احمد پاکتچی
چکیده
با تکیه بر باور امروزی در علوم مختلف انسانی در خصوص رابطه میان زبان و فکر، گسترش روابط بینازبانی در تماس میان رشتههای مختلف علمی، ابزاری برای بسط اندیشه و افقهای نگاه است که علوم در اختیار یکدیگر قرار میدهند. بدین ترتیب، حساسیت زبان در ارتباط علوم دریافت میشود و از سوی دیگر، نگرانیها درباره صدماتی افزایش مییابد که ممکن است ...
بیشتر
با تکیه بر باور امروزی در علوم مختلف انسانی در خصوص رابطه میان زبان و فکر، گسترش روابط بینازبانی در تماس میان رشتههای مختلف علمی، ابزاری برای بسط اندیشه و افقهای نگاه است که علوم در اختیار یکدیگر قرار میدهند. بدین ترتیب، حساسیت زبان در ارتباط علوم دریافت میشود و از سوی دیگر، نگرانیها درباره صدماتی افزایش مییابد که ممکن است در اثر اختلال در روابط بینازبانی به وجود آید. توجه به برخی ویژگیهای زبان علمی، مانند تفاوت نهادن میان جنبههای تعیینی و تاریخی، در تنظیم این روابط بسیار حساس و تعیین کننده است و تعیینی انگاشتن مفاهیم تاریخی، یا عکس آن، ممکن است نتایج مخربی را در روابط میانرشتهای داشته باشد. برخی مطالعات زیربنایی، مانند دست یافتن به نوعی تبارشناسی زبانی از زبانهای علمی میتواند سلامت و ثمربخشی بیشتر برای مطالعات میانرشتهای را تضمین کند.
محمدهادی یعقوبنژاد
چکیده
مقاله حاضر به مقوله علم و سازماندهی آن، و ارائه راهکاری متناسب با علوم انسانی ـ اسلامی میپردازد و درصدد پاسخ به این پرسش است که از منظر مدیریت، به عنوان عنصری فراگیر در سازماندهی هر نوع کار و محیط انسانی، برای مهندسی و سازماندهی علوم انسانی ـ اسلامی چه راهکاری میتوان ارائه کرد. از آنجا که علوم انسانی اسلامی به عنوان روح همه ...
بیشتر
مقاله حاضر به مقوله علم و سازماندهی آن، و ارائه راهکاری متناسب با علوم انسانی ـ اسلامی میپردازد و درصدد پاسخ به این پرسش است که از منظر مدیریت، به عنوان عنصری فراگیر در سازماندهی هر نوع کار و محیط انسانی، برای مهندسی و سازماندهی علوم انسانی ـ اسلامی چه راهکاری میتوان ارائه کرد. از آنجا که علوم انسانی اسلامی به عنوان روح همه علوم میتواند به علوم دیگر جهت دهد و آنها را علاوه بر شئون مادی در جنبههای معنوی انسانی نیز اثربخش سازد، شایسته است که به مثابه نیازی میانرشتهای مورد توجه قرار گیرد. از این رو لازم است به درستی و بر اساس اصول شناخته شده، سازماندهی و مدیریت شود تا زمینههای تحول و تولید علم به موقع را به دست دهد. مهندسی و مدیریت این علوم با استفاده از نظامهای دانشمدار و ابزارهای فناورانه، از جمله راهکارهای مهم و زیرساختیست که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
فاروق امین مظفری؛ محمدباقر علیزاده اقدم؛ اکرم بخشی خیلگاوانی
چکیده
معلولیت پدیدهای اجتماعی است که در علم پزشکی با ناتوانی جسمانی تعبیر میشود. این واقعیت اجتماعی در هر جامعهای وجود دارد و به اقتضای شرایط جامعه و افکار افراد جامعه، به صورت متفاوت تفسیر میشود. این تفاسیر در کنش متقابل افراد جامعه با فرد معلول، بر نگرش فرد معلول به معلولیت خود و واکنش وی به این شرایط مؤثر است. خانواده، دوستان ...
بیشتر
معلولیت پدیدهای اجتماعی است که در علم پزشکی با ناتوانی جسمانی تعبیر میشود. این واقعیت اجتماعی در هر جامعهای وجود دارد و به اقتضای شرایط جامعه و افکار افراد جامعه، به صورت متفاوت تفسیر میشود. این تفاسیر در کنش متقابل افراد جامعه با فرد معلول، بر نگرش فرد معلول به معلولیت خود و واکنش وی به این شرایط مؤثر است. خانواده، دوستان و اطرافیان میتوانند بر «تصور از خود» معلولان تأثیر بگذارند. در این پژوهش، بعد ذهنی معلولیت به مثابه یک مسئله اجتماعی از طریق تأکید بر عامل آگاهی و ساختار ذهن فرد معلول در نظر گرفته شده است. بنابراین از رویکرد نظری برساختگرایانه استفاده شده است. اهداف این پژوهش، شناخت برساخت اجتماعی معلولیت، واکنش معلول نسبت به آن و برجسته کردن بعد ذهنی معلولیت هستند. روش جمعآوری دادهها شامل مشاهده مشارکتی و شرکت در مصاحبه عمیق است و از نظریه بنیانی برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. نتایج نشان داد فرد معلول خود را موجود ناتوانی میبیند که همواره نیازمند کمک است. آنها فکر میکنند تنها زمانی میتواند زندگی همراه با خوشبختی داشته باشند کهسلامتی خود را بازیابند.
هادی دادمهر
چکیده
لزوم ایجاد ارتباط میان دو رشته روابط بینالملل و حقوق بینالملل سالهاست که در نظام آموزشی ایران مغفول مانده است و علیرغم تشابهات فراوان و همکاریهای متعددی که دانشمندان این دو حوزه میتوانند با یکدیگر داشته باشند، عمال تا قبل از روی کار آمدن دولت یازدهم حتی امکان حضور دانشجویان حقوق بینالملل در دورههای تحصیالت تکمیلی روابط ...
بیشتر
لزوم ایجاد ارتباط میان دو رشته روابط بینالملل و حقوق بینالملل سالهاست که در نظام آموزشی ایران مغفول مانده است و علیرغم تشابهات فراوان و همکاریهای متعددی که دانشمندان این دو حوزه میتوانند با یکدیگر داشته باشند، عمال تا قبل از روی کار آمدن دولت یازدهم حتی امکان حضور دانشجویان حقوق بینالملل در دورههای تحصیالت تکمیلی روابط بینالملل و بالعکس فراهم نبود. اما آیا اساسا در عصر کنونی امکان شناخت مناسب پدیدههای بینالمللی با اتخاذ رویکردهای تکرشتهای، متصلب و جزمی ممکن است؟ این مقاله در تلاش برای پاسخ دادن به سؤال فوق و به منظور به تصویر کشیدن یکی از وجوه پیچیده تعامل متقابل حقوق بینالملل و روابط بینالملل، به کنکاش در حوزه خطیر معاهدات امنیتی بینالمللی پرداخته و ضمن معرفی مفهوم اعتبارسازی، به طور خاص تلاش میکند تا تفاوت زاویه دید و ظرفیت همکاری ممکن الحصول بین پژوهشگران حوزه حقوق بین الملل و روابط بین الملل را مورد بررسی قرار بدهد. این نوشتار ضمن اینکه نخستین اثر به زبان فارسی برای معرفی مفهوم اعتبارسازی به جامعه محققان علم سیاست و حقوق بین الملل محسوب می شود، در صدد است تا با استفاده از روش شناسی تطبیقی و گزینش یک نمونه مطالعاتی ملی، برای نخستین بار چرایی و نحوه سرریز اعتبار دولتها، از حوزه بین الملل به حوزه حقوق بین الملل را نیز اثبات کند.
بحران ویروس کرونا
حسین افراسیابی؛ مریم بهارلوئی
چکیده
بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا سراسر جهان را فراگرفته و علاوه بر اثرات بهداشتی و پزشکی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مهمی برای زندگی انسانهاو جوامع داشته است. بررسی چنین پدیده فراگیر و چندبعدی، نگاه میانرشتهای را میطلبد. پژوهش را با هدف کشف تجربه کنشگران اجتماعی در زندگی در شرایط بحران کرونا و قرنطینه اجرا کردیم. مشارکتکنندگان ...
بیشتر
بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا سراسر جهان را فراگرفته و علاوه بر اثرات بهداشتی و پزشکی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مهمی برای زندگی انسانهاو جوامع داشته است. بررسی چنین پدیده فراگیر و چندبعدی، نگاه میانرشتهای را میطلبد. پژوهش را با هدف کشف تجربه کنشگران اجتماعی در زندگی در شرایط بحران کرونا و قرنطینه اجرا کردیم. مشارکتکنندگان شامل 43 نفر از جوانان حاضر در شبکههای اجتماعی است که با استفاده از شیوهٔ نمونهگیری هدفمند (در دسترس و با حداکثر تنوع) انتخاب کردیم و با آنها مصاحبه نیمهساختاریافته انجام دادیم. دادههای حاصل از مصاحبهها با استفاده از کدگذاری نظری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت و در پایان هفت مقولهٔ اصلی کشف شد که عبارتاند از: آشفتگی روانی/رفتاری، افزایش خودمراقبتی، تنگنای تعاملات، تنگنای معیشت، بازاندیشی معنوی، تلخی رسانه و مرور و بازیابی خویشتن. براساس جمعبندی مفاهیم و مقولهها، تعلیق در هراس و بازاندیشی بهعنوان مقوله نهایی ارائه شد. در فضای تاحدودی غیرقابل کنترل بیرونی، ارتقاء خودمراقبتی، تقویت سازوکارهای ذهنی و همافزایی اجتماعی میتواند غلبه بر ابعاد منفی این شرایط را تسهیل کند.
عظیمه سادات خاکباز؛ جمیله علم الهدی؛ نعمت الله موسی پور؛ اسماعیل بابلیان
چکیده
هدف این مقاله معرفی نوعی دانش تلفیقی و میانرشتهای برای تدریس دانشگاهی است. این دانش تلفیقی خاص از دانش تعلیم و تربیت و محتوای تخصصی است که مدرس قرار است آن را تدریس کند و به آن دانش محتوایی-تربیتی میگویند. با آنکه این دانش، اثر گذارترین دانش تدریس شناخته شده است که قادر است گفتمان تدریس دانشگاهی را تخصصی کند، هنوز ماهیت ...
بیشتر
هدف این مقاله معرفی نوعی دانش تلفیقی و میانرشتهای برای تدریس دانشگاهی است. این دانش تلفیقی خاص از دانش تعلیم و تربیت و محتوای تخصصی است که مدرس قرار است آن را تدریس کند و به آن دانش محتوایی-تربیتی میگویند. با آنکه این دانش، اثر گذارترین دانش تدریس شناخته شده است که قادر است گفتمان تدریس دانشگاهی را تخصصی کند، هنوز ماهیت آن در برنامه درسی آموزش عالی در پرده ابهام است. علت این ابهام در ماهیت میانرشتهای این نوع دانش است. در این مقاله، به کالبد شکافی این نوع دانش که ماهیتی تلفیقی دارد پرداخته میشود. به این منظور، موضوع ریاضی به عنوان مورد مطالعاتی تدریس انتخاب شده است. دادههای این پژوهش از 27 نفر از مدرسان ریاضی دانشگاه که در طیفی از تازه کار تا استادانی با سابقه بیش از 30 سال تدریس بودهاند از طریق مصاحبه نیمه ساختاری و مشاهده جمعآوری شده است. دادهها از طریق کدگذاری و مقوله بندی تحلیل شدند و نتایج نشان از یک الگو با چهار مقوله بود. این الگو قابلیت گفتمان بیشتری در خصوص این دانش و تدریس دانشگاهی فراهم میآورد. به علاوه آنکه میتواند چارچوب مناسبی جهت طراحی رشتههای میانرشتهای که حاصل از تلفیق دو دانش تعلیم و تربیت و حوزههای تخصصی مانند ریاضی و علوم هستند، فراهم آورد.
عادل پیغامی؛ فرزاد سرپرست سادات
چکیده
آنچه امروزه مورد اتفاق نظر اغلب اقتصاددانان است ناتوانی اقتصاد متعارف در حل مشکلات بشر امروزی و پاسخگویی به سوالات متنوع جامعه کنونی میباشد، در همین راستا رویکردهای تلفیقی برای پاسخ به سوالاتی که یک رشته به تنهایی قادر به ارائه راه حل مناسب برای آنها نبوده، مطرح شده است. در این مقاله بعد از مرور اجمالی رویکردهای تلفیقی، ...
بیشتر
آنچه امروزه مورد اتفاق نظر اغلب اقتصاددانان است ناتوانی اقتصاد متعارف در حل مشکلات بشر امروزی و پاسخگویی به سوالات متنوع جامعه کنونی میباشد، در همین راستا رویکردهای تلفیقی برای پاسخ به سوالاتی که یک رشته به تنهایی قادر به ارائه راه حل مناسب برای آنها نبوده، مطرح شده است. در این مقاله بعد از مرور اجمالی رویکردهای تلفیقی، چگونگی ترابط دو رشته اقتصاد و روانشناسی برای بهبود وضعیت زندگی انسان در قالب رویکرد بین رشتهای «روانشناسی اقتصادی» را مورد بررسی قرار میدهیم. از دستاوردهای مطالعه رویکرد روانشناسی اقتصادی میتوان به معرفی شاخصهای جدیدی که تاکنون در اقتصاد متعارف مورد مطالعه قرار نمیگرفتند، تغییر رویکرد عینی به ذهنی در مواجهه با مطلوبیت فرد، برای محاسبه مطلوبیت مفاهیمی نظیر دوستی، عزت نفس و احترام که تاکنون مورد توجه اقتصاد متعارف نبوده است و همچنین ارائه روشهای کمی دقیق برای محاسبه میزان رفاه افراد اشاره کرد.
علیرضا مقدم
چکیده
با عطف توجه به پرسش امکان تولید دانش با رویکرد میانرشتهای، مقاله حاضر به بحث درباره نوعی وب۲ و مجهزسازی کاربران به ابزار مشارکت و تولید دانش در فضای مجازی میپردازد. به این منظور به قابلیتهای یک نرمافزار در فراهمکردن فضای تولید دانش توجه شده مثالهایی از مشارکت که بر روی این نرمافزار انجام شده است توضیح داده میشود. سپس ...
بیشتر
با عطف توجه به پرسش امکان تولید دانش با رویکرد میانرشتهای، مقاله حاضر به بحث درباره نوعی وب۲ و مجهزسازی کاربران به ابزار مشارکت و تولید دانش در فضای مجازی میپردازد. به این منظور به قابلیتهای یک نرمافزار در فراهمکردن فضای تولید دانش توجه شده مثالهایی از مشارکت که بر روی این نرمافزار انجام شده است توضیح داده میشود. سپس این مثالها تجزیه و تحلیل میشوند تا نشان داده شود که برای ایجاد مشارکت آنلاین چه چیزی لازم است و این مشارکت تحت چه شرایطی ممکن است منجر به تولید دانش شود. مشارکتکنندگان در این تحقیق شامل تعدادی دانشجو معلم بودند که در یک دورهی آموزش ریاضیات که به صورت تلفیقی (ترکیبی از آموزش کلاسی و آنلاین) بود شرکت داشتند. مشارکتکنندگان در گروههای ۹-۶ نفری قرار داده شدند و از آنها خواسته شده بود که به حل مساﺋل ریاضی و بحث دربارهی آنها و چگونگی تدریس این مساﺋل به دانشآموزان مقطع ابتدایی بپردازند. از روش تحقیق نظریهی دادهبنیاد برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شد و نظریهی یادگیری فرهنگی- اجتماعی ویگوتسکی به عنوان دریچهای برای مطالعهی محیط اجتماعی به کار برده شد. یافتههای تحقیق حاکی از مواردی از تولید دانش به صورت انفرادی و اجتماعی است؛ زمانی که اعضای گروه هیچ اشارهای به اطلاعات یا پاسخهای اعضای دیگر گروه نمیکنند تولید دانش به صورت انفردی روی داده است. برعکس، زمانی که آنها در زمینه مسئلهای با هم مشارکت میکنند، تولید دانش بیشتر ماهیتی اجتماعی دارد. علاوه بر این، نقش مدرس، مداخله یا کنارهگیری وی، و قابلیتهای چندرسانهای نرمافزار در شکلگیری نوع تولید دانش مؤثر بودهاند.
مهدی فاتحراد؛ محمدرضا جلیلوند؛ محمدمهدی مولایی؛ سعید سمیعی؛ لیلا نصرالهی وسطی
چکیده
آیندهپژوهی، دانشی فرارشتهای برای درک بهتر تغییر و آینده به شمار میرود. مطالعهی حاضر در عرصهی روششناسی فرارشتهای، با مروری بر پارادایمشناسیهای مطالعات آینده با ارجاع به گونهشناسی جوزف ووروس، پنج پارادایم پژوهشی در آیندهپژوهی شامل اثباتگرایی، پسااثباتگرایی، سنجشگرایی، برساختگرایی ...
بیشتر
آیندهپژوهی، دانشی فرارشتهای برای درک بهتر تغییر و آینده به شمار میرود. مطالعهی حاضر در عرصهی روششناسی فرارشتهای، با مروری بر پارادایمشناسیهای مطالعات آینده با ارجاع به گونهشناسی جوزف ووروس، پنج پارادایم پژوهشی در آیندهپژوهی شامل اثباتگرایی، پسااثباتگرایی، سنجشگرایی، برساختگرایی و مشارکتی را معرفی خواهد کرد.دربارهی تفاوتها و شباهتهای این پارادایمها در سطوح هستیشناسی، معرفتشناسی و روششناسی بحث میشود و ویژگیهای هر پارادایم از زاویهی دید هدف پژوهش، جایگاه پژوهشگر، طبیعت دانش و انباشت دانش مورد توجه قرار میگیرد. سپس برخی از شاخصترین فنون و روشهای آیندهپژوهی مانند تحلیل اثرات روند، دلفی، سناریوها، تحلیل لایهای علتها و غیره معرفی میگردد. به علاوه، در این مطالعه تلاش میشود موقعیت هر یک از این فنون و روشها در روششناسیهای پنجگانه مشخص شود. در انتها با معرفی رویکرد پژوهشی آیندههای یکپارچه، بهعنوان جدیدترین رویکرد روششناسی در مطالعات آینده، دربارهی نحوهی بهکارگیری این فراپاداریم غیرنسبی گرا و زمینهساز یکپارچگی هستیشناسی، معرفتشناسی و روششناسی در آینده پژوهی، بحث خواهد شد.
محمد حسین حسنی
چکیده
روش شناسی علوم اجتماعی چالش های بنیادینی را پشت سر نهاده است؛ ابتدا پارادایم اثبات گرایی و رویکرد های کمی در شناخت پدیده های اجتماعی را تجربه نموده و پس از مدتی این رویکرد را برای بررسی تمام ابعاد یک پدیده اجتماعی مناسب ندانسته است. بنابر این، با الهام از تفسیر گرایی به روش های کیفی روی آورده و توجه خود را از لایه های بیرونی واقعیت اجتماعی ...
بیشتر
روش شناسی علوم اجتماعی چالش های بنیادینی را پشت سر نهاده است؛ ابتدا پارادایم اثبات گرایی و رویکرد های کمی در شناخت پدیده های اجتماعی را تجربه نموده و پس از مدتی این رویکرد را برای بررسی تمام ابعاد یک پدیده اجتماعی مناسب ندانسته است. بنابر این، با الهام از تفسیر گرایی به روش های کیفی روی آورده و توجه خود را از لایه های بیرونی واقعیت اجتماعی به لایه های درونی تر معطوف نموده است. همزمان با تقویت رویکرد های کیفی در روش شناسی، شکافی نسبتا" عمیق میان دیدگاه های روش شناسان کمی و کیفی پدید آمده است. این تفاوت در دیدگاه ها، ابتدا به شکل تقابل و سپس به شکل تعامل بروز نموده و منجر به پدید آمدن موج سوم روش شناختی شده است. این موج، تلفیق گرایی روش شناختی و مبتنی بر پارادایم عمل گرایی است. روش شناسان تلفیق گرا بر آنند تا بدون تاکید بر روشی خاص و با ترکیب روش های کمی و کیفی به شناخت عمیق تری از پدیده ها دست یابند. با این حال، ما در پژوهش های درون رشته ای و میان رشته ای علوم اجتماعی در ایران شاهد غلبه رویکرد های کمی و بروز مساله ی پس افتادگی روش شناختی هستیم. این مقاله با روش اسنادی، مبانی نظری روش شناسی تلفیقی را به عنوان راه حل کارآمدی برای رفع این پس افتادگی مطرح می نماید.
برنامه هفته توسعه در ایران
فردین منصوری؛ ظهیر مرادی؛ حدیث جوانمرد
چکیده
در یک جامعه پویا، بنگاههای اقتصادی علاوه بر لزوم رعایت هنجارهای سازمانی و تلاش برای دستیابی به بازدهی بیشتر، بایستی در راستای تأمین رضایت جامعه پیرامونی با عنوان «مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) حرکت کنند. نیازهای اجتماع امروزین، سازمانها را به انجام مسئولیتهای اجتماعی برای کارهای اخلاقی به شیوهای انساندوستانه سوق میدهد. ...
بیشتر
در یک جامعه پویا، بنگاههای اقتصادی علاوه بر لزوم رعایت هنجارهای سازمانی و تلاش برای دستیابی به بازدهی بیشتر، بایستی در راستای تأمین رضایت جامعه پیرامونی با عنوان «مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) حرکت کنند. نیازهای اجتماع امروزین، سازمانها را به انجام مسئولیتهای اجتماعی برای کارهای اخلاقی به شیوهای انساندوستانه سوق میدهد. اینگونه رفتارها در شرایط بحرانی اجتماع بیشتر نمود پیداکرده و ضرورت آن دوچندان میشود. همهگیری کووید 19 حوزههای سلامت، اقتصاد، حکمرانی و ... را تحت تأثیر قرار داد. حوزه اقتصادی بهویژه عملکرد شرکتها یکی از تأثیرپذیرترین حوزهها از این بیماری بوده است. در این مقاله، ضمن بررسی آثار همهگیری بیماری کرونا بر عملکرد واحدهای اقتصادی، ضرورت اهتمام برنامه هفتم به این مقوله موردتوجه قرارگرفته است. به این منظور، عملکرد شرکتها در بازه زمانی سالهای 1394 تا 1399 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه آماری شامل 113 شرکت بوده که از طریق غربالگری انتخاب شدهاند. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها نشان داد که همهگیری کووید 19 عملکرد شرکتها را تحت تأثیر قرار داده اما بهلحاظ میزان تولید اثر قابلتوجهی نداشته است. توجه شرکتها به مسئولیت اجتماعی افزایش داشته، اما در عمل شاهد افزایش قیمت محصولات بودهایم. مفروض این مقاله مسئولیت اجتماعی، بهعنوان مفهومی است در پیوندها با مؤلفههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در شرایط بحرانی که میتواند بهعنوان عاملی مؤثر، ضمن تقویت بنیانهای اجتماعی و انسانی، یاریگر دولتها و مددکار اجتماع باشد.
میان رشتهای
رضا اکبری؛ محمد صادق تراب زاده جهرمی؛ محسن حبیبی
چکیده
پایهایترین گام در تحلیل خطمشی، ساختاردهی مسئله است. اگر مسئلهای بهدرستی صورتبندی نشود، راهحل درستی نیز نخواهد داشت. شناخت نادرست از موقعیت مسئله اجتماعی یا اهمال در شناخت آن از جمله در حوزه عدالت، در بهترین حالت منجر به تولید راهحل خوب برای مسئلهای نادرست خواهد شد؛ ازاینرو تحلیل خوب از موقعیت مسئلههای عدالت، برای ...
بیشتر
پایهایترین گام در تحلیل خطمشی، ساختاردهی مسئله است. اگر مسئلهای بهدرستی صورتبندی نشود، راهحل درستی نیز نخواهد داشت. شناخت نادرست از موقعیت مسئله اجتماعی یا اهمال در شناخت آن از جمله در حوزه عدالت، در بهترین حالت منجر به تولید راهحل خوب برای مسئلهای نادرست خواهد شد؛ ازاینرو تحلیل خوب از موقعیت مسئلههای عدالت، برای تولید راهکار درست ضروری است. بهدلیل فقدان ابزارهای تحلیلی در حوزه تصمیمگیری و اقامه عدالت، این مقاله به دنبال طراحی الگوریتم تحلیل موقعیت مسئله بهعنوان ابزاری در تحلیل گامبهگام موقعیت مسئله عدالت است. این کار از مسیر استخراج عناصر و ابعاد تحلیلی از مطالعات عدالت بهویژه نظریههای مطرح عدالت صورت میگیرد. الگوریتم تحلیل موقعیت مسئله در عدالتپژوهی شامل هفت بُعد است: مبانی فلسفی، زمینه، بازیگر، متغیر موجد حق، متعلق توزیع، زمان، نتیجه. تصمیمگیران در تحلیل موقعیت مسئله، موضع خود را نسبت به عناصر هریک از این ابعاد مشخص میسازند. این کار، خودآگاهیِ تصمیمگیرنده و خطمشیگذار را نسبت به مختصات مداخله بالا میبرد. با استفاده از الگوریتم ارائهشده میتوان تبیین کرد چه چیزی، چه موقع، مبتنیبر چه نگاهی، در چه شرایطی، توسط چه کسی، به چه کسی، بر پایه چه معیاری، و برای تحقق کدام نتیجه، توزیع میشود یا باید بشود.
زهره نجفی؛ مهنوش مانی؛ مهرداد کلانتری
چکیده
مکتب انسانگرایی در قرن بیستم با دیدگاههای راجرز و مزلو به روانشناسان معرفی شد. این مکتب به بررسی نیازهای آدمی و گرایشهای فطری او پرداخته است. آرمان شهر، تجربیات اوج و والا، تجربیات دینی، انگیزههای متعالی و طبیعت انسان از جمله نظریات مزلو و راجرز است. عطار یکی ازبزرگترین عرفای مسلمان قرن 6 و 7 نیز در غزلیات خود بر اساس ...
بیشتر
مکتب انسانگرایی در قرن بیستم با دیدگاههای راجرز و مزلو به روانشناسان معرفی شد. این مکتب به بررسی نیازهای آدمی و گرایشهای فطری او پرداخته است. آرمان شهر، تجربیات اوج و والا، تجربیات دینی، انگیزههای متعالی و طبیعت انسان از جمله نظریات مزلو و راجرز است. عطار یکی ازبزرگترین عرفای مسلمان قرن 6 و 7 نیز در غزلیات خود بر اساس آموزههای اسلام به بررسی این امور پرداخته و ضمن بیان آنها به تحلیل و تبیین این موضوعات همت گمارده است. با کاربرد نظریات انسانگرایان میتوان بسیاری از اندیشههای عطار را تبیین کرد و دریافت که وی نیز بهنظریهپردازی در این زمینه پرداخته است. در واقع آشکار میشود عطار مانند بسیاری دیگر از عارفان در تعلیمات خویش به مباحث روانشناختی روی آورده که دریافت و استخراج این نظریات نیازمند پژوهشهای جدی متخصصان علم روانشناسی بر روی متون ادبی است. از طرف دیگر برای تفسیر بسیاری از اندیشههای عرفانی آشنایی با نظریات گوناگون روانشناسی ضرورت دارد. در این پژوهش که به شیوه توصیفی _ تحلیلی انجام گردیده است کوشش میشود با بهکارگیری نظریات انسانگرایان درباره نیازهای انسان، انسان کامل، تجربیات اوج و انگیزههای متعالی نظریات عطار تبیین گردد.
حمدالله سجاسی قیداری؛ طاهره صادقلو؛ علی شهدادی
چکیده
جهانیشدن دارای اثرات مختلفی بر زندگی انسانی بوده و این تغییرات در جوامع روستایی ملموستر از شهرها بوده است. بر این اساس هدف این مقاله، بررسی اثرات جهانیشدن بر سبک زندگی جوامع روستایی میباشد. روششناسی بهکاربردهشده در این پژوهش، توصیفی _ تحلیلی بوده و شیوه و ابزار جمعآوری دادهها در مطالعه نظری بهصورت کتابخانهای و در ...
بیشتر
جهانیشدن دارای اثرات مختلفی بر زندگی انسانی بوده و این تغییرات در جوامع روستایی ملموستر از شهرها بوده است. بر این اساس هدف این مقاله، بررسی اثرات جهانیشدن بر سبک زندگی جوامع روستایی میباشد. روششناسی بهکاربردهشده در این پژوهش، توصیفی _ تحلیلی بوده و شیوه و ابزار جمعآوری دادهها در مطالعه نظری بهصورت کتابخانهای و در مطالعه میدانی از طریق پرسشنامه میباشد. محدوده مورد مطالعه، روستاییان دهستان روشنآباد شهرستان گرگان با 24 روستا است که از طریق نمونهگیری کوکران تعداد 265 خانوار بهعنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که اثرات جهانیشدن در قالب همه ابعاد و شاخصهای سبک زندگی مشاهده شده و از نظر پاسخگویان، تغییراتی در سبک زندگی در جامعه روستایی درحال وقوع است. براساس آزمون رگرسیون مشخص شد که بیشترین تغییرات در نتیجه جهانیشدن در بعد سبک زندگی اجتماعی با ضریب بتای 328/0 میباشد. لذا بهطورکلی میتوان گفت بهدلیل قرار گرفتن روستاهای ایران در شرایط گذار توسعهای از سنت به مدرنیته و حتی پستمدرنیته، سبک زندگی در ابعاد مختلف در حالت درآمیختگی قرار داشته و افراد جوان گرایش به سبک زندگی شهری و افراد مسن گرایش به سبک زندگی بومی روستایی دارند.
حمیدرضا رحمانیزاده دهکردی
چکیده
یکی از شیوههای آموزش مقالهنویسی، تجزیه و تحلیل مقالات شاخص جهانی است. ترجمه، تلخیص و آنالیز یکی از تأثیرگذارترین و در عین حال سوءتفاهم برانگیزترین مقالههای سیاسی _ مقاله «پایان تاریخ» اثر فرانسیس فوکویاما _ در این جهت صورت گرفته است. نویسنده با بررسی مقاله از زوایای «درونمنطقی» و «برونمنطقی»، و استتناج «تز»، ...
بیشتر
یکی از شیوههای آموزش مقالهنویسی، تجزیه و تحلیل مقالات شاخص جهانی است. ترجمه، تلخیص و آنالیز یکی از تأثیرگذارترین و در عین حال سوءتفاهم برانگیزترین مقالههای سیاسی _ مقاله «پایان تاریخ» اثر فرانسیس فوکویاما _ در این جهت صورت گرفته است. نویسنده با بررسی مقاله از زوایای «درونمنطقی» و «برونمنطقی»، و استتناج «تز»، «مفروضهها»، «شواهد مؤید تز» و «استدلالهای نظری» نشان میدهد که چگونه این مقاله، سه معیار مهم مقاله خوب پژوهشی یعنی «اصالت و نوآوری، اثرگذاری و سودمندی» را به شیوهای ایدهآل داراست. نویسنده تلاش کرده است که با تلفیق این تجربه، با تجربهای دیگر (ترجمه و آنالیز مقاله شاخص «مدرنیته؛ پروژه ناتمام» اثر یورگن هابرماس)، معیارهایی مشترک برای نگارش مقالات علمی ارائه کند. نکته مهم دیگر، بهرهگیری هوشمندانه هر دو مقاله از رشتههای مختلف علوم انسانی (از جمله فلسفه، اقتصاد، هنر و جامعهشناسی) و نگاه میانرشتهای به موضوع مورد بررسی است.
میان رشتهای
فردین محمدی؛ علی ملکی
چکیده
مفهوم سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیم رایج در مطالعات جامعهشناختی معاصر است. برخی از صاحبنظران معتقدند که سرمایه اجتماعی نقش مؤثری در موفقیّت افراد برای دستیابی به اهداف دارند. از این رو، هدف اصلی این مقاله تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و دانش تغذیهای ورزشکاران است. بهمنظور دستیابی به این هدف، چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه ...
بیشتر
مفهوم سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیم رایج در مطالعات جامعهشناختی معاصر است. برخی از صاحبنظران معتقدند که سرمایه اجتماعی نقش مؤثری در موفقیّت افراد برای دستیابی به اهداف دارند. از این رو، هدف اصلی این مقاله تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و دانش تغذیهای ورزشکاران است. بهمنظور دستیابی به این هدف، چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه بوردیو، تنظیم و بر اساس آن فرضیههای تحقیق مطرح گردید. جامعه آماری این تحقیق 2300 ورزشکار شرکت کننده در المپیاد ورزشی سال 1393 به میزبانی دانشگاه بهشتی است که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونهگیری طبقهای نسبی 310 نفر از آنها انتخاب شدند. در این مقاله از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه جهت گردآوری داده استفاده شد. نتایج نشان میدهد که میان سرمایه اجتماعی و دانش تغذیهای ورزشکاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
حسابداری
حسین شفیعی؛ احمد خدامی پور؛ محسن دستگیر
چکیده
در سالهای اخیر همواره مسئولیت اجتماعی و زیستمحیطی شرکتها و ابعاد تأثیرگذار بر آن، از دیدگاه حافظان محیط زیست و اقشار مختلف استفادهکننده از گزارشها و صورتهای مالی شرکتها مورد توجه بوده است. مسئولیت اجتماعی سازمانها از جستارهای «اخلاق کسبوکار» است که به بررسی نقش شرکتها در حوزه اجتماع میپردازد. مسئولیت اجتماعی ...
بیشتر
در سالهای اخیر همواره مسئولیت اجتماعی و زیستمحیطی شرکتها و ابعاد تأثیرگذار بر آن، از دیدگاه حافظان محیط زیست و اقشار مختلف استفادهکننده از گزارشها و صورتهای مالی شرکتها مورد توجه بوده است. مسئولیت اجتماعی سازمانها از جستارهای «اخلاق کسبوکار» است که به بررسی نقش شرکتها در حوزه اجتماع میپردازد. مسئولیت اجتماعی شرکتی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که شرکت باید در راستای حفظ، مراقبت و کمک به جامعهای که در آن فعالیت میکند، انجام دهد. همچنین همواره تأثیر ابعاد مختلف اقتصاد کلان، همچون تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و نرخ بازده بدونریسک بر مسئولیت اجتماعی و زیستمحیطی شرکتها، برای طرفداران محیط زیست موضوعی مهم تلقی شده است. مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین شاخصهای کلان اقتصادی با تغییرات سطح افشای موارد مرتبط با اجتماعی و زیستمحیطی که در صورتهای مالی و یادداشتهای همراه این صورتها، انجام شده است. این مقاله به روش شبهتجربی با بررسی 79 شرکت، در سالهای 1380 تا 1393 بهصورت میانرشتهای بین حسابداری و اقتصاد انجام شده است. برای آزمون فرضیهها از رگرسیون چندگانه و دادههای تابلویی با روش اثرات ثابت استفاده شده و برای سنجش مسئولیت اجتماعی و زیستمحیطی، شاخص کیالدی بهکار گرفته شده است. نتایج تحلیلی دادههای پژوهش و آزمون فرضیهها نشان داد، بین شاخصهای کلان اقتصادی همانند نرخ تورم و تولید ناخالص داخلی و نمره تغییرات افشای مسئولیت اجتماعی و زیستمحیطی شرکتها، رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد بین نرخ بازده بدونریسک و مسئولیت اجتماعی و زیستمحیطی شرکتها، رابطه معناداری وجود ندارد.
جمعیت شناسی
عادل عبدالهی؛ مریم رضایی
چکیده
مهاجرت بینالمللی یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر پویایی و تغییرات جمعیت مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران قرار گرفته است. شناخت عواملی که زمینهساز تمایل مهاجرت به خارج از کشور هستند بر شناسایی تمایلات و جریانات مهاجرتی در آینده تأثیرگذار است. هدف مقاله پیشرو، شناخت میزان تمایل ایرانیها به مهاجرت خارج از کشور و تأثیر عوامل ...
بیشتر
مهاجرت بینالمللی یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر پویایی و تغییرات جمعیت مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران قرار گرفته است. شناخت عواملی که زمینهساز تمایل مهاجرت به خارج از کشور هستند بر شناسایی تمایلات و جریانات مهاجرتی در آینده تأثیرگذار است. هدف مقاله پیشرو، شناخت میزان تمایل ایرانیها به مهاجرت خارج از کشور و تأثیر عوامل جمعیتیـ زمینهای و ساختاری بر آن است. روش تحقیق مورد استفاده تحلیل ثانویه دادههای خرد پیمایش ملّی سرمایه اجتماعی در سال 1397 است. تعداد نمونه شامل 17078 نفر افراد 18 سال به بالای ساکن در 31 استان کشور است. براساس یافتههای تحقیق، 42 درصد پاسخگویان تمایل به مهاجرت خارج از کشور دارند و بهعنوان مهاجرین بالقوه محسوب میشوند. نتایج نشان داد که افراد دارای تمایل به مهاجرت، اغلب مجرد، جوان (18 تا 49 سال)، با تحصیلات دانشگاهی، طبقۀ اجتماعی متوسط و ساکنین در شهرها هستند. همچنین، نتایج تحلیلهای دومتغیره از رابطه عوامل ساختاری (رضایت اجتماعی، امید و نشاط اجتماعی، احساس امنیت اجتماعی و ارزیابی وضعیت آینده کشور) نشان داد که تمامی این عوامل با تمایل به مهاجرت خارج از کشور رابطۀ منفی و معنادار دارند. در نهایت، براساس نتایج تحلیل چندمتغیره (رگرسیون لجستیک)، با کنترل متغیرهای جمعیتی و زمینهای، تنها میزان امید و نشاط اجتماعی و ارزیابی از وضعیت آینده کشور، همچنان بر تمایل به مهاجرت خارج از کشور تأثیر معناداری دارند. از اینرو، فراهم کردن شرایط و بسترهای رضایتبخش و امیدوارکننده بهویژه برای جوانان تحصیلکردۀ دانشگاهی، میتوانند در کاهش تمایلات مهاجرتی به خارج از کشور مؤثر باشند.
احمد شعبانی
چکیده
این مطالعه نشان می دهد دیدگاه های اساسی و برداشت های تحقیقی در مطالعات اجتماعی به نحو برجستهای قابل تمییز از یک دیگر بوده و عبارتند از: روش های تحلیل فردگرایی سنتی و نئوکلاسیک از یک طرف و روش های تحلیل کلگرایی مشتمل برشیوه های کلیت نگر ،تجمع گرا یی و سیستمگرایی به عنوان روش های تحلیل بین رشته ای از طرف دیگر.این بررسی ضمن تبیین هر ...
بیشتر
این مطالعه نشان می دهد دیدگاه های اساسی و برداشت های تحقیقی در مطالعات اجتماعی به نحو برجستهای قابل تمییز از یک دیگر بوده و عبارتند از: روش های تحلیل فردگرایی سنتی و نئوکلاسیک از یک طرف و روش های تحلیل کلگرایی مشتمل برشیوه های کلیت نگر ،تجمع گرا یی و سیستمگرایی به عنوان روش های تحلیل بین رشته ای از طرف دیگر.این بررسی ضمن تبیین هر یک از این روش ها به این مساله می پردازد که عوامل و نهادهای اقتصادی واجتمایی دارای پیوندهای علّی و سببی متقابل با یک دیگربوده و یا دارای ارتباطات ساختاری میباشند.مطالعه مستقل وایزوله شده این نهادها و اجزاء هرگز نمی تواند درک درست وکاملی ازاین مسایل به دست دهد واین هدف دردسترس نخواهد بود مگر ازطریق اعمال برداشت های ترکیبی وبین رشته ای که متدهای کل گرا مصادیقی ازاین دست می باشند.
پگاه ایزدی؛ زهره هادیانی؛ علی حاجی نژاد؛ جعفر قادری
چکیده
تغییر ماهیت توسعه اقتصادی در این قرن، سبب شده است که در بطن اقتصاد فراصنعتی، فعالیتهای فرهنگی که در گذشته فرض میشد دارای اثرات جانبی بر بالندگی اقتصادی هستند، بهتدریج نقش پررنگی در ادبیات برنامهریزی شهری و بازآفرینی ایفا کردهاند؛ بهگونهای که بازآفرینی بر مبنای فرهنگ، به یکی از رایجترین رویکردهای بازآفرینی در بسیاری ...
بیشتر
تغییر ماهیت توسعه اقتصادی در این قرن، سبب شده است که در بطن اقتصاد فراصنعتی، فعالیتهای فرهنگی که در گذشته فرض میشد دارای اثرات جانبی بر بالندگی اقتصادی هستند، بهتدریج نقش پررنگی در ادبیات برنامهریزی شهری و بازآفرینی ایفا کردهاند؛ بهگونهای که بازآفرینی بر مبنای فرهنگ، به یکی از رایجترین رویکردهای بازآفرینی در بسیاری از شهرهای دنیا تبدیل شده است. این درحالی است که با گذشت چند دهه از تجربه بازآفرینی در شهرهای ایران، رویکرد بازآفرینی هنوز عمدتاً بر مبنای مرمت و بازسازی کالبدی مناطق فرسوده قرار دارد و با وجود منابع غنی فرهنگی، بهرهبرداری از این منابع بهعنوان نیروی محرک بازآفرینی، کمتر مورد توجه برنامهریزان و سیاستگذاران شهری قرار گرفته است. اما بهواقع فرهنگ دارای چه نقشی در بازآفرینی شهری است؟ بازآفرینی فرهنگمحور چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ مدلها و شاخصهای تحققپذیری آن کدامند؟ چه چالشهایی پیش روی این نوع بازآفرینی قرار دارد؟ جایگاه رویکرد نهادی در این نوع بازآفرینی چیست؟ این مقاله که از حیث هدف، از نوع بنیادین و برحسب رویکرد توصیفی و مبتنیبر مطالعه دادههای پایه است، در پی آن است که با پاسخگویی به پرسشهای یادشده به تبیین و بسط ادبیات نظری رویکرد بازآفرینی فرهنگمحور بپردازد؛ شاید در تحققپذیری تجربههای موفق این رویکرد در شهرهای ایران، رهگشا باشد. در جمعبندی مباحث، میتوان این رویکرد را رویکردی امروزی و یکپارچهنگر دانست که با تکیه بر منابعی مانند تاریخ، فضاها، و نیروهای نوآور، اقدام به توسعه و بازآفرینی شهرها میکند.
علوم تربیتی
محمد نیک بین؛ غلامرضا ذاکرصالحی؛ رضا ماحوزی
چکیده
بینالمللیشدن بهعنوان موضوعی اصلی و پدیدهای گسترده در آموزش عالی تبدیل شده است. یکی از جنبههای سیاستگذاری در این حوزه توجه به ابعاد فرهنگی بینالمللیشدن آموزش عالی است که شرایط را برای پذیرش این پدیده آماده و از برخورد تضادها جلوگیری میکند. با توجه به اهمیت مباحث فرهنگی و نقش بازتولیدی فرهنگ در آموزش عالی ...
بیشتر
بینالمللیشدن بهعنوان موضوعی اصلی و پدیدهای گسترده در آموزش عالی تبدیل شده است. یکی از جنبههای سیاستگذاری در این حوزه توجه به ابعاد فرهنگی بینالمللیشدن آموزش عالی است که شرایط را برای پذیرش این پدیده آماده و از برخورد تضادها جلوگیری میکند. با توجه به اهمیت مباحث فرهنگی و نقش بازتولیدی فرهنگ در آموزش عالی این مقاله بهدنبال پاسخ به این پرسش است که از منظر فرهنگی برای بینالمللیشدن آموزش عالی چه الزاماتی مورد نیازاست؟ برای پاسخ به این پرسش از روش تحقیق آمیخته (کیفی و کمّی) استفاده شد. در مرحله کیفی با 13نفر از خبرگان و مدیران بینالملل دانشگاه مصاحبه نیمهساختاریافته صورت گرفت و سپس دادههای آن توسط روش تحلیل محتوای استقرایی، بررسی شد. در مرحله کمّی نیز پس از تحلیل دادههای کیفی و مشخصشدن مؤلفههای اصلی،یک پرسشنامه محققساخته بین مدیران بینالملل، کارشناسان و خبرگان آموزش عالی توزیع شد و دادههای آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی موردتحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که برای ارتقاء بینالمللیشدن آموزش عالی ایران باید به اتخاذ سیاست فرهنگی در سطوح حکمرانی، محیط بینالملل، محیط داخلی (فرهنگ ملی) و دانشگاه و مراکز آموزش عالی بهصورت توأمان اقدام و در هر مورد میبایست سیاستهای مناسبی اتخاذ کرد. پیشنهاد اصلی این مقاله در قالب یک الگوی جامع و کلگرا مبتنی بر همه سطوح و محیط دور و نزدیک آموزش عالی ارائه شده است.
محمد وحیدی
چکیده
مقالهی پیش رو روایتی است از تاریخ پژوهشها و فعالیتهای انجامشده پیرامون حوزهی مطالعاتی «علم، فناوری و جامعه». تأکید بنیادین مقاله این است که همپای دیگر تحولات فکری و فلسفی که طی چند دههی گذشته، گفتوگو و درک متقابل را در کانون مباحث اجتماعی گذاشتهاند، رابطهی میان علم و جامعه نیز در متن مطالعات میانرشتهای «علم، ...
بیشتر
مقالهی پیش رو روایتی است از تاریخ پژوهشها و فعالیتهای انجامشده پیرامون حوزهی مطالعاتی «علم، فناوری و جامعه». تأکید بنیادین مقاله این است که همپای دیگر تحولات فکری و فلسفی که طی چند دههی گذشته، گفتوگو و درک متقابل را در کانون مباحث اجتماعی گذاشتهاند، رابطهی میان علم و جامعه نیز در متن مطالعات میانرشتهای «علم، فناوری و جامعه» به سوی گفتوگو راه سپرده است. طی تاریخ چند دههای این دسته مطالعات که نخست با هدف افزایش سواد علمیِ مردمان عادی و به تبع آن افزایش پشتیبانی آنان از فعالیتهای علمی آغاز شده است، به مرور فهمیده میشود که انتزاع علم از دیگر فعالیتهای فرهنگی حتی برای دستیابی به آن هدف اولیه نابسنده است و شایسته است علم شیوهی ارتباطی بالا به پایین خود با شهروندان را به شیوهای دموکراتیکتر تغییر دهد. بر این اساس، سوگیری اکنونی پژوهشهای «علم، فناوری و جامعه» بر این است که علم و جامعه میتوانند و باید، همچون طرفهایی همسنگ به گفتوگو و یادگیری متقابل بپردازند. روش مقاله در به دست دادن این نتیجه، بررسی پژوهشها و تکنگاشتهایی است که فعالیتهای دستکم نیمسدهایِ «علم، فناوری و جامعه» را به شیوهای تاریخنگارانه ثبت و تحلیل کردهاند
مهدخت بروجردی علوی؛ فاطمه بنیادی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر «بررسی چالشها و موانع توسعه روزنامهنگاری علم در ایران» با نگاه سیستماتیک و رویکرد بین رشتهای و کمک گرفتن از رشتههای جامعهشناسی علم، فلسفه علم، اقتصاد علم، تاریخ علم و ارتباطات علم است. در این پژوهش از روش مصاحبه عمقی نیمساختیافته، در مصاحبه با روزنامهنگاران علم و متخصصان حوزه علم استفاده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر «بررسی چالشها و موانع توسعه روزنامهنگاری علم در ایران» با نگاه سیستماتیک و رویکرد بین رشتهای و کمک گرفتن از رشتههای جامعهشناسی علم، فلسفه علم، اقتصاد علم، تاریخ علم و ارتباطات علم است. در این پژوهش از روش مصاحبه عمقی نیمساختیافته، در مصاحبه با روزنامهنگاران علم و متخصصان حوزه علم استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که برخی از چالشهای نهاد علم و سیاستگذاری علم در کشور، مبتلا به حوزه روزنامهنگاری علم نیز هست. نگاه نخبهگرایانه به علم، تلقی عوامزدگی از طرف دانشگاهیان در صورت مشارکت در تولید محتوای رسانهای، الگوی تکنوکراتیک حاکم بر فضای سیاستگذاری علم، به جای الگوی مشارکت مردم، ایدئولوژیک شدن علم و فناوری، انگاشتن علم بهمثابه قدرت از سوی سیاستگذاران علم، از جمله چالشهای روزنامه نگاری علم در ایران است. تربیت نشدن روزنامهنگاران علم برای حضور حرفهای در این حوزه و نبود نهاد آموزشی، سپهر عمومی روزنامهنگاری علم را به عرصه تجربه آزمون و خطا تبدیل کرده و باعث افزایش اشتباهات در این حوزه و سلب اعتماد از جامعه علمی شده است. عدم تشویق کارهای با کیفیت و ارزشدهی کمَی به جای کیفی، باعث عدم انتشار کارهای مطلوب شده است. همچنین به دلیل اغراق در فرهیختهپنداری دانشمند در ذهنیت جامعه، توان نقادی روزنامهنگار در مواجهه با دانشمند بسیار پایین است و باعث میشود محتوا، بدون سادهسازی به مخاطب عرضه شود.
علوم قرآنی
مرجان نجفی؛ محمدعلی لسانی فشارکی
چکیده
قرآن کریم بهعنوان معجزه جاوید پیامبر اسلام(ص) نیازمند درک عمیق و فهم دقیق برای دریافت رهیافتهای کاربردی در زندگی بشری است که این فهم جز با رویکرد و گرایش به مطالعات میانرشتهای میسّر نیست. از طرفی علوم انسانی بشری نظیر اقتصاد، در حل مشکلات بشر امروزی و پاسخگویی به سؤالات مطرحشده موفقیت کامل را بهدست نیاورده است. سیاستهای ...
بیشتر
قرآن کریم بهعنوان معجزه جاوید پیامبر اسلام(ص) نیازمند درک عمیق و فهم دقیق برای دریافت رهیافتهای کاربردی در زندگی بشری است که این فهم جز با رویکرد و گرایش به مطالعات میانرشتهای میسّر نیست. از طرفی علوم انسانی بشری نظیر اقتصاد، در حل مشکلات بشر امروزی و پاسخگویی به سؤالات مطرحشده موفقیت کامل را بهدست نیاورده است. سیاستهای پیشنهادی اقتصاد متعارف در کاهش فقر به اصلاح نهادهای اجتماعی توصیه کرده و به نهاد خانواده توجه چندانی ندارد. این درحالی است که اسلام، به خانواده بهعنوان پایهایترین نهاد تشکیلدهندهٔ جامعه بهلحاظ اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نگریسته و دستورالعملها و سیاستهای مشخصی را پیشنهاد میدهد. در همین راستا، مطالعات میانرشتهای برای پاسخگویی به این دسته از سؤالات راهگشاست. اقتصاد اسلامی در سالهای اخیر بر اساس روشهای مدوّن جهت ترکیب دو رشتۀ علوم اسلامی و اقتصاد مورد توجه قرار گرفته است. مقاله پیشرو، به بررسی نقش مصرف مدبّرانه بر فقرزدایی از خانواده با نگاه به تعالیم اسلامی پرداخته است. اگر الگوی اقتصادی خانواده بر اساس آموزههای اسلامی شکل بگیرد، این اعتقادات و باورها بر اعتدال در میزان مصرف و برطرف کردن معضل فقر اثرگذار خواهد بود. میزان درآمد، اعتدال و میانهروی، قناعت و شأن افراد از محورهایی هستند که برای ترسیم سبک زندگی اسلامی مبتنی بر عدالت و فقرزدایی از جامعه لازم و ضروری است. از رهیافت های کاربردی این پژوهش میتوان به رابطۀ ازدواج و فقرزدایی، تأثیر اولویت در مصرف زوجین و همچنین آموزشهای اقتصادی والدین به فرزندان در شکلگیری الگوی مصرف مدبّرانه در خانوادۀ اسلامی اشاره کرد.
برنامهریزی درسی
سیدسعیدرضا عاملی؛ عبدالله بیچرانلو؛ مهری بهار؛ فرزاد غلامی
چکیده
امروزه تقریباً بر همگان آشکار شده است که مسائل محیط زیست و از جمله بحران آب به همان اندازه که موضوع علوم طبیعی است، در علوم اجتماعی هم حائز اهمیت و نیازمند توجه است. این مقاله در پی پاسخگویی به این پرسش است که ارتباطات و آب از لحاظ نظری چه نسبتی با یکدیگر یافتهاند؟ و ارتباطات آب بهمثابهٔ یک حوزۀ میانرشتهای جدید چه ظرفیتهایی ...
بیشتر
امروزه تقریباً بر همگان آشکار شده است که مسائل محیط زیست و از جمله بحران آب به همان اندازه که موضوع علوم طبیعی است، در علوم اجتماعی هم حائز اهمیت و نیازمند توجه است. این مقاله در پی پاسخگویی به این پرسش است که ارتباطات و آب از لحاظ نظری چه نسبتی با یکدیگر یافتهاند؟ و ارتباطات آب بهمثابهٔ یک حوزۀ میانرشتهای جدید چه ظرفیتهایی برای حل موضوعات مرتبط با مسائل آب در ایران دارد؟ الگوی ارتباطات آب اروه بازن بهمثابهٔ الگویی مناسب برای طرح مبانی نظری مرتبط و توضیح مسائل ارتباطات آب، این حوزه را محل تلاقی رشتههایی مانند ارتباطات زیستمحیطی، ارتباطات توسعه، ارتباطات ریسک، ارتباطات سلامت و ارتباطات علم میداند. این مقاله با تشریح ابعاد مختلف این مدل و جرح و تعدیل آن، مدل ارتقاءیافتهای برای حوزههای نظری مرتبط با ارتباطات آب ارائه کرده است. در نهایت با تبیین جنبههای مختلف مسائل آب در ایران به این نتیجه رسیده است که فعالان رسانهای و روزنامهنگاران محیطزیست ایران میتوانند با مبنا قراردادن ارتباطات استراتژیک در تولید پیامهای مرتبط با بحران آب در فضای رسانهای، باعث تغییر رویکردهای سازهگرایانه به آب شوند و توجه به ابعاد اجتماعی، فرهنگی بحران آب را که از الزامات اصلی برای حل مسائل آب است، تقویت نمایند.