذ یک رویکرد و فرضیه مرتبط با آن اساس تحقیق است، در مقاله حاضر داستان «آشغالدونی»، نوشته غلامحسین ساعدی با فیلم اقتباسی از آن، «دایره مینا» با نگاه به ادبیات تطبیقی جدید بررسی شده است. هرچند این نظریهها هنوز منسجم و تثبیتشده نیستند، اما ادبیاتِ آن درحال شکلگیری است. در مقایسه داستان ساعدی با فیلم مهرجویی، یافتههای پژوهش نشان میدهد: جنبه تمثیلی داستان مکتوب در فیلم اقتباسی، تحت تأثیر پردازشِ سینمایی طرح قرار گرفته و گاه واقعگرایی فیلم بر نمادگرایی داستان ادبی غالب شده است. مهرجویی رویدادها را در گفتمان سینمای کلاسیک ساماندهی کرده است تا خواننده را در مدتزمانی مشخص به پیگیری ماجراها ترغیب کند. نحوه زمانبندی فیلم براساس ساختار سهپردهای، بیننده را به دنبال کردن ماجراها برمی انگیزد و برخلاف داستان آشغالدونی، «طرح» بر «ایده» غلبه می کند. ازآنجاکه غلبه طرح یا ایده، هرکدام درونمایهای متفاوت خلق میکنند، میتوان گفت همین تغییر ساختاری تاحدی به تغییر معنایی انجامیده است. همچنین تغییر پایان آزاد روایت ساعدی به پایان بسته در روایت فیلم، مانع مشارکت مخاطب در بازسازی سرنوشت داستانی شخصیت اصلی میشود.
زبان و ادبیات
خسرو جلیلی کهنهشهری؛ محمدباقر علیزاده اقدم
چکیده
بالا رفتن آمار متقاضیان جراحی بینی و هزینههای هنگفت و آسیبهای اجتماعی ناشی از آن اگرچه امروزه به یکی از مهمترین موضوعات پژوهشهای جامعهشناسی و روانشناسی تبدیل شده، اما هرگز موضوع مطالعه ادبیات نبوده است. هدف این مقاله جستوجوی ریشههای جراحی بینی در ادبیات ایران، با تکیه بر مطالعات جامعهشناسی بدن است. روش مورد استفاده ...
بیشتر
بالا رفتن آمار متقاضیان جراحی بینی و هزینههای هنگفت و آسیبهای اجتماعی ناشی از آن اگرچه امروزه به یکی از مهمترین موضوعات پژوهشهای جامعهشناسی و روانشناسی تبدیل شده، اما هرگز موضوع مطالعه ادبیات نبوده است. هدف این مقاله جستوجوی ریشههای جراحی بینی در ادبیات ایران، با تکیه بر مطالعات جامعهشناسی بدن است. روش مورد استفاده در این مقاله، توصیفی _ تحلیلی و شیوه و ابزار جمعآوری دادهها بهصورت کتابخانهای بوده است. محدوده مورد مطالعه مقاله، شعر ایران از نظر بسامد اعضای صورت از ابتدا تا امروز است که با انتخاب دیوان غزلیات حافظ بهعنوان نمونهای ارزنده از جامعه ادبی ایران، آن را مورد تحلیل قرار داده است.
میان رشتهای
علیرضا قبادی؛ مسعود زارع مهرجردی
چکیده
آثار مادی و غیرمادی شعر حافظ در دورههای مختلف همواره مورد توجه کارشناسان عرصههای گوناگون بهویژه ادبیاتشناسان و مردمشناسان ادبیات قرار گرفته است؛ لیکن بهنظر میرسد با توجه به میزان نفوذ و ماندگاری این اثر گرانبها در جامعه، این پدیده میتواند از دیدگاه علوم دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد؛ از جمله این علوم میتوان به علوم ...
بیشتر
آثار مادی و غیرمادی شعر حافظ در دورههای مختلف همواره مورد توجه کارشناسان عرصههای گوناگون بهویژه ادبیاتشناسان و مردمشناسان ادبیات قرار گرفته است؛ لیکن بهنظر میرسد با توجه به میزان نفوذ و ماندگاری این اثر گرانبها در جامعه، این پدیده میتواند از دیدگاه علوم دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد؛ از جمله این علوم میتوان به علوم ارتباطات اشاره کرد که درواقع به بیان چگونگی و چرایی برقراری ارتباطات بین فرستنده و گیرنده میپردازد. در این مقاله از میان جنبههای مختلف ارتباطی در شعر حافظ، به تحلیل ارتباطهای غیرکلامی آن میپردازیم؛ زیرا بهنظر میرسد، تمام جنبههای ماندگاری شعر حافظ در طول قرنهای مختلف، در وجوه کلامی آن خلاصه نمیشود و دلایل غیرکلامی نیز در این ماندگاری نقش داشتهاند. مقاله حاضر تلاش میکند با تحلیل این اثر مهم از دیدگاه ارتباطات غیرکلامی، زیرکی و چیرهدستی صاحب اثر را در برقراری ارتباط با مخاطب، فراتر از مرزهای کلام مورد تفسیر فرهنگی قرار دهد. در این راه از روش تحلیل محتوای کیفی بهره جستهایم.
میان رشتهای
فردین محمدی؛ علی ملکی
چکیده
مفهوم سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیم رایج در مطالعات جامعهشناختی معاصر است. برخی از صاحبنظران معتقدند که سرمایه اجتماعی نقش مؤثری در موفقیّت افراد برای دستیابی به اهداف دارند. از این رو، هدف اصلی این مقاله تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و دانش تغذیهای ورزشکاران است. بهمنظور دستیابی به این هدف، چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه ...
بیشتر
مفهوم سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیم رایج در مطالعات جامعهشناختی معاصر است. برخی از صاحبنظران معتقدند که سرمایه اجتماعی نقش مؤثری در موفقیّت افراد برای دستیابی به اهداف دارند. از این رو، هدف اصلی این مقاله تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و دانش تغذیهای ورزشکاران است. بهمنظور دستیابی به این هدف، چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه بوردیو، تنظیم و بر اساس آن فرضیههای تحقیق مطرح گردید. جامعه آماری این تحقیق 2300 ورزشکار شرکت کننده در المپیاد ورزشی سال 1393 به میزبانی دانشگاه بهشتی است که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونهگیری طبقهای نسبی 310 نفر از آنها انتخاب شدند. در این مقاله از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه جهت گردآوری داده استفاده شد. نتایج نشان میدهد که میان سرمایه اجتماعی و دانش تغذیهای ورزشکاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.